صدانت

دشمنان آزادی دانشگاهی

آنتونی کنی

ترجمه: رضا یعقوبی

روزنامه شرق، ۲۰ شهریورماه ۱۴۰۰

آزادی دانشگاهی از ارکان نظم اجتماعی دوران مدرن است که طبق آن فرد دانشگاهی اجازه و مصونیت به‌چالش‌کشیدن همه دیدگاه‌های پذیرفته‌شده و رایج را دارد و می‌تواند دیدگاه‌هایی مناقشه‌برانگیز در حوزه‌ کار خود عرضه کند. بر این اساس، نهادهای قدرت نه‌تنها حق اعمال فشار به‌منظور اثرگذاری بر محتوای سخن فرد دانشگاهی را ندارند، بلکه باید فضا را برای تبادل افکار و نظرات در محیط‌های علمی فراهم آورند تا مناقشه‌های علمی در محیط‌های طبیعی خود، و نه با دخالت عناصر اثرگذار بیرونی، حل‌وفصل شوند. آنچه در ادامه می‌آید مقاله‌ای است درباره آزادی دانشگاهی از کتابی با عنوان «برج عاج» نوشته آنتونی کنی، فیلسوف برجسته اهل انگلستان. کنی در این کتاب قصد دارد نشان دهد که فلاسفه در برج عاج ننشسته‌اند و می‌توانند درباره مسائل عینی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و… مداخله و به حل آنها کمک کنند. کتاب در سه بخش تنظیم شده است: بخش اول، «فلسفه و حقوق»، حاوی فصل‌هایی درباره قوانین کیفری انگلستان است. بخش دوم، «فلسفه و جنگ»، حاوی فصل‌هایی درباره بازدارندگی هسته‌ای و جنگ عادلانه است. بخش آخر کتاب نیز درباره «دشمنان آزادی دانشگاهی» است. ترجمه این کتاب به قلم رضا یعقوبی به پایان رسیده است و به‌زودی از سوی نشرِ مواجهه منتشر خواهد شد.

ادامه مطلب “نوشتار آنتونی کنی با عنوان «دشمنان آزادی دانشگاهی»”

مقالات این مجموعه برگرفته از طرحی پژوهشی است که به مدت یک‌سال با حمایت مجمع فلاسفۀ ایران به انجام رسیده است. این گروه پژوهشی از حدود سال ۱۳۹۵، از قِبَل درس‌گفتارهای کربن‌شناسی دکتر انشاءالله رحمتی شکل گرفت و با حمایت مجمع فلاسفه سامان منسجم‌تری یافت. پژوهش‌ بر این موضوع همراه با درس‌گفتارهای هفتگی دکتر رحمتی دربارۀ کربن‌شناسی ادامه دارد.

ویژه نامه

▪️سخن دبیر/ پرسش از انسان معاصر: بازخوانی آراء هانری کربن، زهرا بهره‌مند
▪️سوفیای ازلی/ هانری کربن، ترجمه میترا سرحدی
▪️فردانیت در نگاه کربن/ مریم زائری
▪️آیا زایش «ایران» تنها در ساحت دولت – ملت امکان‌پذیر است؟ جستاری در تجربۀ معنوی نزد هانری کربن و بیژن الهی/ حسام الدین صفاری
▪️حضور در «عمل» ترجمه‌های شعری بیژن الهی با توجه به نظریات هانری کربن/ زهرا بهره‌مند
▪️الهیات تنزیهی به روایت کربن/ ساسان یغمائی
▪️وجوه فلسفیِ اندیشۀ کربن (کربن در قابی دیگر)/ علیرضا سمنانی
▪️تاملی در باب امکانات و موانع دستگاه فکریِ پدیدارشناسانه – هرمنوتیکیِ هانری کربن در خوانش
▪️ تأملی در باب امکانات و موانع دستگاه فکری پدیدار شناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن در خوانش‌نگارگری ایرانی/ منیره پنج تنی

کتاب

▪️کتاب‌شناسی هانری کربن به زبان فارسی/ منیره پنج‌تنی

تازه‌های نشر/ ساسان یغمائی

ادامه مطلب “معرفی شماره ۱۶۰ نشریه «اطلاعات حکمت و معرفت»”

