هدف از درس‌گفتارهای عناصر فلسفه حق هگل آشنایی با عناصر اصلی فلسفه سیاسی در سنت ایدئالیسم آلمانی از مسیر مواجهه مستقیم با یکی از متون محوری این سنت یعنی عناصر فلسفه حق هگل است. هگل خود فلسفه حق را فلسفه آزادی توصیف می‌کند؛ بنابراین در این اثر با دریافت هگل از مهمترین مفهوم اندیشه سیاسی […]
دشمنان آزادی دانشگاهی آنتونی کنی ترجمه: رضا یعقوبی روزنامه شرق، ۲۰ شهریورماه ۱۴۰۰ آزادی دانشگاهی از ارکان نظم اجتماعی دوران مدرن است که طبق آن فرد دانشگاهی اجازه و مصونیت به‌چالش‌کشیدن همه دیدگاه‌های پذیرفته‌شده و رایج را دارد و می‌تواند دیدگاه‌هایی مناقشه‌برانگیز در حوزه کار خود عرضه کند. بر این اساس، نهادهای قدرت نه‌تنها حق […]
آسیب‌شناسی شرایط امکان پژوهش فلسفی در ایران ارائه: احمد رجبی (استادیار گروه آموزشی فلسفه دانشگاه تهران) دبیر نشست: آرش باقری (دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه تهران) بحث حاضر، به همت معاونت پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به مناسبت هفته پژوهش صورت گرفت. این بحث، ارائه یک سخنرانی علمی درباره پژوهشی فلسفی نیست، […]
شک‌‌‌گرایی و نظریه سیاسی در اندیشه اوکشات عارف عبادی، پست‌‌‌دکترا نظریه سیاسی اجتماعی، دانشگاه کمبریج مجله ماهنامه قلم یاران شماره ۳۰ در یک تقسیم‌‌‌بندی کلی، شاید بتوان متفکران سیاسی مغرب زمین را (از عصر روشنگری به این سو) به دو اردوگاه اصلی تقسیم کرد. یک طرف، اندیشمندانی قرار دارند معتقد بر اینکه عقل آدمی عنصری […]
اگر بخواهیم وضع مطلوب آدمی را توصیف کنیم، دو اصطلاح بسیار پرکاربرد است: شادکامی [happiness] و نیک‌زیستی [well-being]. کل مباحثی که در این حوزه مطرح می‌شود به سه بخش مهم تقسیم‌کرده‌اند: ۱) نظریه‌های شادکامی یا نیک‌زیستی؛ ۲) چه چیزی ما را شادکام می‌کنند یا علل نیک‌زیستی کدامند؛ ۳) چگونه می‌توان شادکامی یا نیک‌زیستی را در […]
تاریخ فلسفه‌ی قرون وسطی، عرصه‌ی گسترده‌ای در تاریخ اندیشه محسوب می‌شود، هم از حیث گستره‌ی زمانی و هم از جهت گستردگی و درهم‌تنیدگیِ سنت‌های گوناگون فکری برخاسته از فلسفه‌ی یونان باستان و یونانی‌مأب و رمی، و به ویژه تأثیر مسیحیت و دین وحیانی، و همچنین از این حیث که فلسفه‌ی قرون وسطی، نقطه‌ی تلاقی و […]
درس‌گفتارهای تاریخ فلسفه معاصر غرب، دوره‌ای از تاریخ فلسفه را بررسی می‌کند که از اواخر قرن نوزدهم آغاز می‌شود و تا پایان قرن بیستم ادامه می‌یابد. در این دوره، محمدمهدی اردبیلی برای دانشجویان مقطع کارشناسی فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی در پاییز و زمستان ۱۳۹۸، آرای ۸ فیلسوف را به‌عنوان نمایندگانِ مؤثر نگرش‌های فلسفی این دوران […]
شناخت فلسفی یا ستیز ایدئولوژیک نوشته محمد منصور هاشمی منتشر شده در مجله تلاش (آلمان) آرامش دوستدار از متفکران ایران در روزگار ماست به این معنا که کوشیده است به نسبت تاریخی ایرانیان با دنیای متجدد بیندیشد و به تبیین وضع ما در قبال غرب بپردازد. حاصل این کوشش نقد و نظرهای اوست درباره فرهنگ […]
همان طور که لابد می‌پذیرید جایگاه جان رالز (۲۱ فوریۀ ۱۹۲۱ – ۲۴ نوامبر ۲۰۰۲) در فلسفه سیاسی و فلسفه اخلاق قرن بیستم تقریباً بی‌نظیر است. او نامی بلند آوازه در گسترۀ لیبرالیسم سیاسی است که در این عرصه حتی شانه به شانۀ جان استوارت میل نیز می‌زند. برای نخستین پرسش اشاره به مبانی و […]
خودبنیادی یا خودمختاری Autonomy به معنای توانایی برای تصمیم‌گیری و هدایت خود است. خودبنیادی را باید به صورت طیفی دید که سر دیگر آن دگربنیادی Heteronomy است. فرد، جامعه یا سیستمی خودبنیادتر است که خودش به آنچه فکر یا عمل می‌کند باور داشته باشد و در برابر تلاطم‌های بیرونی با ثبات‌تر باشد. خودبنیادی مهمترین مولفه […]
