جهان کنونی به صحنه‌ی نظام‌های اخلاقی متنوع و گاه کاملا متضاد تبدیل شده و این تنوع در نتیجه ارتباط مداوم فرهنگ‌ها و جوامع بیشتر به چشم می‌آید. آیا چنین وضعیتی ما را به نسبی‌گرایی اخلاقی نمی‌رساند؟ نسبی‌گرایی اخلاقی چیست؟ ادامه مطلب “مناظره ابراهیم سلطانی و حسین دباغ با عنوان «نسبی‌گرایی اخلاقی چیست؟»”
در چند دهه اخیر تکامل ابعاد وسیعی پیدا کرده است. این ابعاد از مرزهای زیست‌شناسی گذر کرده و علوم انسانی و طبیعی و همینطور فلسفه را دستخوش تغییر نموده است. دامنه این تاثیرات موجب شد تا در قالب مدرسه‌ای تابستانه و با حضور جمعی از اساتید شاخص این مرز و بوم و همین طور برخی از اساتید بین‌المللی به بررسی برخی از این ابعاد پرداخته شود. مدرسه تابستانی تکامل طی سه روز و از دوازدهم تا چهاردهم شهریور ماه ۱۳۹۷ در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. ادامه مطلب “مدرسه تابستانی تکامل دانشگاه صنعتی شریف شهریور ماه ۱۳۹۷”
ماجرای نوشتن این یاداشت از آنجا آغاز شد که قرار شد به همراه چند دوست به صورت داوطلبانه کارهایی را جهت ارتقای روحیه و نشاط علمی در دانشگاه رازی انجام دهیم. یکی از این فعالیت ها دعوت از اساتید مشهور در حوزه علوم انسانی بود. کاری که گرچه میدانستیم کار راحتی نیست اما فکر نمیکردیم اینقدرها هم مشکل باشد.
با هر استاد و محقق مشهور در حوزه های مختلف علوم انسانی( فلسفه. جامعه شناسی. علوم سیاسی. الهیات. اقتصاد و….) که تماس میگرفتیم و از ایشان برای شرکت در یک برنامه سخنرانی یا گفت و گو – در بازه زمانی یک ترم- دعوت میکردیم، به ندرت موفق میشدیم که از ایشان موافقت بگیریم. زیرا غالبا چنان برنامه های فشرده ای داشتند و از جاهای گوناگون دعوت میشدند که هم برخی از ایشان واقعا نمی توانستند وقتی را به ما اختصاص دهند و هم اینکه شاید برخی چنین فکر می کردند که تا مادامی که می توانند در تهران جلسه و سخنرانی داشته باشند چه ضرورتی دارد که برای شرکت در برنامه های دانشگاه‌های شهرستان ها برنامه ریزی کنند. برخی از ایشان صراحتا اعلام می کردند که در هیچ برنامه ای که بیرون از شهر تهران باشد شرکت نمی کنند و حتی برخی از ایشان فقط در برنامه هایی شرکت می کنند که بانی آن دانشگاه تهران باشد. اگر بر بزرگان حوزه الهیات و دین پژوهی این نقد وارد است که کمتر از شهر قم بیرون می روند همین نقد بر اساتید مشهور علوم انسانی وارد است که چرا کمتر از شهر تهران بیرون می روند. ادامه مطلب “انحصار نخبگانی و حلقه تنگ مشاهیر علوم انسانی”
تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هنر و علم با اخلاق (Morality)، اکنون، نزد نظریه‌پردازان و فلاسفه، تقریباً به اجماع، پذیرفته‌شده است. هنر به‌منزله‌ی امری که موجب پالایش درون(کاتارسیس) می‌شود، از زمان ارسطو تا کنون مطرح بوده‌است:«هنر مانند تصفیه‌کننده‌ای عاطفی عمل می‌کند و عواطف را می‌پالاید»(هاسپرس،۱۳۶). از سوی دیگر، هنر با نمایش دادن شخصیت‌ها و افراد در میان بحران‌ها و تعارضات، نظرگاه اخلاقی ما را پرورش می‌دهد(کَرول،۵۸). در این میان ادبیات و رمان و شعر، که در ذات خود نوع والایی از اقسام هنرها محسوب می‌شوند، به‌لحاظ آن‌که به مدد تخیّل، ما را در موقعیت شخصیت‌ها و افراد قرار می‌دهند، در مراتبی نسبت به دیگر هنرها، برتری دارند چراکه «موقعیت اخلاقی را در متن تمام و کمال آن ارائه می‌کنند»(هاسپرس،۱۳۵). ادامه مطلب “درستایش امر اخلاقی: “درباره‌ی اصغر فرهادی””
