متن مقدس و عصر جدید

متن مقدس و عصر جدید

گرچه انسان مدرن در ساحت‌های مختلف وجودی (اعتقادات، احساسات و عواطف، خواسته‌ها و رفتار) با انسان سنتی متفاوت است اما اشتراکاتی هم با هم دارند و با آن‌که همه کتاب‌های مقدس ادیان و مذاهب در عصر سنت ظهور کرده‌اند به دلیل همین اشتراکات نمی‌شود گفت که این متون مقدس به کار انسان مدرن نمی‌آید و از سوی دیگر قوام انسان مدرن به عقلانیت است و اقتضای عقلانیت آن است که از پدیده‌ای تا وقتی اثبات نشده که دیگر از آن هیچ استفاده‌ای نمی‌توانیم بکنیم نباید از آن صرف‌نظر کنیم. بنابراین تا وقتی اثبات نشده که متون مقدس هیچ فایده‌ای برای انسان ندارد نباید از آن صرف‌نظر نمود و این پدیده هنوز اثبات نشده و بنابراین باید به متون مقدس توجه نشان داد گرچه پس از توجه می‌توان آن را رد یا قبول کرد. و از سوی دیگر مدعیانی وجود دارند که می‌گویند که از متون مقدس در مسائلی الهام گرفته‌اند یا در مسائل وجودی استفاده‌هایی کرده‌اند و عقلانیت حکم می‌کند تا دلیلی بر رد این سخن اقامه نکرده‌ایم از آن چشم‌پوشی نکنیم. بنابراین دلایل نمی‌توان از متن مقدس در عصر مدرن چشم پوشید. ادامه مطلب “متن مقدس و عصر جدید”

مقاله‌ی امید کشمیری با عنوان «خطاهای نظریۀ خطای جان مکی»

مقاله‌ی امید کشمیری با عنوان «خطاهای نظریۀ خطای جان مکی»

خطاهای نظریۀ خطای جان مکی

نویسنده: امید کشمیری – با همکاری دکتر مهدی اخوان

 چکیده

این مقاله می­کوشد آرای فرااخلاقی فیلسوف اخلاق معاصر جی. ال. مکی[1] (موسوم به نظریۀ خطا) را توصیف و تحلیل و نهایتاً سنجش انتقادی کند. نظرات فرااخلاقی و موضع شکاکانه مکی در خصوص احکام و گزاره­های اخلاقی نیز، همچون آرای او در حوزۀ فلسفۀ دین، عمدتاً متأثر از نظرات فیلسوف انگلیسی، دیوید هیوم، و شرح­وبسط­یافتۀ آنهاست؛ با این تفاوت که نظرات او، دست­کم در قلمرو اخلاق، پیچیده­تر از آرای هیوم است و در نتیجه نقد وارد بر آن نیز دشوار­تر است. رأی و نظر او، در کنار اشتراکاتی که با دیگر قرائتهای شکاکانه در حوزۀ اخلاق دارد، تفاوتهایی نیز با آنها دارد که موجب می­شود برخی انتقاداتی که به دیگر روایتها از نیهیلیسم اخلاقی وارد می­شود، بر نظریۀ خطای او کارگر نیفتد؛ بنابراین ما ناگزیریم که استدلالهای جداگانه­ای در دفاع از معرفت اخلاقی و نیز در نقد نظریۀ خطا بیاوریم. نگارنده بر آن است که استدلالهایی که جان مکی به سود مدعایش می­آورد، اولاً مخدوش­اند و ثانیاً، بر فرض صحت، ادعای وی را که همان نیست­انگاری اخلاقی[2] است، نتیجه نمی­دهند.

