اخبار، تلویزیون و همه جای دنیا پر است از صحنه‌های جنگ شامل تیراندازی به مردم و بمباران. بچه‌ها این چیزها را می‌بینند و به شدت نگران و مضطرب می‌شوند. اما ما باید چه کار کنیم؟ آیا باید در مورد جنگ با کودکانمان صحبت کنیم؟ و واقعاً چطور با بچه‌ها در مورد جنگ حرف بزنیم و چگونه به آنها احساس امنیت بدهیم؟ در این مطلب با نحوهٔ صحبت کردن و توضیح جنگ به کودکان آشنا شوید. ادامه مطلب “چطور با کودکان در مورد جنگ صحبت کنیم؟”
اختفای الاهی چالشی بود که نخستین بار نیچه از آن سخن گفت و پس از او جان شلنبرگ با مرام تحلیلی آن را بازتقریر کرد و جانی دوباره بخشید. محتوای سخن نیچه آن است که اختفای الاهی با قدرت، علم و خیرخواهی مطلق خداوند در تعارض است، اما شلنبرگ آن را متعارض با عشق‌ورزی خداوند نگریست و استدلال کرد عاشق راه را بر ارتباط‌گیری معشوق با خودش نمی‌بندد و چون عملا دیده‌ایم این راه بسته است و تلاش بندگان فراوانی برای ارتباط‌گیری با خداوند با بن‌بست اختفا روبرو شده بنابراین اساسا خدایی وجود ندارد. ادامه مطلب “بررسی انتقادی مسئلهٔ اختفای الهی با نگاهی به معنای هدایت‌گری خداوند”
جستاری دربارۀ بحرانِ معرفت‌شناختی در جامعۀ ایرانی به بهانۀ درگذشت فیلسوف معاصر السدیر مک اینتایر
نویسنده: محمدرضا لبیب
در این جستار می‌کوشیم تا با رجوع به نظریه‌های آلاسدیر مک‌اینتایر (۲۰۲۵-۱۹۲۹)، نسبت پیچیده و پرتنش میان سنت و عقلانیت را بازشناسی کنیم و موقعیت آن را در جامعه معاصر ایران تحلیل کنیم. مک‌اینتایر برآنست که عقلانیت بدون پشتوانه سنتِ زنده، تهی و بی‌معناست، و سنتْ بدون توانایی گشودگی، بازاندیشی و گفت‌وگو، به بن‌بست و ایستایی می‌رسد. ادامه مطلب “سنت‌گرایی علیه سنت”
حزب اتحاد ملت شعبه فارس، در سلسله‌نشست‌های گفتار و اندیشه به معرفی و بررسی کتاب «اندیشه پیشرفت و تحولات جدید جامعه ایران» پرداخته است. در این نشست که ۱۸ اردیبهشت‌ماه در شیراز برگزار شد، هادی خانیکی، نویسنده کتاب و استاد ارتباطات دانشگاه علامه، مروری اجمالی بر اندیشه‌ها و پژوهش‌های مجید تهرانیان که در این کتاب به آن اشاره شده است و دیدگاهش درباره توسعه کشور داشته است که خلاصه‌ای از آن در ادامه می‌آید و فیلم و صوت سخنرانی به همراه پرسش و پاسخ نیز در انتهای مطلب قابل دریافت است.
تلاش برای فهمِ ماهیت انسان و چگونگی کارکرد ذهن و روان او، پیشینه‌ای چندهزارساله دارد. بسیاری از متفکران و فلاسفه در طول تاریخ کوشیده‌اند توصیفی از انسان ارائه دهند و بر اساس آن، به توصیه‌های اخلاقی، حقوقی، اجتماعی، سیاسی و دیگر حوزه‌ها بپردازند. بسیاری از آموزه‌ها و نظریات (از جمله آرمان‌شهرهای پیشنهاد شده توسط متفکران مختلف)، مبتنی بر این پرسش بنیادین هستند که “انسان چیست؟”. از این رو، یکی از مهم‌ترین شیوه‌های ارزیابی این نظریات، نقد انسان‌شناسیِ مفروض در پسِ آنها است. علت شکست بسیاری از این نظریات را می‌توان در این دانست که بر فهم نادرستی از انسان مبتنی بوده‌اند؛ گویی که نظریه‌پرداز، توصیه‌های خود را نه برای انسان واقعی، بلکه برای موجودی خیالی که صرفاً در تصور او وجود داشته، ارائه کرده است.
با شکل‌گیری علم تجربی مدرن و استفاده از روش علمی برای مطالعه ذهن، روان و رفتار انسان، روان‌شناسان و متخصصان علوم شناختی به یکی از مدعیان اصلی نظریه‌پردازی در باب ماهیت انسان تبدیل شده‌اند. در سلسله گفت‌وگوهای «آدمی»، به موضوعات مختلفی در حوزه ذهن، روان و رفتار انسان می‌پردازیم و می‌کوشیم خوانشی از انسان ارائه دهیم که بر پایه یافته‌ها و نظریات جدید روانشناسی تجربی و علوم شناختی استوار باشد.
