معرفی شماره ١۴۶ نشریه «اطلاعات حکمت و معرفت»
با عنوان دفتری برای «حکمت در شعر و اندیشۀ نظامی گنجوی»
دفترماه این شماره مشتمل بر هفت مطلب است و مطالب دیگری نیز در بخش‌های ادب و هنر، اندیشه و نظر، کتاب و گزارش به چاپ رسیده‌اند.
هما شهرام‌بخت در بخشی از سخن دبیر شماره 146 می‌نویسد: «با آنکه نظامی را می‌توان یکی از اندیشمندانی دانست که به تمامی ابعاد علوم اسلامی آگاهی داشته، اما با مداقه در اشعار وی درمی‌یابیم که دنباله‌رو مکتب فلسفی یا الهیاتی خاصی نبوده است. در دورة نظامی، فلسفة مشاء در سرزمین‌های شرقی اسلام به افول گرایید فلسفة مشرقی که مکتب هرمسی را در خود نهفته داشت، مجال بروز یافت. در این زمان بود که فعالیت فلسفیِ نظامی با مکتب فلسفة اشراق سهروردی همزمان شد. این دو شخصیت که با یکدیگر معاصر بودند ولی یکی حکیم و دیگری فیلسوف به شمار می‌رفت، بن‌مایه‌های مشترکی را در آثار خود به کار بردند. نظامی و سهروردی هر دو به فرهنگ ایران باستان تعلق خاطر داشتند و اساطیر ایرانی را به وفور در آثار خود استفاده کردند.»
نخستین نوشتار دفتر ماه این شماره گفت‌وگوی زهرا شهرام‌بخت با سهيلا صلاحي مقدم است با عنوان «نگاهي به هفت‌پيكر با رويكرد عرفاني و رمزي».
مقالة «بررسی برخی بن‌مایه‌های اساطیری حکمت ایران باستان در هفت پیکر نظامی و چند داستان سهروردی» به قلم زهرا شهرام‌بخت دومین نوشتار این دفتر است که تأثیر بن‌مایه‌های مشترک اساطیر ایرانی را در برخی آثار این دو شخصیت بررسی می‌کند.
ذاکر ممدوف در مقالۀ سوم، «جهان بینی نظامی»، به اموری همچون چرایی و چگونگی آفرينش می‌پردازد. نظامی در اندیشه‌هایش همواره سعی دارد که خداوند را از منظر عقل توصیف کند و پاسخ به سؤالات آفرینش را در ذیل سایة عقل شرح دهد. این مقاله را رقيه رضايي فرد و محمد رضايي فرد به فارسی برگردانده‌اند.
«نشانه‌هاي مكتب هرمسي در داستاني از اسكندرنامه» چهارمین مطلب دفتر حاضر است که هما شهرام‌بخت به رشتۀ تحریر درآورده است. این مقالة حکایت از آن دارد که توجه توأمان نظامی به فلسفة فیثاغورسی و هرمسی در اسکندرنامه چگونه و با چه ژرفایی به این فلسفه پرداخته و با شخصیت‌های این دو فلسفه آشنایی داشته است.
پنجمین مطلب نوشتاری است به قلم مريم بلوري با عنوان «حکمت و معرفت نظامی گنجوی» که نشان می‌دهد نظامی چگونه به شرایط تاریخی و فرهنگی دوران خود پرداخته و در این راستا افکار فلسفی، اخلاقی، سیاسی و دینی خود را بازتابانده است.
مقالة ششم « تنگلوشا در هفت پیکر نظامی» نام گرفته است، به‌قلم ژيوا وسل و ترجمه فرح رادنژاد. نظامیدر سرایش کتاب خود از آثار حکیمان بسیاری سود جسته که یکی از این کتب منسوب به تنگلوشا، حکیمی یونانی است. این کتاب در باب نجوم و بروج و صور فلکی است و در ابتدا از یونانی به فارسی میانه (پهلوی) و از فارسی میانه به عربی ترجمه شد. با وجود اين که نظامی در جای جای کتاب خود به نجوم اشاره کرده، این مقاله بر آن است تا نشان دهد که اشارة نظامی به تنگلوشا محدود به حوزة طلسمات بوده است.
هفتمین و آخرین مطلب دفتر این ماه نوشتاری است از هما شهرام‌بخت با عنوان «بررسي عنصر پري در شعر روز شنبة هفت پيكر» که نشان می‌دهد که نظامی برای سرایش شعر خود از داستان‌های ملل مختلف استفاده کرده است. این داستان‌ها آن‌چنان در فرهنگ و باور مردمان مختلف رسوخ کرده است که می‌توان ردپای فرهنگ و اساطیر این مردم را در اشعار نظامی باز یافت.
در بخش ادب و هنر این ماه چهار مقاله را از نظر می‌گذرانیم که عبارت‌اند از: «حقيقت در هنر» نوشتۀ نوئل كرول، و ترجمه انشاءالله رحمتي؛ «بررسي لغات و اصطلاحات عاميانه در اشعار نظامي» به‌قلم فاطمه الهامي؛ «عناصر مضمون‌پردازي در مخزن‌الاسرار» از حميد پولادي؛ و در انتها «فيلسوفان و زيباشناسي قرن هفدهم» اثر وواديسواف تاتاركيويچ و ترجمه سيد جواد فندرسكي.
بخش انديشه و نظر این شماره حاوی دو مطلب است: «نگين‌هاي حكمت» به قلم احمد مهدوي دامغاني و «انديشه‌هاي بديع علامه طباطبايي در تفسير الميزان» که رضا يعقوبي آن را نگاشته است.
دو بخش پایانی این ماهنامه را بخش‌های كتاب و گزارش تشکیل می‌دهند: غزالي پژوهان معاصر ايران(2)/ سيد مسعود رضوي. نقد، گفت‌و‌گو و معرفي كتاب/ منيره پنج‌تني و مكتب كيوتو: فلسفه گفت‌وگوي ميان‌فرهنگي/ گفت‌و‌گو با محمد اصغري.
صدوچهل‌وششمین شمارۀ نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت در خردادماه 1397 با عنوان«حکمت در شعر و اندیشۀ نظامی گنجوی» به سردبیری و مدیر مسئولی انشالله رحمتی با بهای 5000 تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت.
.
.
نشانی الکترونیک: ehvm86gmail.com
کانال تلگرام: t.me/Doostanehekmatmarefat
.
.