ادامه مطلب “مقاله‌ی امید کشمیری با عنوان «خطاهای نظریۀ خطای جان مکی»”

مقایسه و اثرات سوء آن در بوجود آمدن برخی از ویژگیهای منفی ما

مقایسه و اثرات سوء آن در بوجود آمدن برخی از ویژگیهای منفی ما

 یکی از عوامل موثر در رشد و شكوفايی انسان اعتماد به نفس است كه آن نيز از طريق تشويق بجا و به‏ موقع، به‏ ويژه در زمان كودكی و نوجوانی حاصل می‏شود. نياز به تشويق، توجه و مطرح شدن نيازی است طبيعی كه در تمامی انسان‏ها كم و بيش وجود دارد و همين نياز انگيزۀ پيشرفت انسان در زمينه‏ های مختلف زندگی بوده و هست. تشويق و توجه كافی در زمان كودكی می‏تواند به تعديل اين نياز در بزرگسالی كمك نمايد و تحقير و سرزنش در زمان کودکی به اين نياز شدت می دهد.  ادامه مطلب “مقایسه و اثرات سوء آن در بوجود آمدن برخی از ویژگیهای منفی ما”

انتخابات و افول اخلاق و خودآگاهی

انتخابات و افول اخلاق و خودآگاهی

نتایج پیمایش ملی سرمایه اجتماعی حاکی از آن است که بین 55 تا 60 درصد ایرانیان بر این باور هستند که خلقیات منفی نظیر دروغگویی، تظاهر و دورويي، فریب و تقلب، حرص، نا‌امیدی، قانون‌گریزی، خودخواهي و حسادت به میزان زیاد و خیلی زیادی هم در بین مردم و هم در بین مسئولین رواج دارد، اما وقتی نوبت به داوری در باره خودشان رسید تنها 6.9 درصد چنین اعتقادی داشتند! ادامه مطلب “انتخابات و افول اخلاق و خودآگاهی”

عشق مادری ؛ در شرح داستانی از داستایوفسکی

عشق مادری ؛ در شرح داستانی از داستایوفسکی

این متن کوتاه از کتاب بسیار زیبای فلسفه زندگی نوشته کریستوفر همیلتون ترجمه میثم محمد امینی(فصل اول) تقطیع شده است .

کریستوفر همیلتون در این قطعه کوتاه به بررسی داستانی جالب از داستایوفسکی می پردازد و در طول آن به کیفیت و خصوصیت عشق مادری (مانند جایگزین ناپذیری)،  ارزش دهی عشق مادری به یک فرد ،چرایی این ارزش دهی و چگونگی عمومیت این مهر در روابط انسانی می پردازد. ادامه مطلب “عشق مادری ؛ در شرح داستانی از داستایوفسکی”

تأمّلی دربارهٔ مفهوم «خرافه» و نسبت «تردیدگرایی» و «ایمان‌گرایی»

تأمّلی دربارهٔ مفهوم «خرافه» و نسبت «تردیدگرایی» و «ایمان‌گرایی»

 لازمهٔ تردیدگرایی، لزوماً، همیشه و همه‌جا، تردید داشتن نیست، بلکه، همیشه و همه‌جا، تردید را روا داشتن است. به عبارت دیگر، تردیدگرا فردی نیست که دربارهٔ هر موضوعی موضعِ تردید دارد، بلکه کسی است که بطلانِ همهٔ مواضع خود، اعم از یقینی و غیریقینی، را محتمَل می‌داند و بدین معنا همهٔ باورهای خویش را محل تردید می‌داند. ادامه مطلب “تأمّلی دربارهٔ مفهوم «خرافه» و نسبت «تردیدگرایی» و «ایمان‌گرایی»”

فهمِ مدرن از حافظ در مشربِ هرمنوتیک

فهمِ مدرن از حافظ در مشربِ هرمنوتیک

گفت-و-گویِ داریوش آشوری با هفته‌نامه‌یِ کرگدن درباره‌یِ کتاب «عرفان و رندی در شعرِ حافظ» با عنوان فهمِ مدرن از حافظ در مشربِ هرمنوتیک ادامه مطلب “فهمِ مدرن از حافظ در مشربِ هرمنوتیک”

