جان دیویی و بازسازی پراگماتیسم
جان دیویی و بازسازی پراگماتیسم
نویسنده: سامی پیلستروم
ترجمه: روحالله محمودی
این مطلب از کتاب The Continuum Companion to Pragmatism ترجمه شده است.
جان دیویی (1859-1952) را معمولا سومین پراگماتیست کلاسیک میدانند. اندیشههای او قلمرو گستردهای دارند: از مسائل فلسفی سنتی در باب معرفت و پژوهش گرفته تا اخلاق، سیاست و آموزش. در میان پراگماتیستهای قدیمی، دیویی بیشتر از همه به مسائل اجتماعی، سیاسی و آموزشی میپرداخت. این را مقایسه کنید با چارلز سندرس پرس که ذهن علمیای داشت و ویلیام جیمز که بیشتر به روانشناسی و دین متمایل بود.
دیویی مقالهای دارد به نام “پراگماتیسم پرس” که در سال 1923 میلادی به رشتهی تحریر درآمده است. او در این مقاله به طور خلاصه جیمز و پرس را با هم مقایسه میكند، و تفاوتهای اساسیشان را میبررسد، مثلا این که ویلیام جیمز بر فرد تمرکز داشت و چارلز سندرس پرس بر جامعه تاکید میكرد. آنطور که دیویی به ما میگوید، پرس بیشتر از جیمز بر “متد فرایند (the method of procedure)“ تاکید میكرد. دیویی در مقالهای دیگر (منتشره به سال 1922 میلادی) که جیمز و پرس را با هم مقایسه میكند، میگوید جیمز بیشتر “عالم علوم انسانی” بود و کمتر منطقدان، و او متد پراگماتیستی را هم بسط داد و هم محدود کرد. کار او در اعمال متد پراگماتیستی بر نظریهی صدق باعث شد که این متد بسط یابد. اما تاکیدش بر پیامدهای خاص، و نه پیامدهای عمومی و کلی، متد پراگماتیستی را محدود کرد. ادامه مطلب “جان دیویی و بازسازی پراگماتیسم”
نشست «پایان خودخواسته» در مدرسه تردید
نشست «پایان خودخواسته» در مدرسه تردید
در غیاب یك روایت معنابخش به زندگی، افراد زندگی را تا حد زیادی عبث و بیهوده میبینند
گزارش نوشتاری: روزنامه اعتماد
«پایان خودخواسته»، عنوان نشست اخیر مدرسه تردید با حضور سه تن از اساتید جامعهشناسی، فلسفه و روانشناسی بود. خودكشی كه به نوعی پایان خودخواسته تعبیر میشود، از سه منظر متفاوت مورد تحلیل قرار گرفت. «حسن محدثی» جامعهشناس و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، «آرش نراقی» استاد دین و فلسفه دانشگاه موراوین پنسیلوانیای امریكا و «محمود مقدسی» كارشناس ارشد روانشناسی بالینی، اساتید مدعو در این نشست آنلاین بودند. ادامه مطلب “نشست «پایان خودخواسته» در مدرسه تردید”
مستند سینماییِ از غذا تا انقراض
مستند سینماییِ «از غذا تا انقراض» (Eating Our Way to Extinction) مخاطبان را به سفری دراز دورِ دنیا میبرد و دست روی موضوعی میگذارد که کسی حاضر نیست دربارهاش حرف بزند: آیا گونۀ بعدیِ در مسیر انقراض ماییم؟ این مستندِ گیرا، با افشای حقایقِ تلخ و پرداختن به حساسترین مسئلۀ زمانۀ ما بر پردۀ سینما، یعنی فروپاشی اکولوژیک، پیامی ساده و درعینحال تأثیرگذار دارد.
کارگردانیِ این مستند بر عهدهٔ آتو براکوی و لودُویک براکوی، و تهیهکنندگیِ آن با کیان توکلی، مارک گَلوین، و لودُویک براکوی از شرکت سینمایی Broxstar Productions (لندن) بودهاست. نسخهٔ انگلیسی این مستند در اکتبر سال ۲۰۲۱ با روایت کیت وینسلت منتشر شد و تاکنون به بیش از ده زبان منتشر شدهاست.