دکتر جواد حاتمی، روانشناس و از چهره‌های شاخص در حوزۀ علوم شناختی، عضو هیئت علمی دانشکدۀ روانشناسی دانشگاه تهران و پژوهشکدۀ علوم شناختی است.
چه کسانی بیشتر گول اطلاعات نادرست را می‌خورند؟
در پاسخ به این پرسش مهم پژوهش بسیار بزرگی انجام شده است؛ بیش از ۶۶ هزار نفر در ۲۴ کشور جهان از طریق یک وب‌سایت عمومی در این پژوهش شرکت داشتند. ادامه مطلب “نسل زِد و محافظه‌کاران: بیش از سایرین در خطر اطلاعات نادرست”
در هشتاد و دومین جلسه از سلسله‌نشست‌های «گفتار و اندیشه»، دکتر موسی غنی‌نژاد با تمرکز بر مفهوم «آزادی» در اندیشه مدرن، به بررسی جایگاه فرد در ساختار مفهومی و اخلاقی این نوع تفکر پرداخت.
ایشان با تأکید بر این نکته که فرد در اندیشه مدرن نه صرفاً یک واحد اجتماعی، بلکه مفهومی اخلاقی و خودبسنده است، به تبیین چگونگی گره خوردن آزادی با شأن فردی در جوامع مدرن پرداختند. در ادامه، نشست با بخش پرسش و پاسخ همراه بود و دکتر غنی‌نژاد به سؤالات حاضران پاسخ داد. ادامه مطلب “سخنرانی موسی غنی‌نژاد با عنوان «آزادی در اندیشه مدرن»”
مطابق با اصل چهارم قانون اساسی، قانون‌گذار در جمهوری اسلامی مکلف است بر مبنای فقه شیعی قانون‌گذاری نماید. معمولاً بالا بودن نرخ اعدام در ایران به فقه استناد داده می‌شود. در حالی که مراجعه به فقه به‌روشنی نشان می‌دهد که در رابطه با موضوع واحد، نظرات مختلفی وجود دارد. قواعد مختلفی در فقه وجود دارد که بر احتیاط در مسئله دماء تأکید دارد و اقتضای احتیاط آن است که هرگاه در مورد یک حکم فقهی مرتبط با جان انسان‌ها، دو استنباط مختلف وجود داشت که یک نظر حکم به اعدام و نظر دیگر حکم به عدم اعدام می‌داد، باید مقنن نظری را برگزیند که حکم به عدم اعدام می‌دهد. این مقاله ضمن پذیرش فقه موجود و به حمل شایع در حوزه‌های علمیه و مبانی نظری و کلامی فقه رایج، در مقام بیان قواعد و دلایلی است که کثرت اعدام را جزو لوازم ذاتی فقه نمی‌داند و از درون فقه به دنبال کاهش مجازات اعدام در نظام حقوقی ایران است.
ادامه مطلب “تقلیل‌گرایی نسبت به مجازات‌های سالب حیات در حقوق کیفری ایران”
آنچه غالباً در فضای عمومی کشور ما تحت عنوان کلام جدید شناخته می‌شود، عنوانی است که به دلایل تاریخی بر مجموعه‌ای از مسائلی اطلاق می‌شود که در سنت غربی تحت عنوان فلسفهٔ دین شکل گرفته است. فلسفهٔ دین به دنبال بررسی فلسفی مفاهیم محوری ادیان همچون مفهوم خدا و براهین ناظر به اثبات وجود خدا، نسبت میان علم و دین، معرفت‌شناسی باور دینی، صفات خدا، معاد جسمانی و مسئلهٔ شر است. از این رو فلسفهٔ دین را می‌توان نقطهٔ تقاطع زمینه‌های متنوع فلسفی چون متافیزیک، معرفت‌شناسی و اخلاق دانست. ادامه مطلب “درس‌گفتارهای فلسفهٔ دین از مصطفی زالی”
دکتر محمدامیر قدوسی، روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ مهمان خانه اندیشه‌ورزان بود تا درباره آرای میرزافتحعلی آخوندزاده و میرزایوسف مستشارالدوله سخنرانی کند. او در خطابه خود با نام “پروتستانتیزم اسلامی یا بازخوانی اسلام؛ آخوندزاده در برابر مستشارالدوله” عملا به تحلیل و بررسی پاسخهایی پرداخت که در دو سده اخیر، از سوی مشروطه‌خواهان و مشروعه‌خواهان به این پرسش داده شده است: “آیا اسلام با اصول مشروطیت سازگار است؟” ادامه مطلب “سخنرانی محمدامیر قدوسی با عنوان «پروتستانتیزم اسلامی یا بازخوانی اسلام؛ آخوندزاده در برابر مستشارالدوله»”
