کتاب ذهن و همه‌چیز، طرح‌واره‌هایی برای زیستن، نوشتۀ مقصود فراستخواه، نشر کرگدن، 1396 آمیزه‌ای است از رشته‌های گوناگون: فلسفه، فلسفۀ ذهن، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی، نوروساینس و دانش‌های دیگر. کتاب قرار است ذهن آدمی را آماده کند تا در فن زندگی کردن مهارت بیشتری پیدا کند. مؤلف، زندگی خوب (“نیک‌بودی” یا well-being) را “درنهایت امری […]
حق آموزش و ترویج زبان مادری یکی از مباحث حقوقی و اخلاقی است. به چهار دلیل اشاره می کنم که هر چهار دلیل موید این است که باید حق زبان مادری را به رسمیت بشناسیم و در مقام عمل هم پاس بداریم. دلیل اول از منظر اخلاقی محل بحث است؛ و آن این است که […]
الف. طرح مسأله آیا به‌راستی خدایی وجود دارد یا خیر؟ این سؤالی است که بسیاری از خوانندگان و نیز دانشجویان دوره‌های خودشناسی و فلسفۀ زندگی از من می پرسند. و موضوع این است که آنچه که اکثر این افراد خواهان آن هستند، یک جواب قاطع و روشن “بله” یا “خیر” است. اما به گمان من […]
مدرسه‌ی تابستانی «نسبی‌انگاری و منتقدانش؛ علم، فلسفه و اخلاق» دومین مدرسه‌ی تابستانی‌ای بود که به توسط گروه مطالعات علم مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. این مدرسه که در شهریور 1398 برگزار شد شامل پانزده سخنرانی بود که پانزده استاد متفاوت، چهارده استاد داخلی و یک استاد خارجی، آن‌ها را ایراد کردند. سخنرانی […]
به‌نظر می‌رسد، ساختار وجودی ما آدم‌ها به‌گونه‌ای است که به معنویت نیاز داریم و تمام سنت‌های معنوی، بر این وجودِ نیازمند انگشت گذاشته‌اند و بر پایه آن با ما سخن گفته و کارشان را پیش برده‌اند. این نوشته، صرف‌نظر از صدق و کذب یا میزان معقولیت معنویت، کوششی است تا نیاز ما به معنویت را […]
به همان اندازه که پیشرفت و توسعه جوامع بشری بدون تقسیم کار تخصصی ممکن نیست، نبود آن نیز بر بساطت و بدویّت یک جامعه دلالت دارد. نهادهای اجتماعیِ دارای کارکردهای چندگانه و فراگیر، عموما در جوامع کمتر توسعه یافته مشاهده می شوند. یک مثال ملموس در این باره نهاد روحانیت در ایران قاجاری است. روحانیت […]
“و َيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَّجْنُونٍ و می‌گفتند آیا ما خدایان‌مان را … (سنت‌های فکری‌مان را … آراء علما و مراجع‌مان را … حاکمان و زعمای‌مان را … سال‌ها فرضیات و نظریات متکلمان‌مان را … نظم و امنیت و امکانات‌مان را … سازه‌های زندگی و اندوخته‌های‌مان را… ) در مقابل ادعای شاعری مجنون رها […]
توفیق الحکیم، نویسنده و ادیب مصری، در کتاب ارنی الله داستان تخیلی ای را با عنوان «اختراع عجیب» نقل می کند که می توان از آن به عنوان یک استدلال فلسفی استفاده کرد.[1] داستان بدین قرار است که شرکتی قصد می کند ماشین زمانی اختراع کند که از آینده خبر می دهد. اما به طرز […]
نهضت امید، امیر تاکی: موضوع این شماره از ویژه نامه در حوزه امید است: امید نه از منظر یک شعار سیاسی یا انتخاباتی؛ که منظور از آن، یک پارامتر مهم در زیست انسانی آرمان خواهانه است. امید نه این است که شعار ما باشد؛ امید همان نوع نگاه ما به زندگی و تشکیل دهنده بینش و هویت […]
امام حسین بن علی (علیهما السلام) حقیقتا سرور آزادگان جهان است. ایام شهادت او و اهل بیت و اصحاب باوفایش در عاشورای سال ۶۱ در کربلا زمانی برای مرور درس آزادگی و فضایل اعلای انسانی در مکتب اسلام است. به دنبال پاسخ به سه پرسش کلیدی هستم: امام حسین در میان ائمه اهل بیت قاعده […]
