اخلاق فمینیسم را شاید بتوان واکنشی در برابر رویکردهای رایج فلسفه اخلاق مثل فایده‌گرایی و سوژه اخلاق کانتی دانست؛ سوژه‌ای که منفردا و گسسته از روابط و تعاملات به آن نگریسته می‌شود. اخلاق فمنیستی ارزش را به جای ازادی فردی بر روابط دوستانه پایه‌گذاری می‌کند و کوششی است برای توجه و برجسته کردن نقش روابط و مناسبات اجتماعی افراد.
۱_ فیلسوفی مهم و تأثیرگذار در حوزه‌های اندیشۀ اقتصادی و اندیشۀ سیاسی، و لزوم نقد او
فردریش فون هایک در هراس بسیار از دخالتگری دولت به گونه‌ئی عام، و هراس از نقش دولت توتالیتر به گونه‌ئی خاص، در زندگی فکری خویش که عمدتاً به فلسفۀ سیاسی، حقوق، و اقتصاد سیاسی، و همچنین مباحث فلسفی آنها در زمینۀ معرفت‌شناسی و روش‌شناسی، پرداخته است، کوشیده تا نقدهائی را بر عدالت‌خواهی در گسترۀ جامعه به طور عام و به انگارۀ سوسیالیسم به طور خاص وارد آورد.
او با فلسفۀ اجتماعی و فلسفۀ تاریخ و فلسفۀ اقتصاد لیبرالی خاص خود، در خوانشی ویژه از تاریخ تحولات و صورتنبدی‌های اجتماعی-اقتصادی ادامه مطلب “مقاله موسی اکرمی با عنوان «عدالت اجتماعی: سراب هایکی برخاسته از بازگشت آرزوی نیاکانی یا آرمان دیرین تحقق‌پذیر در همکاری علم و فلسفه؟»”
در این مقاله ابتدا به بحث درباره پیوند عمیق فلسفه با زبان در فلسفه تحلیل زبانی می‌پردازیم و بعد با توجه به اهمیت این امر به ذکر نکاتی درباره یکی از ترجمه‌های تازه منتشر شده از دو اثر بنیادین این شاخه از فلسفه می پردازیم.
اگر چه فلسفه تحلیل زبانی ریشه در چاره‌سازی برای پیچیدگی‌ها و غموض مسائل مابعدالطبیعی حل ناشده دارد اما این تنها هدف تمام فرایندها و جریان‌های فلسفه تحلیلی نبود. رویکرد مور در تحلیل مفهومی نمونه بارز این چاره‌سازی‌هاست اما راسل و فرگه کاری فراتر از این انجام دادند. آنها معتقد بودند که برای حل این مسائل باید زبانی بسازند که دقتی بالا در حد دقت زبان ریاضی داشته باشد. به همین دلیل مفهوم‌نگاشت فرگه تلاش استوار و بلندی بود که منطق نمادین را شکل داد و ابزارها و فنون مهمی برای تحلیل به دست داد. این تلاش توسط راسل و وایتهد در مبادی ریاضیات به اوج خود رسید و شکل مدون‌تری یافت. هدف از این کار دست یافتن به زبانی آرمانی بود که در دقت و بساطت به حدی باشد که خطا یا گزاره‌های بی‌معنا و مبهم به آن راه نیابد. راسل در کنار این تلاش‌ها با کوشش‌های دیگری مثل نظریه توصیف‌ها، اتمیسم منطقی، بحث درباره گزاره‌های ترکیبی و تحلیلی؛ پیشینی و پسینی(که فقط مختص او نبود)، نظریه صدق، نظریه معنا(که گستردگی فراوانی در میان فلاسفه تحلیلی بعدی پیدا کرد) و موارد دیگر این رویکرد را غنی‌تر کرد. ادامه مطلب “نوشتار رضا یعقوبی با عنوان «فلسفه زبان و زبان فلسفه»”
شمارۀ ۱۵۵ نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «شعر و اندیشۀ حافظ۲» به دبیری مسعود فریامنش منتشر شد. این شماره سومین ویژه نامه‌ای است که به معرفی شعر و فکر خواجه شیراز در این نشریه اختصاص یافته است.
*اشاره
در فرهنگ‌ها «فقر» را سوراخ معنا کرده‌اند، اما این کلمه در میان اعراب تعبیر زیباتر و جامع‌تری دارد. اعراب به هر سوراخی فقر نمی‌گویند. آنها وقتی از واژه فقر استفاده می‌کنند که سوراخ‌هایی به طور منظم و پشت سر هم در جایی ایجاد شده باشند؛ و درست بر همین اساس است که نام استخوان پشت را ستون فقرات گذاشته‌اند.
یک فقر می‌تواند ستونی از فقرات را به بار بیاورد. فقر اجتماعی، فقر سیاسی تولید می‌کند. فقر علمی، فقر فرهنگی می‌زاید و فقر عاطفی نیز می‌تواند فقر اجتماعی را رقم بزند. با ظهور یک فقر، رشته‌ای از فقرها، سلسله‌وار پدید می‌آیند. اما در این میان، فقر اقتصادی از بنیادی‌ترین و ناهنجارترین انواع فقر است که می‌تواند خسارت‌های مختلفی را در سطوح متفاوت به بار بیاورد.
