نوشتار زیر در بردارنده اهم اصول متافیزیکی، الاهیاتی، معرفت‌شناسانه و هرمنیوتیکی است که نگارنده درباره شریعت و شریعت‌شناسی (فقه) به آنها باور دارد و از آنها دفاع می‌کند. توجیه این اصول و دفاع از آنها پروژه تحقیقاتی گسترده‌ای است که دل‌مشغولی اصلی نویسنده در طی سالهای اخیر بوده است و توفیق به سرانجام رساندن آن را از خدای علیم و لطیف و حکیم خواهانم. ادامه مطلب “نوشتاری از ابوالقاسم فنائی با عنوان «اصول شریعت و اصول شریعت‌شناسی»”
صدانت به پشتوانه هشت سال فعالیت مستقل فرهنگی، در پی تولید برنامه‌ای تصویری است که در قالب میزگرد و با حضور کارشناسان و نظریه‌پردازان معتبر، مسائل مرتبط با علوم انسانی و مشکلات فرهنگی جامعه ایران را به بحث و گفت‌وگو بگذارد. این برنامه در راستای اهدافی است که ما در سالهای گذشته به پشتوانه و دلگرمی شما همراهان گرامی دنبالشان کردیم.
این برنامه در بستری رایگان در دسترس قرار خواهد گرفت و تماشای آن برای مخاطب هزینه‌ای را به همراه ندارد. از این جهت گردش تولید آن وابسته به تأمین مالی برنامه است و ما چشم به مهربانی و پشتیبانی اعضای محترم صدانت داریم. ادامه مطلب “ساخت برنامه تصویری گفتگو محور فرهنگی و درخواست مشارکت از مردم”
آیزایا برلین در اثرِ خود،[۱] اندیشمندان متفکّر را در دو زمره قرار می‌دهد. متفکّران خارپشتِ نظام‌ساز و روباه‌ها. طیف ابتدایی عمیقا در یک حیطۀ خاص میاندیشند و همهچیز را با آن یک مفهوم کلیدی تفسیر میکنند. دستۀ دوّم نقّادانی نکتهسنج و ظریف هستند که از هرباغی گلی چیدهاند و بسیار خواندهاند و با ذهنِ باز نگریستهاند. دلبستۀ مسلک و مرامی و جزمی نیستند، و با گشودگی و انفتاح و آزاد با مسائل و موضوعات مختلف مواجه میشوند. از نقد کارنامۀ فکری خود هراسی ندارند که «استقبال از رسوایی بِه از ترکِ حقیقت». اگر این تقسیم بندی موجّه باشد، دکتر داریوش شایگان، بدون شک در قسم دوّم قرار میگیرد. زائرِ فضاهای متنوعِ فکری که شرق تا غرب را پیموده، با فانوسِ جادویی خود، در جستجویِ اوراق کنده شدۀ هویّت ایرانی از کتاب تحولات جدید است. انسانِ تبعیدی که در دشت‌های فراخ تاریخ به زیجِ عصمتِ فرهنگ از دست رفته ایرانی نشسته است. در این مختصر، دَمی با فیلسوفِ بازی‌گوشِ ایرانی، همنشین میشویم، تا از زبانِ او اوصافِ این هویّت را بشنویم. ادامه مطلب “نوشتار امیررضا ثعبانی با عنوان «سیری در آراء فیلسوف چهل تکّه»”
نوشتار مقابل، با عنوان «پیشنهادهایی برای خانه‌نشینی این روزها» در نوروز ۹۹ توسط محمدرضا جلائی‌پور برای بهتر و مفیدتر سپری کردن ایام قرنطینه به نگارش درآمده است. فایل PDF آن در انتهای صفحه قابل دریافت است. ادامه مطلب “نوشتاری از محمدرضا جلائی‌پور با عنوان «پیشنهادهایی برای خانه‌نشینی این روزها»”
چگونه فقدان شناختْ احساسات شما را سانسور می‌کند
هایدی وو[۱]
ترجمه‌ی مسعود آزادی[۲]
ویراسته‌ی یاسر میردامادی
