محسن آزموده: بیش از یك دهه است كه مصطفی ملكیان، بر طرح عقلانیت و معنویت تاكید می‌كند و در گفتارها و نوشتارهای كثیر و پرمخاطبش از آن سخن می‌گوید. ماحصل آنچه را كه این روشنفكر و نواندیش نام‌آشنای معاصر می‌گوید، می‌توان در اندیشه اصالت فرهنگ فردی تبیین كرد، یعنی این آموزه كلی كه برای نیل به رشد و توسعه و پیشرفت جامعه و فرد، بیش و پیش از ساختارهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی، باید به درون انسان‌ها بازگشت و برای اصلاح باورها و احساسات و خواسته‌های آنها تلاش كرد. حالا او یك گام فراتر گذاشته و می‌خواهد به طور مشخص و ایجابی از چیستی و چگونگی این اصلاح سخن بگوید. یعنی تا پیش از این عمده كوشش او مصروف اثبات و نشان دادن اصالت فرهنگ فردی بود و حالا می‌خواهد به طور مشخص نشان بدهد كه چگونه و چطور می‌توان باورها و احساسات و عواطف و خواسته‌ها را دگرگون كرد. چه باورهایی صادق و چه باورهایی كاذبند، كدام یك از احساسات و عواطف بجا و كدام آنها نابجایند، خواسته‌های معقول كدامند و امیال نامعقول كدام. او برای پاسخ به این پرسش‌ها به آموزه‌های آنها كه به تعبیر خودش «معنویان» می‌خواند، رجوع می‌كند و در درسگفتارهای «زمین از دریچه آسمان» در موسسه سروش مولانا سعی كرده به تفصیل درباره این آموزه‌ها سخن بگوید. معنویان از دید ملكیان كسانی هستند كه اولا به صرف جهان محسوس و مادی اكتفا نمی‌كنند، ثانیا معتقدند جهان و انسان در وضعیت كنونی مطلوب نیست و باید برای رسیدن به وضع مطلوب تكاپو و تلاش كرد و ثالثا این وضعیت به دست‌آمدنی است. این درسگفتارها به تازگی توسط انتشارات سروش مولانا با همین عنوان یعنی «زمین از دریچه آسمان» منتشر شده است. البته همان طور كه ملكیان خود اذعان می‌دارد، این كتاب بخشی از یك طرح كلی‌تر است و باید تكمیل شود. به مناسبت انتشار این كتاب، نزد این استاد و پژوهشگر فلسفه و اخلاق و روانشناسی رفتیم از او درباره اهم مدعیات آن پرسیدیم.
ادامه مطلب “زمین از دریچه آسمان در گفت‌وگو با مصطفی ملكیان”