نسخهٔ فارسی آن نیز در مرداد ۱۴۰۲ با روایت شبنم مقدمی در اختیار مخاطبان فارسیزبان قرار گرفت. ادامه مطلب “مستند سینماییِ از غذا تا انقراض”
مشروطه ایرانی و جمهوری اسلامی؛ گفتگو با محمدامیر قدوسی
همزمان با سالروز صدور فرمان مشروطیت در چهاردهمین روز از مردادماه سال ۱۴۰۲ رسانهی خبری تحلیلی دیدارنیوز در برنامه اصل ۲۷ با محمدامیر قدوسی، حقوقدان، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه درباره امکان جمع میان ارزشهای مشروطه گرایانه با حکومت مبتنی بر قواعد شرع و نیز نسبت جمهوری اسلامی با آرمانهای نهضت مشروطیت گفتگویی ترتیب داد. در این گفتگو که به بهانه تالیف کتاب «چهار نظریه دربارۀ حکمرانی» -در سال ۱۳۹۹ از سوی انتشارات نگاه معاصر- انجام شده است؛ به موضوعات دیگری نیز همچون قانون اساسی، حقوق بشر، حقوق اقلیتها و دموکراسی پرداخته شد. ادامه مطلب “مشروطه ایرانی و جمهوری اسلامی؛ گفتگو با محمدامیر قدوسی”
نشست معرفی و بررسی کتاب تاریخ مختصر برابری
شصتو هشتمین جلسه از نشستهای گفتار و اندیشه به همت حزب اتحاد ملت (شعبه فارس) ۲۳ مردادماه برگزار شد. این جلسه به معرفی کتاب «تاریخ مختصر برابری» اثر توماس پیکتی اختصاص یافت. جدیدترین اثر اقتصاددان فرانسوی توماس پیکتی به روایت خود او، چکیدهای مختصر و مفید از سالها تحقیقات و پژوهشهای او در حوزهی اقتصادِ سیاسی با محوریت «نابرابری» است.
آرش موسوی (مترجم کتاب) و احمد قناعتی سخنرانان نشست مذکور بودند. این کتاب توسط انتشارات کتابستان برخط، بهار سال ۱۴۰۲ منتشر شده است.
نوشتار مهدی تدینی با عنوان «اسطورۀ مصدق»
اسطورۀ مصدق
مهدی تدینی
هفتاد سال از سرنگونی مصدق گذشت. مصدق گذشتهای است که سپری نمیشود؛ نهتنها سپری نمیشود، با ما میآید. هزار نکتۀ باریکتر از مو اینجاست و حتی انتخاب موضوع دربارۀ ۲۸ مرداد دشوار است. داغترین پرسش دربارۀ ۲۸ مرداد این است که آیا سرنگونی مصدق «برکناری» بود یا «کودتا». نظرم دربارۀ این پرسش را فراخور روند بحث در انتهای نوشتار خواهم گفت، اما دستکم میخواهم در ابتدا به تناقضی اشاره کنم که در تاریخنگاری جمهوری اسلامی دربارۀ «کودتا» وجود دارد. در فراز و فرود مصدق و نهضت ملی، تنها جناحی که مورد تأیید تاریخنگاری جمهوری اسلامی است، آیتالله کاشانی است. از قضا آقای کاشانی از معدود کسانی بود که هرگز اعتقادی به کودتا نداشت و اگر مصاحبههای او پس از ۲۸ مرداد را ببینید، به هر نگرشی برمیخورید مگر کودتا. البته نیازی به یادآوری نیست که آقای کاشانی فقط یکی از متحدان و همرزمان نهضت ملی بود که از مصدق فاصله گرفته بود. ادامه مطلب “نوشتار مهدی تدینی با عنوان «اسطورۀ مصدق»”
درسگفتارهای مبانی فلسفی ایمان به غیب از آرش نراقی
مجموعه گفتارهای ویدئویی آرش نراقی، استاد دین و فلسفه در دانشگاه موراوین (Moravian University) پنسیلوانیای آمریکا از اول ماه آگوست سال ۲۰۲۳ شروع شد و در ادامه قابل مشاهده و شنیدن است. ادامه مطلب “درسگفتارهای مبانی فلسفی ایمان به غیب از آرش نراقی”
درسگفتارهای خداباوری و خداناباوری، علم و دین در فلسفهٔ ویتگنشتاین از زهیر باقری نوعپرست
زهیر باقری نوعپرست: نگرش ویتگنشتاین به خداباوری و خداناباوری با اغلب فیلسوفان متفاوت است و همچنین جایگاهی که او برای علم و دین در زندگی بشر قائل است با نگاههای رایج در مورد این دو پدیده تفاوتهای اساسی دارد. از این رو، اگر مایلید به شکلی کاملاً جدید و متفاوت به خدا، دین و علم بنگرید این درسگفتارها به شما توصیه میشود. در این جلسات به جایگاه دین،خدا و علم در فلسفهٔ ویتگنشتاین میپردازیم. این درسگفتارها بر مبنای کتابی است که به زبان انگلیسی نوشتهام و در دست چاپ است. این درسگفتارها به زبان انگلیسی است و زیرنویس فارسی دارند. ادامه مطلب “درسگفتارهای خداباوری و خداناباوری، علم و دین در فلسفهٔ ویتگنشتاین از زهیر باقری نوعپرست”
نسبت سنجی انواع خداناباوری با خداناباوریهای دوستانه و غیردوستانه؛ با نگاهی به نظریه ویلیام رو
نسبت سنجی انواع خداناباوری با خداناباوری های دوستانه و غیردوستانه؛
با نگاهی به نظریه ویلیام رو
نویسنده: هادی حکیم شفایی
در این نوشتار، ابتدا مدل او را در تبیین مفهوم خداناباوریِ دوستانه و غیردوستانه به شرح زیر می آوریم و سپس با طرح سه نوع خداناباوری بر اساس منشاء باور، امکان و میزان گرایش هر یک از انواع خداناباوری به خداناباوری دوستانه و غیردوستانه را بررسی خواهیم نمود و فرضیه هایی ارائه خواهیم کرد.