برای تبیین فقر اقتصادی و رابطه آن با ناهنجار‌های دیگر، به نظر می‌رسد بیان تعریف ساده‌ای از فقر و تعیین حدود و ثغور آن، در پیشبرد بحث کمک‌کننده باشد.
ادامه مطلب “نوشتار مصطفی سلیمانی با عنوان «فقر و ناکارآمدی تربیت اخلاقی»”
فصلنامه نگاه آفتاب با موضوع میراث مولانا و آموزه های عارفان به جمع مطبوعات پیوست. نگاه آفتاب می کوشد با رویکردی عقلانی، معنوی و انتقادی، ذخیره و ظرفیت سنت عرفانی را در سایه نیازها و بایسته های انسان امروز بازخوانی کند. محمد تقی پورنامداریان، نصرالله پورجوادی، مصطفی ملکیان، محمد استعلامی، محمد صنعتی، مقصود فراستخواه، توفیق سبحانی، ابوالقاسم فنایی، سید حسن اسلامی، ناصر مهدوی، محمد جعفر یاحقی، علیرضا علوی تبار، حسین دباغ، مهدی محبتی، احمد زید آبادی، نورالدین زرین کلک، سروش دباغ، عدنان قارا اسماعیل اوغلو، داود وفایی، محمد شریفی، محمدرضا جعفری، اصغر دادبه، غلامرضا امامی، عنایت الله مجیدی، مریم حسینی، قاسم کاکایی، سودابه کریمی و… در این شماره حضور دارند. شماره نخست نگاه آفتاب در ۹ بخش همراه با خلاصه مطالب به زبان های انگلیسی، عربی و ترکی ، در ۳۰۴ صفحه منتشر شده است.
ادامه مطلب “انتشار اولین شماره‌ی فصلنامه نگاه آفتاب”
گرداورندگان:
تارا استراوچ، ویراستار
مارکو باسیل، سرویراستار
سردبیران: جوزف لاک و بِن رایت
انتشارات دانشگاه استنفورد، کالیفرنیا، ۲۰۱۸
مترجم: رامین خواجه‌پور ادامه مطلب “رستاخیز آمریکایی، ملتی نوظهور”
مطلبی که پیش از این دربارهٔ کثرت‌گرایی دینی نوشته بودم [۱] ضمن نقد انحصارگرایی دینی، سعی کردم به نقدهایی نظری (عقلی) به کثرت‌گرایی، پاسخ نظری (عقلی) دهم. در آن نوشته وعده دادم که در فرصتی دیگر به این پرسش بپردازم که قرآن انحصارگراست یا کثرت‌گرا. نوشتار حاضر به این موضوع می‌پردازد و از این رو به نوعی دفاع دیگری است از کثرت‌گرایی، این بار بر اساس دلایل بیشتر نقلی برای آنها که مانند صاحب این قلم در سلوک دینی خود پیرو و دل‌بستهٔ قرآن هستند.
ادامه مطلب “مقاله فرهاد شفتی با عنوان «قرآن، انحصارگرا یا کثرت‌گرا؟»”
علت پیدایش کرونا: برخورد بی‌رحمانه‌مان با حیوانات
شرایطی که منجر به ظهور ویروس‌های عفونیِ جدید می‌شود همانی است که حیوانات را متحمل ستم‌های وحشتناک می‌کند.
یک چیز این‌جا مشهود است و چیز دیگری هم هست که باید مشهود باشد. امر مشهود آن‌که، دنیاگیریِ ویروس کرونا بخش اعظم دنیای انسانی را به حالت سکون درآورده است. شرایط قرنطینه بر بسیاری از کشورها حکم می‌راند. تاکنون، بیش از ۱٫۷ میلیون نفر مبتلا شده‌اند، بالای ۱۰۰,۰۰۰ نفر جان‌شان را از دست داده‌اند[۱]، و میلیاردها نفر ترسان و لرزان از آن‌اند که مبادا آمار بیماران و فوتی‌ها رشدی تصاعدی پیدا کند. چرخ اقتصاد خوابیده است و تبعاتش دامن صحت‌وسلامت بشر را گرفته است. ادامه مطلب “نوشتار دیوید بناتار با عنوان «علت پیدایش کرونا: برخورد بی‌رحمانه‌مان با حیوانات»”
هنگام دیدار از بسیاری از شاهکارهای معماری ایرانی، احساس ما در آغاز شگفتی است، شگفتی از کار معماران و کاشی‌کارانی که این عناصر زمینی و ناپایدار را طوری کنار هم گذاشته‌اند که توازن و تعادلی آسمانی پدید آورده است. نقش‌های مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان چیزی از جنس آسمان پرستاره را در ذهن ما تداعی می‌کند که در چشم ما همیشه به یک حال است و تماشای آن از یاد ما می‌برد که زمین و آسمان این جهان دستخوش دگرگونی است، این بناها نیز گذراست و خود ما نیز موجوداتی گذرا هستیم. چنین است که احساس شگفتی ما در برابر این آثار جای خود را به آرامشی می‌سپارد که چند لحظه‌ای ما را به ابدیت پیوند می‌دهد.
ادامه مطلب “نوشتار حسین معصومی همدانی با عنوان معمار صدا (به احترام استاد محمدرضا شجریان)”
