سلسله نشست‌هایی با عنوان “شکوفایی و خوب زیستن”
به میزبانی مؤسسه فرهنگی دکسا
برگزار شده در باغ کتاب
سخنران: هادی صمدی (پژوهشگر فلسفه تکاملی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات)
در شروع همه‌گیری کووید بازار پیش‌بینی در باره‌ی آینده‌ی جهان بسیار داغ بود. طی دو ماه اخیر و با دردسترس قرار گرفتن عمومی اشکالی از هوش مصنوعی، باز هم گمانه‌زنی‌ها پیرامون آینده‌ی جهان بازار گرمی پیدا کرده است.
خوب زیستن در جهان پیش رو چه شکلی خواهد داشت و گام نهادن در مسیر شکوفایی چگونه است؟ در پاسخ ابتدا باید ببینیم شاخص‌هایی که بر به‌زيستی انسان اثر دارند در چه جهتی‌اند: بهتر شدن یا بدتر شدن؟
طی سه سده‌ی گذشته پرسش پیرامون اینکه جهان به سمت بهتر شدن در حرکت است یا بدتر شدن فقط پرسش فیلسوفان بوده است. اما در سال‌های اخیر دانشمندانی مانند پینکر نیز وارد بحث شده‌اند و مدعی‌اند بهزیستی انسان طی سده‌های گذشته افزايش يافته است.
.
.
جلسه اول | چگونه علم می‌تواند در مورد خوب زیستن سخن بگوید؟
مشاهده فیلم در یوتیوب | آپارات
شنیدن در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس
در جلسه نخست ابتدا در این باره صحبت می‌کنیم که چگونه باید در‌باره‌ی روندهای جهانی بهزیستی سخن گفت و نقش داده‌های تجربی و نظریه‌های فلسفی در این حوزه چیست.
.
.
جلسه دوم | خوانشی تکاملی-ارسطویی از شکوفایی انسان
مشاهده فیلم در یوتیوب | آپارات
شنیدن در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس
موضوع: چگونه می‌توان هم‌راستا با فهمی ارسطویی از شکوفایی، خوانشی تکاملی از شکوفایی انسان و خوب‌زيستن داشت که ایرادهای وارد بر “داروینیسم اجتماعی” را نداشته باشد؟
در پاسخ به این پرسش خواهیم دید که چگونه طی فرایند تکامل انسان “احساس اراده‌ی آزاد” شکل گرفت تا در ما قابلیت گذار از جبرهای زیستی و اجتماعی را فراهم کند. و چرا هر خوانشی از شکوفایی انسان که ارزش‌های “آزادی” و “عدالت” را نادیده بگیرد به زیست بهتر انسان نمی‌انجامد.
.
.
جلسه سوم | روان‌درمانی چه توصیه‌ای برای «انسان نوعی» دارد؟
مشاهده فیلم در یوتیوب | آپارات
شنیدن در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس
روان‌درمانگر کسی است که به مراجع کمک می‌کند تا عاداتی (رفتارها، هیجانات، یا افکار) را که ناخوشایندند، تشخیص، و سپس تغییر دهد: برخی را کلاً حذف، با برخی دیگر خود را سازگار، یا عادات خوشایندی را در خود ایجاد کند.
همین توصیف کوتاه مشخص می‌کند که چرا روان‌درمانی مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است: زیرا در جهانی زندگی می‌کنیم که همه می‌خواهند شادتر زندگی کنند.
روان‌درمانگران از تکنیک‌های بسیار متنوعی در این راه بهره می‌برند که برخی از آنها فقط برای بیمارانی خاص قابل تجویزند. با این‌حال شاهد آن هستیم که برخی توصیه‌های عمومی توسط غیرمتخصصان برای همگان و در جلسات عمومی عرضه می‌شود؛ توصیه‌هایی که حتی ممکن است برای برخی افراد عمل به آنها خطرآفرین باشد.
دسته‌ی بزرگی از توصیه‌های غیرتخصصیِ سخنرانانِ به اصطلاح «انگیزشی» که فرد را به رجوع به درون خود دعوت می‌کنند، هرچند ممکن است برای برخی بیمارانِ خاص کارآمد باشد، اما به عنوان توصیه‌هایی عمومی قطعاً ناکارآمدند. این توصیه‌های تخدیری، هرچه بیشتر ارتباط فرد را با محیط پیرامونی کاهش می‌دهند.
.
.
جلسه چهارم | انعطاف‌پذیری شناختی و ابعاد اجتماعی شکوفایی؛ گذار از معلولیت به دگرتوانی
مشاهده فیلم در یوتیوب | آپارات
شنیدن در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس
ابتدا از این دعوی دفاع می‌شود: «فرد نابینایی که در روستای محرومی از آفریقا زندگی می‌کند به نسبت فرد مشابهی که همان میزان از آسیب چشمی را دارد اما در توکیو زندگی می‌کند، به معنای واحدی معلول نیست.» می‌توان فردی را که در توکیو زندگی می‌کند و توانسته است با توجه به امکاناتی که جامعه برای او فراهم کرده قابلیت‌های خود را به نحوی پرورش دهد که شهروندی فعال باشد، «دگرتوان» نامید و نه «معلول».
اگر نشان دهیم که مفهوم معلولیت وابسته به محیط است نشان داده‌ا‌یم که می‌توان مفهوم معلولیت را با تغییر در محیط تغییر داد. از این نکته در بحث شکوفایی قابلیت‌ها در تمام انسان‌ها بهره می‌گیریم و از اقتصاد و سیاست شادکامی سخن خواهیم گفت و وظیفه‌ی اصلی دولت‌ها را افزایش شکوفایی مردم جامعه معرفی خواهیم کرد.
همچنین اشاره خواهیم کرد که شکوفایی و خوب زیستن نیازمند شرایط محیطی متناسب است و “آزادی انتخاب” و “عدالت اجتماعی” در صدر چنین شرایطی‌اند.
اگر شکوفایی وابسته به شرایط است باید نگاهی ویژه به تغییرات محیطی داشته باشیم و اثرات تغییراتی مانند گرمایش زمین، افزایش اتوماسیون، و گسترش انقلاب صنعتی چهارم (از جمله گسترش هوش مصنوعی) را بر شکوفایی انسان رصد کنیم.
از نیاز روزافزون به “مهارت‌های نرم” سخن خواهیم گفت. در چنین شرایطی چگونه می‌توان “انعطاف‌پذیری شناختی” را افزایش داد و تاثیرات آن بر خوب‌زیستن مردم چیست؟
.
.
این سلسله جلسات ادامه خواهد داشت و شرکت برای بالای ۱۹ سال آزاد و رایگان است.
فرم درخواست حضور | آدرس اینستاگرام | کانال تلگرامی
.
.