خاكستر شریعتی و توتیای طباطبایی
محمود درگاهی
با خاكستر ایدئولوژیكی كه آل احمد و شریعتی در چشم ایرانیان كرده بودند، چشم بسیاری از اینان، كور یا كم سو شده بود. (طباطبایی، سید جواد، انقلاب ملی در انقاب اسلامی)
تاخت و تاز طباطبایی در سلسله مقالات «انقلاب ملی در انقلاب اسلامی» یادآور تاخت و تازهای دن كیشوت در فضای خالی از حریف و در برابر بادها و آسیاب های بادی است! نوعی پهلوان پنبگی در روزگاری كه به تعبیر اخوان، «طبل طوفان از نوا افتاده است!» روزگاری كه در آن، شرایط پیش آمده، دست ها و دهان های حریفان طباطبایی را بسته و جامعه ی روشنفكران انقلابی و آرمان دار را – باز به تعبیر اخوان – به مزارآبادی تبدیل كرده است كه در آن حتّی «وای جغدی هم نمی آید به گوش!»در این فضای مرگ زده و خاموش، که ره آورد سیاست های جاری کشور در چهار دهه ی اخیر است و همه ی گروه های روشنفکری متعهّد و مسئول را در نحله های مختلف آن، در نوعی درماندگی و سکوت سیاسی فرو برده، و جامعه را با بن بستی مأیوس کننده مواجه کرده است؛ هم ثابتی، گرداننده ی مسلخ های شاه، می تواند آفتابی شود و ابراز وجود کند و خود را از انقلاب و روشنفکران انقلابی طلبکار بداند!( ر.ک: در دامگهِ حادثه، گفت و گوی پرویز ثابتی ) در حالی که در سال های نخست انقلاب چنین کسانی روی آن را نداشتند که از سوراخ موش سر بیرون بیاورند! هم سخن گویان ادبیات خنثی و بی خاصیتِ پیش از انقلاب، شاملو را به مثابه ی صدای برجسته و بلندِ ادبیاتِ مسئول و متعهّد، به استیضاح بکشند که «این تعهد و التزام و مسئولیت تو در جهان چه تحولی ایجاد کرده است؟»(آزاد،29) و طعنه بزنند که «شاملو امید داشت که صبحی راستین طلوع کند، اما به رغم شاعر، شب ادامه یافت.»(همان،140) و او را به ریشخند بگیرند که «شاعری که با ظالم می ستیزد تا جای او را بگیرد، یا اگر خودش نخواست، به حاکم عادلی پیشکش کند، وقتی می بیندکه جانشین طرف هم ستمگر درآمده است؛ چه می کند؟»(همان،293) و هم سید جواد طباطبایی، نعره ی هل من مبارز برآورد و اسطوره های ایمان و پاک باختگی را لجن مال کند! این ها همه، به گفته ی عُبید زاکانی، اثر تراجُعِ روزگار است وبه تعبیر قائم مقام: چرخ بازیگر ازین بازیچه ها بسیار دارد! و دردناکانه عادت تاریخ بر این بوده است که پیوسته _ باز هم به تعبیر اخوان -گوران نهادستند پی در مهد شیران! ادامه مطلب “مقاله محمود درگاهی با عنوان «خاکستر شریعتی و توتیای طباطبایی»”