نگرشی به نسبی گرایی
توماس کارسُن
مترجم: کاوه بهبهانی
بحث نسبی گرایی اخلاقی برای کسانی که فلسفۀ اخلاق درس می دهند، بحثی است بسیار دردسر ساز. بسیاری از دانشجویانی که در کلاس های درس حاضر می شوند حسابی به خوردشان رفته که “اخلاق نسبی است” و از همین رو از نظر آن ها جستجوی پاسخ برای پرسش های اخلاقی یا تلاش برای سامان دادن بحثِ عقلانی دربارۀ پرسش های اخلاقی کاری است بیهوده و عبث. با وضع عجیبی روبرو هستیم؛ بسیاری از دانشجویانی که به کلاس فلسفۀ اخلاق می آیند بی آن که آشکارا این اعتقاد خود را بیان کنند اعتقاد راسخ دارند که تلاشِ ما استادانِ فلسفۀ اخلاق، (ونویسندگانی که نوشته های آن ها را می خوانیم) برای ارزیابی عقلانی، نقد و توجیه باورهای اخلاقی بی فایده است. طرح مسأله نسبی گرایی اخلاقی در بعضی دوره های فلسفۀ اخلاق کاری ضروری است. متأسفانه در بیشتر متون کلاسیک تاریخی که بکار تدریس در کلاس می آیند از بحث نسبی گرایی خبری نیست. (متونی مانند فایده انگاری اثر جان استوارت میل و بنیاد مابعدالطبیعۀ اخلاق اثر کانت). بیشتر کتاب ها و مقالاتی که در دوران معاصر دربارۀ نسبی گرایی اخلاقی نوشته شده اند (از جمله مقالاتی که در گزیده های مقدماتی تجدید چاپ می شوند) برای اغلب دانشجویان دورۀ کارشناسی بیش از حد دشوار و فنی اند. از این رو، استادانی که خواهان مطالعه دانشجویان دربارۀ نسبی گرایی هستند اغلب چاره ای ندارند به جز استفاده از یکی از کتاب های درسی مقدماتی فلسفۀ اخلاق که شامل فصل یا فصولی دربارۀ نسبی گرایی نیز باشد. البته بعضی از این کتاب ها محشرند، اما گزینه های دیگری هم لازم است. در حرفۀ ما جای مقالاتی که در همان سطح نوشته شده اند و همان مخاطبان را دارند خالی است. این مقاله را در جهت رسیدن به چنین هدفی نگاشته ام. نوشته ای که در پی خواهد آمد جزوۀ کلاسی مفصّلی است که دربارۀ نسبی گرایی اخلاقی نوشته ام و خودم و دیگران با موفقیت در کلاس های خود از آن استفاده کرده ایم.
دو تذکر مقدماتی کوتاه درخصوص این جزوه:
1- میان تقریر های بسیار متفاوتی از نسبی گرایی تمایز نهاده ام. این کار مهم است چون وقتی مردم می گویند “اخلاق نسبی است” معانی گوناگونی را مراد می کنند. بیشترِ ما پس از بررسی در خواهیم یافت که تقریر خاصی از نسبی گرایی را پذیرفته ایم و نه همۀ تقریر های آن را. استدلال خواهم کرد که بعضی تقریر های نسبی گرایی آشکارا صادق اند و برخی آشکارا کاذب. به عبارت دیگر پاسخ به پرسش “آیا نسبی گرایی اخلاقی صادق است؟” یک “بله” یا “خیر” ساده نیست. باید روشن کنیم درخصوص کدام تقریر از نسبی گرایی سخن می گوییم.
2- درخصوص نمونۀ تاریخی هولوکاست بسیار بحث خواهم کرد و استدلال خواهم کرد که این سخن به نحو عینی صادق یا درست است که کار نازی ها کار نادرستی بود. مثال هولوکاست تقریر های افراطی نسبی گرایی و هم چنین شکاکیت اخلاقی را ابطال می کند. به عبارت دیگر هولوکاست مثال نقضی است برای دیدگاهی که معتقد است هیچ یک از احکام اخلاقی صادقِ عینی نیستند و هم چنین دیدگاهی که معتقد است هیچ یک از احکام اخلاقی را نمی توان به کمک عقل توجیه کرد. بهترین راه برای دفاع از این رأی که توجیه عقلانی احکام اخلاقی ممکن است، توسل به یک مثال است. مثالی که در آن احکام اخلاقی خاصی با استفاده از عقل توجیه می شوند.
.
.
متن کامل مقاله با ترجمه‌ی کاوه بهبهانی
متن کامل مقاله با زبان اصلی
.
.
سلام مقاله بسیار جالبی بود ولی من بطور کلی باتمامی تقریرهای کنونی در مورد اخلاق مخالفم وان راپدیده ای شناختی میدانم که بوقتش نظریه خود رابیان خواهم کرد
ما نیز به وقتش منتظر بیان نظریه ی شما که در آن اخلاق را شناختی می دانی هستیم. فقط به طور کلی سستی تمامی تقریرهای کنونی را نیز بیان بفرما … تکرار می کنم تمامی تقریرها را.
سلام فقط توضیح دهم کلمه شناختی به معنی cognitive منظورم میباشد که البته مترتب به وجهی از یگانه انگاری وفیزیکالیسم دینی ازدیدگاه خودم بوده وتلاش میکنم بشکلی قابل لمس برایتان مطرح کنم البته لازم بذکر است نگاه جدید من به این مقوله برداشتم رانسبت به دیدگاههای موازی ان بدبینانه کرده واگر نه همه میدانیم هیچ تئوری ویانظرگاهی فناپذیر نیست حتی بت پرستی وشرک
باسپاس