فلسفه برای زندگی در گفتار مصطفی ملکیان

راه‌های مواجهه با رنجی که می‌بریم

محسن آزموده: اصلاح اجتماع یا اهتمام به خویشتن‌ فردی؟ این پرسشی است که قرن‌هاست ذهن متفکران را به خود مشغول کرده است. آیا برای یک زندگی سعادتمند، توجه به اصلاح فردی کفایت می‌کند یا باید وضعیت زندگی همگان را بهبود بخشید؟ درد و رنج‌های شخصی اهمیت و اولویت دارند یا مشکلات و مصایب جمعی و همگانی؟ مصطفی ملکیان، پژوهشگر شناخته‌شده فلسفه و اخلاق در ایران، سال‌هاست که بر اصالت فرهنگ تاکید می‌کند و اصلی‌ترین راه‌حل مشکلات را اصلاح فرهنگ به معنای اخص آن می‌داند، یعنی اصلاح درونیات هر انسان. با این‌همه او همواره از اصلاحات اجتماعی نیز غافل نیست و بر ضرورت آن پای می‌فشارد. او در گفتار حاضر، دو کار فوق، یعنی اصلاح اجتماعی و اهتمام به خویشتن فردی را توامان برای یک زندگی سعادتمند انسانی ضروری می‌داند و تاکید می‌کند که این دو کار نافی یکدیگر نیست، بلکه هر دو برای یک زندگی عقلانی ضرورت دارد. متن حاضر، گزارشی از سخنرانی مصطفی ملکیان در جلسه آنلاین فلسفه برای زندگی است که چهارشنبه ۲۲ دی‌ماه ساعت ۲۱ در کلاب‌مانیشکو در کلاب‌هاوس برگزار شد. در این جلسه که با اجرای شکوفه قشقایین و نیما آویدنیا ارایه شد، بیژن عبدالکریمی و سروش دباغ نیز حضور داشتند. به علت محدودیت حجمی و فضا، در صفحه پیش رو تنها به گزارش سخنرانی مصطفی ملکیان اکتفا کردیم. ادامه مطلب “فلسفه برای زندگی در گفتار مصطفی ملکیان؛ راه‌های مواجهه با رنجی که می‌بریم”

چند دهه پیش، لایه ازون در صدر اخبار جهان قرار گرفت. در میانۀ دهه ۸۰ میلادی دانشمندان دریافتند سرعت از بین رفتنِ مولکول‌های ازون در لایۀ دوم جو زمین به قدری شدید است که ممکن است چیزی تا پایان حیات در کرۀ خاکی نمانده باشد. بحران لایه ازون آنچنان در مرکز توجه قرار گرفته بود که بحث «سوراخ لایه ازون» به گفتگوی روزمره نیز راه پیدا کرد. مثلا ممکن بود شما بخواهید تافتِ مو یا فلان اسپری بخرید و دوستتان بگوید «نخر، لایه ازون سوراخ میشه!». اما امروز اثری از آن در اخبار نیست. ماجرا از چه قرار است؟!

مسئله کاهش ضخامت لایه ازون از اخبار جهان خارج شد، چون طی تلاشی گسترده و کم‌نظیر تولید و انتشار مواد مخربِ لایه ازون در دنیا تقریبا به صفر رسید. داستان لایه ازون نمونه‌ای درس‌آموز و امیدبخش از مواجهه با یک بحرانِ کلانِ زیست‌محیطی است، چرا که برخلاف بسیاری از مسائلِ در هم‌پیچیده و لاینحلِ امروز، جامعه بشری موفق شد آن را «حل» کند. ادامه مطلب “لایه ازون؛ داستان موفق‌ترین اقدام زیست‌محیطی بشر”

زمانی راماچاندران، متخصصِ برجسته‌ی علوم اعصاب، گفت که برخی یافته‌های حاصل از شناختِ تفاوت‌های نیمکره‌های چپ و راستِ مغز میتواند انقلابی در درکِ فلسفی و الهیاتی ما به بار آورد. متخصصان دیگری اظهار داشتند که آنچه از بحث نیمکره‌های مغز وارد فرهنگ عامه شده است افسانه‌ای بیش نیست و حقیقت امر پیچیده‌تر از آن است. از یک سو تفاوت‌های دو نیمکره بسیار مهم و بصیرت‌بخش است و از سوی دیگر فهم ساده‌انگارانه و مبتدیانه از موضوع راه به جایی نمیبرد. ایان مگیلکریست دقیقا همینجا به کمکِ ما می‌آید. رسالت او این است که هم حق پیچیدگی های علمی را ادا کند و هم درکی جامع و بینش‌بخش از نتایجِ پژوهش‌ها ارائه دهد.