«فقدان شناخت»[۳] نوعی ابزار سانسور است که می‌تواند احساسات شما را خفه کند. برای فهم این موضوع به تصویر زیر بنگرید. آیا می‌توانید نماد متفاوت با دیگر نمادها را پیدا کنید؟
چقدر زمان برد تا نماد متفاوت را پیدا کنید؟
حالا آزمون دیگری انجام دهیم. در این تصویر نمادی را که با دیگر نمادها متفاوت است بیابید:
این دقیقا همان عکسی است که قبلا دیدید، فقط ۹۰ درجه به سمت راست چرخیده است. این بار اما تشخیص نمادِ متفاوت آسان-تر است. دلیل این که [در تصویر دوم] ما در تشخیص ۲ در میان ۵ها زبده‌تر هستیم دقیقا این است: ما از سنین پایین مفاهیم عددی ۲ و ۵ را یاد گرفته‌ایم، این‌ها بازنمودهای ذهنی‌ای هستند که با معنا درآمیخته‌اند. اگر این دسترسی مفهومی را قطع کنیم چیزی نمی‌بینیم به جز مشتی خط کج و معوج؛ درست همانطور که در عکس اول کمی گیج شدیم: نمادها در ابتدا عجیب و غریب، غیر قابل تشخیص و به سختی قابل تمایز از دیگر مشابه‌های عجیب‌تر از خودشان به نظرمان می‌آمدند.
این احساس عجیبی است، تجربه‌ای که نوک زبان‌مان است و آرزو می‌کنیم کاش کلمه‌ای برای توصیف آن و زبانی دقیق برای ادای حق آن داشتیم. وقتی این ابزار زبانی را نداریم، در وضعیت فقدان شناخت به سر می‌بریم. این به معنای آن است که ما ابراز زبانی یا شناختی برای توضیح ایده‌ها یا تفسیر تجربه‌ها در اختیار نداریم. ادامه مطلب “نوشتار هایدی وو با عنوان «چگونه فقدان شناختْ احساسات شما را سانسور می‌کند»”
با جام آتشین چو تو از در درآمدی / وسواس و غم چو دود سوی بام میرود
زآن باده دادهای تو به خورشید و ماه و چرخ /هر یک بدآن نشاط چنین رام میرود
(جلالالدین بلخی، کلیات شمس)
یکی از نتایج شیوع ویروس کرونا در جهان ترس و اضطرابی و وسواس روانی است که بسیاری از مردم یا به آن مبتلا شدهاند یا در حال ابتلا هستند و دلیل عمده آن اینست که هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد. در واقع برای بسیاری از افراد ترس از ابتلا به کرونا مساوی ترس از مرگ است. از سوی دیگر، در حال حاضر، بهترین راه پیشگیری و بالا بردن سیستم ایمنی بدن است و ازآنجا که اختلالات روانی بویژه اضطراب و وسواس (از وسواس عملی در زمینه شستشو تا وسواس فکری در باب مرگ و …) بطرز معناداری بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی میگذارد لازم است تا این اختلالات درمان شود. در این نوشتار تلاش برآنست تا با زبانی ساده و مناسب برای درک عموم راهها و تکنیکهای درمانی رهایی از اضطراب و وسواس با رویکردهای درمانی همچون شناختی-رفتاری ، استعاره درمانی ، ذهن آگاهی ، خانواده درمانی و… بررسی شود. روشهایی که در منزل توسط فرد بیمار (وسواس یا اضطراب) و یا به کمک افراد خانواده بمثابه مددکار به سادگی قابل اجراست. گرچه در موارد حاد اضطراب وسواس روانپزشک لازم است. ادامه مطلب “نوشتار متین کاخساز با عنوان «راههای درمانگرانه برای رهایی از اضطراب و وسواس ناشی از ابتلا به ویروس کرونا (COVID-19)»”