مقايسه اسراءنیوز ميان آرای برخی روشنفكران با آیت‌الله جوادی آملی پیرامون ازدواج

مقايسه اسراءنیوز ميان آرای برخی روشنفكران با آیت الله جوادی آملی پیرامون ازدواج

ازدواج ماجرایی است که از بدو پیدایش بشر، وجود داشته است. شکلها و راه و رسوم آن در طول تاریخ تحولاتی یافته اما اصل این ماجرا مورد خدشه قرار نگرفته است. در دوران معاصر هم مباحثی در خصوص این مقوله‌  فربه بشری در گرفته و به سرزمین ما نیز رسوخ یافته است. ادامه مطلب “مقايسه اسراءنیوز ميان آرای برخی روشنفكران با آیت‌الله جوادی آملی پیرامون ازدواج”

نقد مسعود صادقی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی (بخش چهارم)

نقد مسعود صادقی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی

چگونه است که به گمان فنایی «میوه‌های مدرنیته را نمی‌توان و نباید از ریشه‌های آن جدا کرد»، اما میوه‌های اسلام را می‌توان و باید از ریشه‌های آن جدا و منقطع ساخت؟ چگونه است که «ذبح اسلامی مدرنیته» خون حیات‌بخش در رگ‌های آن را می‌خشکاند، «اما ذبح مدرن اسلام» روح و گوهر آن را نمی‌میراند؟

ادامه مطلب “نقد مسعود صادقی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی (بخش چهارم)”

درس‌گفتار «هایدگر در ایران» از بیژن عبدالکریمی

درس‌گفتار «هایدگر در ایران» از بیژن عبدالکریمی

در تاریخ فلسفه، بویژه تاریخ فلسفه ی غرب، بالاخص فلسفه قاره‌ای، همیشه با دو گونه اندیشمند و فیلسوف روبرو هستیم. گروهی از فیلسوفان، نظام ساز بوده و اندیشه های خود را در قالب یک نظام فلسفی عرضه داشته اند و شاید بتوان شروع اینگونه فلسفه پردازی را از ارسطو در یونان باستان دانست که این سبک تفلسف تا به امروز هم ادامه داشته است. اما گروه دیگری هم از فیلسوفان بوده و هستند که اندیشه های خود را نه بصورت نظام فلسفی و نه سیستماتیک (در قالب مدرن) ارائه کرده اند که می توان اینگونه اندیشمندان را بیش از گروه دیگر در تاریخ فلسفه در غرب، مشاهده کرد. به جرأت می توان مارتین هایدگر را  یکی از بزرگترین اندیشمندان و فیلسوفان معاصر، که اندیشه های خود را در قالب یک نظام فلسفی منسجم بیان داشت، نام برد. شاید به همین دلیل است که برخی از اندیشمندان از او به عنوان ارسطو معاصر یاد کرده اند. قطعا ورود اندیشه های این فیلسوف و اندیشمند وجودی به ایران آنهم به سبب اهمیت آثار و نوشته ها و همچنین بیان و بینش عمیق او نسبت به مسائل اگزیستانسیل معاصر هم بسیار پر پیچ و خم بوده و همچنین زبان دشوار او، باعث تفسیرهای متفاوتی از آثار او شده است. دکتر بیژن عبدالکریمی یکی از اساتید فلسفه است که تعلق فکری خاصی به این فیلسوف بزرگ دارد و اخیرا کتابی را با عنوان هایدگر در ایران، منتشر ساخت که در نوع خود بیان تازه ای از تفکر هایدگر و نحوه ی ورود آن به ایران است. در همین خلال شاید بتوان کلاس های او با همین عنوان را که سالها پیش در دانشگاه برگزار شد و به تقریر همین مباحث پرداخت، کمک شایانی برای آشنایی با تفکرات این فیلسوف بزرگ و نحوه ی ورود و تفسیرهای تفکرات او در ایران دانست. ادامه مطلب “درس‌گفتار «هایدگر در ایران» از بیژن عبدالکریمی”