برچسب: روشنفکری دینی

صدیق قطبی: به نظر می‌رسد در میان روشنفکران دینی به رغمِ همه‌ی اختلاف‌نظرها و تنوع تعابیر، می‌توان خطوط مشترک و جان‌مایه‌های یگانه‌ای یافت. در اینجا تلقّی خودم را از مشخصه‌های روشنفکری دینی تقریر می‌کنم:

مهدی کمپانی زارع : برخی مدعی آن‌اند که همنشینی روشنفکری و دین و تدین از اساس امری نادرست است و ترکیب روشنفکری دینی را متناقض می‌دانند. همه کسانی که در این حوزه مطالعه می‌کنند، می‌دانند که این نظریه توسط چه کسانی مطرح شده است. مطلبی که باید در این باب گفت این است که از […]

این مقاله‌ قسمت دوم از یک دوگانه است که قسمت اول آن را با نام «اخلاق روشن‌فکری دینی» پیش‌تر در صدانت بازنشر کرده ایم. پژوهش و نگارش این دو مقاله حدوداً شش سال پیش آغاز شد و نسخه‌ی الکترونیک قسمت دوم حدوداً پنج سال و نیم پیش از این در تاریخ ۱۲ مهرماه ۱۳۹۰ (یک […]

اشاره‌: آن‌چه در پی می‌خوانید، قسمت های حذف شده‌ی مصاحبه‌ جواد طباطبایی است که چند سال قبل با روزنامه‌ی همشهری در تهران انجام شد. روزنامه‌ی همشهری، بخشی از سخنان طباطبایی را به ملاحظات مرسوم و معمول منتشر نکرد.

یکی از تفاوت های روشنفکری  چه دینی و چه غیر دینی، با جریانات آکادمیک حساس بودن نسبت به مسائل مبتلا به جامعه است. وقتی مسائل جامعه و حساسیت های جامعه تغییر می کند، از آنجا که روشنفکران احساس مسئولیت می کنند، به حل موضوع و مسائل جامعه می پردازند.

دهه‌ی شصت بود. ایده‌هایش یکی یکی در می‌رسیدند. گاه از تمایز “دین” و “معرفت دینی” سخن می‌گفت و ساحت دین را از هر گونه غباری پیراسته می‌کرد. گاه به سر وقت اخلاق می‌رفت و اخلاقِ خدایان را زیبنده‌ی مقامِ بندگان نمی‌دانست. به راههای هدایت می‌اندیشید و این صراط را متکثر می‌دید. وحی الهی و تجربه‌ی […]

پرسش پیش روی من این است: آیا روشنفکری دینی با همه فراز و فرودش در جوامع دینی و بالاخص قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران اصلا به درد می خورد؟ و اگر بله، به چه «درد» می خورد؟ من تلاش می کنم تا نشان دهم روشنفکری دینی به «درد» می خورد، ولی تا «درد» […]

به تعبیر دوستان محترمی که این مقاله به لطف و پیشنهاد آنها نگاشته شد، باید بر موضوع “امکانها و افقهای پیش روی نواندیشی دینی در ایران” متمرکز می‌شدم، موضوعی که ترکیب مفهوم هسته‌ای آن مناقشه‌انگیز است: «نواندیشی دینی»! آیا «نواندیشی» همان «روشنفکری» است یا از آن متمایز است؟ آیا این دو اصطلاح بر دو معنای […]

یکی از پیامدهای جریانات اسلام گرایی و احیائی در کشورهای عربی در نیمه سده بیستم تغییر جهانبینی اسلامی در میان اقشار وسیعی از طبقه تحصیلکرده متوسط شهری بود. کسانی مانند حسن البناء، سید قطب، عبد القادر عوده. ابو الاعلی مودودی و ابو الحسن ندوی از نوعی نظام جهان شمول اسلامی سخن می راندند که مبتنی […]