شاید ترکیب فلسفه، روانشناسی و درمان در نگاه اول نه تنها عجیب بلکه غیر ممکن به نظر بیاید. اروین دیوید یالوم به شکلی جذاب و تأمل‌برانگیز به ما نشان می‌دهد که این کار نه تنها غیر ممکن نیست بلکه برای روان‌درمانی اگزیستانسیال (وجودی) که او از مدافعان سرسخت آن است ضروری است. این نوشته تلاش می‌کند تا بر مبنای چهار اثر از اروین دی یالوم، که از این به بعد تنها او را یالوم خواهم نامید، خواننده را تا حدی با او آشنا کند. از آنجا که ترجمه‌های خوبی از چند کتاب یالوم به فارسی وجود دارد اشنائی با او شاید تشویقی باشد برای خواندن آثارش. ادامه مطلب “فلسفه، روانشناسی و درمان – آشنایی با اروین دیوید یالوم”
هدف این مقاله (تنوع دینی: نفوذپذیری شناختی ادراکات دینی) اشاره به مشکلی است که معمولا در مسئله معقولیت باورهای دینی نادیده گرفته می‌شود، و آن نفوذپذیریِ شناختیِ تجاربِ دینی است. ادعای اصلی من این است که بحثهای اخیر مربوط به معقولیت باورهای دینی بیشتر بر وجه خروجی تشکیل باورهای دینی تمرکز کرده و در نتیجه، از وجه ورودی آن – یعنی تجاربی که بر مبنای آنها باورهای دینی شکل میگیرند- غفلت کرده‌اند. اگر ثابت شود که تجارب دینی میتوانند در معرض نفوذ شناختی قرار بگیرند، این امر لوازم مهمی را برای معقولیت باورهای دینی و همچنین اهمیت معرفتی تنوع دینی در پی خواهد داشت. بنابر نظریه نفوذپذیری شناختی، همانگونه تجارب حسی بر باورها و خواستههای ما تأثیر میگذارند، حالات شناختی ما نیز تأثیرِ درونیِ علّی بر تجاربِ ادراکی خواهند داشت. بدین ترتیب، حالات پس زمینهایِ فرد میتوانند محتوای تجربه ادراکی او را دگرگون سازند. این امر، تحت شرایطی، به کاهش ظرفیت و والانس معرفتی تجربه حسی می‌انجامد. نظریه نفوذپذیری شناختی در مورد تجارب دینی نیز قابل تطبیق است. هدف از این مقاله بررسی شرایطی است که تحت آن شرایط، نفوذ شناختیِ حالاتِ ذهنی فرد ممکن است به کاهش ظرفیت معرفتی تجربه دینی بینجامد. ادامه مطلب “تنوع دینی: نفوذپذیری شناختی ادراکات دینی”
اساساً در جوامع ما هر کجا را نگاه کنیم، چه دولت‌های قدیم و چه جدید، تنها بخشی از تحولات به حاکمان بازمی‌گردد و نه همه تحولات، در واقع رابطه جامعه و دولت، یک پرسش پایدار دولت‌پژوهی در تمام جوامع است. به همین دلیل، وقتی از رویدادی چون واقعه عاشورا صحبت می‌کنیم، در واقع در زمینه‌هایی حرف می‌زنیم که در دیالکتیک یا تعامل بین جامعه و دولت رخ داده و از درون این تضاد نیروها «عاشورا» به وجود آمده است. ادامه مطلب “سخنرانی داود فیرحی با عنوان عاشورا و بحران خلافت”
توضیح مصاحبه‌گر: این گفت‌وگو در آذرماه ۱۳۸۴ خورشیدی با مرحوم احمد قابل (۱۳۹۱ -۱۳۳۶خورشیدی) اسلام‌شناس، فقیه و منتقد سیاسی در مشهد انجام شد و ابتدا در مجله‌ی دانشجویی «سروش خرد» در دانشکده‌ی الاهیات دانشگاه فردوسی مشهد منتشر شد. این مصاحبه بعدتر در سایت شخصی مرحوم قابل منتشر شد و اکنون با ویرایش جدید در سایت «صدانت» بازنشر می‌شود.
ادامه مطلب “گفت‌وگوی یاسر میردامادی با احمد قابل در باب خرافه در دین”
فیودور داستایفسکی ، زادهٔ ۱۱ نوامبر ۱۸۲۱ و درگذشته‌ی ۹ فوریه ۱۸۸۱، نویسندهٔ مشهور و تأثیرگذار اهل روسیه بود. ویژگی منحصر به فرد آثار وی روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیت‌های داستان است. این ویدئو توسط موسسه‌ی «مدرسه‌ی زندگی» تهیه شده است که موسسه‌ای آموزشی – با تمرکز بر زندگی بهتر و عقلانی‌تر – است و شعبه‌ی اصلی آن در سال ۲۰۰۸ در لندن شروع به کار کرد و یکی از موسسان آن آلن دو باتن است. ادامه مطلب “فیودور داستایفسکی”
مستند «داستان خدا به روایت مورگان فریمن» با نام اصلی «The Story Of God With Morgan Freeman» در دو فصل ساخته شده است که در ادامه می‌توانید دانلود کنید: ادامه مطلب “دانلود مستند «داستان خدا به روایت مورگان فریمن» همراه با زیرنویس فارسی”
