صدانت

مراد از روش تحقیق، آموزش و فراگیری مهارت‌ها و تجربه‌هایی است که اهداف تحقیق و پژوهش را دستیاب می‌کند. به‌تبع تطور زمینه‌های دانشی، این مهارت‌ها و تجارب نیز تحول و تکامل یافته‌اند. مساله‌ی روش امروزه در علوم انسانی از مسائل مهم و محوری است و هر روز بر دامنه‌ی آن افزوده می‌شود.

درس‌گفتارهای پیش‌رو درس‌های استاد دکتر احمد پاکتچی در سال ۱۳۹۲ در دانشگاه امام صادق (ع) است. در این سلسله درس‌ها ابتدا به تفاوت روش تولید علم در دنیای قدیم و دنیای جدید اشاره شده و روش تحقیق به معنای جدید آن شناسایی می‌شود. بحث بعدی موانعی است که بر سر راه پژوهش علمی وجود دارد و مهم‌تر از آن راه‌های برون‌رفت از آن‌ها است. مراحل یک پژوهش علمی و برساخت الگوی درست، بحث بعدی است. در نهایت نیز بر خود روش تحقیق تمرکز می‌شود و انواع آن یعنی تحلیلی، تطبیقی و تاریخی مورد واکاوی قرار می‌گیرد. در این میان بیشتر تاکید و تفصیل ناظر به روش تاریخی است.
این درس‌ها برای دانشجویان فلسفه و کلام اسلامی ارائه شده است اما تضلع مدرس آن بر جوانب مختلف علوم انسانی آن را مشحون از نکات و دقایقی کرده که برای همه‌ی دانشجویان علوم انسانی مغتنم و مفید است. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای روش تحقیق در علوم انسانی از احمد پاکتچی”

اخبار هر روزه تجاوز جنسی، کودک آزاری، آمار طلاق، خشونت‌های خانگی، سقط جنین‌های زیر پله‌ای، دختران فراری، گسترش ازدواج سفید، سفر مردان ایرانی به تایلند، تشدید انتقال ایدز از طریق ارتباط جنسی، آمار عملهای جراحی، مصرف داروهای مرتبط با رابطه جنسی، قتل های ناموسی، و … نشان می‌دهد مشکلات در حوزه زیست جنسی شرایط مطلوبی ندارد.

هفت سال در زمینه بررسی زیست جنسی جامعه ایران کار کرده‌ام و امروز به این‌ نتیجه رسیده‌ام که ما باید به فهم مشترکی از زیست جنسی جامعه برسیم. چرا که مسائل اجتماعی آنگونه که تبیین می شوند راهکار خود را می نمایند. سیاست‌گذاری و مداخله در زیست جنسی بدون مشارکت اهل خرد با تمام گرایش ها، در رسیدنِ به فهم مشترک از این پدیده، درست نیست. ادامه مطلب “مجموعه خرد جنسی”

نشست بررسی و نقد کتاب «سیر عشق» آلن دوباتن با حضور دکتر محمود مقدسی دکترای فلسفه مترجم و پژوهشگر، دکتر علی ثاقبی روان پزشک جمعه ۲۵ مرداد در کافه کتاب آفتاب برگزار شد.

ادامه مطلب “نشست بررسی و نقد کتاب «سیر عشق» آلن دوباتن”

در ویژه برنامه «معرفت شناسی علم اقتصاد و مبانی آن»، دکتر موسی غنی‌نژاد تحلیلی بر موضوعات مختلف اقتصادی داشته و با نگاه علمی بر آن است تا ریشه مشکلات و برون رفت از آن ها را واکاوی نماید. آقای محمد ماشینچیان سردبیر برنامه اقتصاد آزاد بوده و مدت زمان آن ۴۵ دقیقه است. ادامه مطلب “معرفت شناسی علم اقتصاد و مبانی آن”

سخنرانی مصطفی ملکیان در دانشگاه سایمون فریزر (SFU) ونکوور کانادا با عنوان «حکمت عملی مولانا برای انسان امروزی» ادامه مطلب “سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان «حکمت عملی مولانا برای انسان امروزی»”

«اخلاق پروتستان» معمولاً به مثابه‌ی یکی از جدی‌ترین تکاپوهای نظری برای توضیح غیرمارکسی سرمایه‌داری فهمیده می‌شود. اگر مارکس سعی داشت تبیینی ماتریالیستی از تاریخ به دست دهد و پیشروند آن را به اتکای پویایی درونی نیروهای مادی توضیح دهد و از این سخن بگوید که ایده‌ها تا چه پایه در بستر تاریخی ریشه دارند و در یک کلام، این هستی اجتماعی است که آگاهی را تعیین می‌کند، وبر در «اخلاق پروتستان» کوشید این روند را معکوس کند و از تعیین‌کنندگی ایده‌ها و نقش برسازنده‌ای که نوع خاصی از جهان‌بینی و کردارهای ملازمِ آن در برآمد یک فرماسیون اجتماعی – یا دست‌کم مهیاساختن شرایط امکان آن – ایفا می‌کنند، حرف بزند. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای خوانش کتاب‌های «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» و «فلسفه علوم اجتماعی» ماکس وبر از حسام سلامت”