ایان مگیلکریست روانپزشک است و سابقه‌ی کار و پژوهش در دانشگاه های آکسفورد و جانز هاپکینز را دارد. او پس از تالیفِ کتابِ “ارباب و مامورش” در زمینه‌ی تفاوت های دو نیمکره‌ی مغز به شهرتِ جهانی دست یافت. وی بیست سال از عمر خود را در پژوهش‌های مربوط به شناخت تفاوت‌های دو نیمکره صرف میکند و این نتایج را در کتابش جای میدهد. او سعی میکند به غیر از نتایج علمی، جنبه‌های فلسفی موضوع را نیز مورد بررسی دقیق قرار دهد. پس از تالیفِ این کتاب او مستمرا به ایرادِ سخنرانی در دانشگاه‌های مختلف دنیا دعوت شده است.

در این سلسله ویدیوها سعید گرمارودی، پژوهشگر روانشناسیِ دین، میکوشد خلاصه ای از کتاب را به بیان ساده ارائه دهد. سعید گرمارودی دانشجوی دکترای روانشناسی در دانشگاهِ کِلِمسون می‌باشد. ادامه مطلب “تفاوت‌های دو نیمکره‌ی مغز؛ تبیینی جامع و علمی”

درباره کتاب «طبقه و محیط زیست»

مجتبی طباطبایی

کتاب «طبقه و محیط زیست» جدیدترین اثر شهرام اتفاق است که به تازگی توسط نشر آماره منتشر شده است. کتاب «طبقه و محیط زیست» را می‌توان دو کتاب مجزا در درون یک کتاب تلقی کرد. سه فصل اول کتاب کلیدی‌ترین مفاهیم طبقات اجتماعی و سرانجام این تعاریف را شرح می‌دهد. این بخش از کتاب برای پژوهشگران حوزه اقتصاد سیاسی و علوم اجتماعی و فلسفی جذاب خواهد بود. یک فصل دیگر کتاب نیز از پیوند میان مسائل محیط زیستی و طبقاتی سخن می‌گوید و علاقه‌مندان به حوزه محیط زیستی از خواندن آن لذت خواهند برد. ادامه مطلب “درباره کتاب «طبقه و محیط زیست» اثر شهرام اتفاق”

سارتر و دین

مصاحبه با مجلۀ‌‌ «لوگوس» (سال ۱۳۹۷) با افزایش

مصاحبه کننده: محمد مهدی فلاح ادامه مطلب “سارتر و دین؛ مصاحبه مجله‌ی لوگوس با هدایت علوی‌تبار”

آموزش فن ترجمه زبان انگلیسی

با رویکرد زبان‌شناسانه

استاد: دکتر عبدالرسول کشفی

عبدالرسول کشفی (استاد دانشگاه تهران) در این ویدیوهای کوتاه آموزشی، مخاطب را با مبانی ترجمۀ متن‌های عمومی و تخصصی زبان انگلیسی، نوشتن آکادمیک به زبان انگلیسی و تسلط بر گرامر پیشرفتۀ زبان انگلیسی آشنا می‌کند. ادامه مطلب “آموزش فن ترجمه زبان انگلیسی با رویکرد زبان‌شناسانه توسط عبدالرسول کشفی”

در این کتاب از نقص بزرگ اقتصاد متعارف صحبت می‌شود که از معنویت و اخلاق انسانی در محاسبات و برنامه های اقتصادی چشم‌پوشی می‌کند، انسان را آدمکی ماشینی می‌بیند که فقط نیروی کار فیزیکی‌اش در فرآیند تولید به حساب می‌آید و فاقد عطوفت، همدلی و پویائی انسانی است و صرفا پارامتری ساکت در معادلات عرضه و تقاضا؛ در نتیجه به قول نویسنده، بی‌انصافی‌ها و فلاکت‌های بشری را می‌زاید. به ساده ترین زبان و وجهی، با انباشت ثروت و ارزش اضافی در یک سوی مناسبات اقتصادی آشنا می‌شویم و پس آنگاه، به چاره‌جویی می‌رسیم. ادامه مطلب “سارودایا : مارکس،‌ گاندی و راسکین!”

در این مطلب سعی داریم جلسات نقد، بررسی و معرفی کتاب‌هایی که دکتر آذرخش مکری برگزار کرده‌اند را جمع‌آوری کنیم. این مطلب به مرور تکمیل و به‌روز خواهد شد. ادامه مطلب “آذرخش مکری؛ جلسات نقد، بررسی و معرفی کتاب”