اشاره: شاید باورش مشکل نباشد اما تلخ است. اینکه امید اگر نباشد و ناامیدی بر وجود انسان‌ها غالب شود علاوه بر همه معضلات و مشکلاتی که پیش می‌آید، آدمی بیمار می‌شود. ناامیدی اینچنین می‌تواند اعماق وجود هر انسانی را به چالشی ناموزون بکشد. بدتر آنکه این بیماری می‌تواند جامعه و حتی ملتی را درگیر خود بکند. درطول تاریخ نمونه‌های متعددی وجود داشته و حتی دارد. اگر شباهتی ارگانیک میان انسان و جامعه‌اش وجود داشته باشد، اگر قایل براین باشین که جامعه نیز همچون یک سیستم بدنی دارای اندام و کارکردهای مختص خودش است، پس بی‌علت نخواهد بود که بپذیریم جامعه و یا حتی فراتر، ملتی نیز اگر دچار ناامیدی شود می‌تواند خودش را درمان کند و راهی و روزنه‌ای به سوی امید برای خود پیدا کند. جامعه‌ای ایده‌آل و البته پویا چنین جامعه‌ای با چنین خصوصیاتی است.
آنچه می‌خوانید گفت و گویی است برای سالنامه اعتماد که با دکتر غلامحسین معتمدی صورت گرفته، تا به اجمال ناامیدی و امید در انسان و اجتماع انسانی مورد بررسی قرار بگیرد.
دکتر غلامحسین معتمدی پزشک و روانپزشکی است که علاوه بر طبابت دغدغه اصلی انسان، مرگ و امید انسانی را همیشه در تحقیقات و کارهای خودش مدنظر داشته و از این منظر نیازی به معرفی ندارد چراکه آثار ترجمه شده و تألیفی وی به وضوح نشان می‌دهد که دغدغه انسان با همه ابعاد وجودی و هستی‌شناسانه‌اش ، برای او مهمترین معیار تحقیق و کار است. آنچه می‌خوانید حاصل گفت و گویی است با وی در باب ناامیدی این روزهاو شوق به امیدی سازنده که در وجود همه ما وجود دارد.
ادامه مطلب “گفتگوی محمد میلانی با دکتر غلامحسین معتمدی با عنوان «امید»”
پرسش: با توجّه به تعریف های متنوعی که در آثار خود از دین داشته‌اید مثل دینِ یک، دینِ دو و دینِ سه و از آن‌جا که در جایی فرموده بودید که بیشتر به جنبه کارکردی دین قائل هستید، مفهوم و پیده «دین‌گریزی» را در منظومه معرفتی خود چگونه تعریف و تحدید می‌کنید و آیا آن را یک «فرایند» می‌دانید یا یک «فرآورده»؟
ادامه مطلب “گریز معنوی؛ رویکردی به دین‌گریزی و دین‌گرایی انسان معاصر در گفتگو با مصطفی ملکیان”
درس‌گفتارهای «اخلاق قرآنی یا نظام اخلاقی در قرآن» از مصطفی ملکیان در تابستان ۱۳۸۹ ایراد گردیده است. در ادامه صوت جلسات قابل دریافت است. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای «اخلاق قرآنی یا نظام اخلاقی در قرآن» از مصطفی ملکیان”
کاوه بهبهانی: تفکر نقادانه عنوان درسگفتارهایی است که تابستان امسال، در کانون فکر آرکه در خدمت دوستانی از رشته‌ای گوناگون تقریر شده است. از سایت صدانت برای نشر این درس‌گفتارها سپاسگزارم. همچنین از کامیار بهبهانی برای پالودن فایل‌ها از پرسش و پاسخ‌های نامفهوم یا مکرر و نیز گفت‌وگوهای نامفهوم هنگام اجرا سپاسگزاری می‌کنم. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای تفکر نقادانه از کاوه بهبهانی”