برخی چون سیدجواد طباطبائی معتقدند در دوره اسلامی، شعر و ادب ایران به تدریج جانشین اندیشه سیاسی شد. و شعر و ادب به شالوده وحدت و تداوم ایران تبدیل شد (دیباچه‌ای بر نظریه انحطاط) این مهم ما را بر آن می‌دارد به این نکته التفات داشته باشیم، که وقتی از ادبیات در ایران سخن می‌گوییم، تنها با یک پدیده ذوقی مبتنی بر لذت زیبایی شناسانه روبرو نیستیم؛ بلکه ادبیات در ایران نوعی نظام معرفتی بنیادین بوده است که همچون نخ تسبیحی از سویی رابطه بین مردم، عالمان، پادشاهان و خدا را برقرار می کرده و از سوی دیگر سنت های چهارگانه عرفان، اسلام، ایرانشهری و یونان (غرب) را به هم مرتبط می‌کرد. در واقع شعر و ادب زبان گفتگویی و خردِ کهکشان اضداد ایران بوده است. که به مثابه عنصری وحدت بخش هویت ما را حفظ می کرد.

با ورود ما به دنیای جدید که همزمان با جنگ های ایران و روس و انقلاب مشروطه بود، شعر و ادب با خروج از دربار به سمت مردم رفت و هم در خلال انقلاب مشروطه و هم در خلال انقلاب ۵۷ نقش حیاتی داشت. با اینهمه با تولد منتقد ادبی در ادبیات نو فارسی، به آرامی ادبیات به سمت ذوق و زیبایی شناسی رجعت کرد و نقش تاریخی خود را به فراموشی سپرد. در خرد ادبیات نشان می دهیم، چگونه شعر و ادبیات در ممکن شدن لحظه حال نقش داشت و چگونه می‌شود به خرد ادبیات بازگشت.

آن دم که هگل نشان می‌داد که عقل حدغایی و مازاد جنون است! به نکته‌ای بس مهم اشاره داشت و آن این بود که عقل ضد جنون نیست بلکه همسایه دیوار به دیوار آن است. این دقیقه ما را به لحظه ای پرتاب می کند که ادبیات می تواند همزاد ناهمشکل خرد باشد.عقل از زهدان جنون و خرد از بطن ادب متولد شد اما بعدتر به رام کردنش مشغول شد. خرد ادبیات درس‌گفتاری است که در آن تاریخ «رام کردن ادبیات» را به مدد اقتدار منتقد ادبی روایت می‌کنیم.

ادامه مطلب “درس‌گفتار خرد ادبیات از سیامک مهاجری”

علم منطق هگل بیش از «پدیدارشناسی روح» یا کتاب‌های دیگر او٬ مستقیماً به حل آن چیزی می پردازد که می‌توان آن را مسئلهٔ متافیزیک یا هستی‌شناسی نامید.

همه متفق‌القولند که «علم منطق هگل» تقریباً باید به عنوان سخت‌ترین اثر او لحاظ شود٬ هرچند می‌تواند مهمترین اثر وی تلقی شود؛ در واقع٬ «علم منطق» ممکن است مهم‌ترین اثر دربارهٔ متافیزیک در سراسر تاریخ فلسفه باشد. اثری مانند «علم منطق» هگل که درصدد آشکار کردن بنیان خاص هر تفکر و هستی‌شناسی‌ای است، نه می‌تواند و نه باید از سوی انسان ناطق مورد غفلت قرار گیرد. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای درآمدی بر علم منطق هگل از سید‌حمید طالب‌زاده”

سینمای عباس کیارستمی، همچون سینمای بسیاری از هم‌نسلانش، همچنان محل مناقشه است و احتمالاً تا همیشه موضوع اختلافات نازدودنی خواهد بود. این اختلاف و مناقشه که شاید ذاتیِ هر مؤلف راستینی باشد پس از مرگ تأسف‌انگیز او که خود موضوع درخور تأمل دیگری است باری دیگر با جدیت پیش کشیده شد. به نظرمان رسید به‌بحث‌گذاشتن میراث سینمایی کیارستمی میان کسانی که دست‌کم برحسب شناخت پیشینی‌شان از یکدیگر نمی بایست در ارزیابی این میراث آنقدرها هم‌نظر و هم‌رأی باشند می‌تواند در پرتوانداختن بر تنش‌های درونی این میراث و آفتابی‌شدن سویه‌های اختلاف‌انگیز و پارادوکسیکال آن راهگشا باشد. همین شد که تصمیم گرفتیم سینمای کیارستمی را به موضوع یک گفتگوی جمعی بدل کنیم. آنچه در ادامه می‌خوانید محصول این گفتگوست. ادامه مطلب “عباس کیارستمی در یک گفتگوی جمعی با مهدی ملک، البرز زاهدی، محمدحسین میربابا، اردوان تراکمه و حسام سلامت”