صدانت

صبح امروز با یک خبر تلخ آغاز شد:
«محمد تولایی، جوان طلبه‌ی جوانی که چند روز پیش در مشهد مورد سوءقصد قرار گرفته بود، بر اثر شدت جراحت از دنیا رفت.»
این چندمین مورد سوءقصد به روحانیان در ماه‌های اخیر است. و پس از یک روحانی که آبان 96 در شیراز به ضرب گلوله کشته شد و روحانی دیگری که در همان ماه در متروی تهران مورد اصابت چاقو قرار گرفت، سومین موردی است که به قتل قربانی می‌انجامد.

ادامه مطلب “مصائب چادر و عمامه”

با عرض ادب و احترام خدمت حضار و عرض سپاس از همه متصدیان و مسئولان مؤسسه فرهنگی هنری خانه دوستان آشنا.

بحث را با یک مثال شروع می‌کنم و گمان می‌کنم که این مثال بتواند کلیت بحث پیش رو را از ابتدا تا انتها روشن نماید. فرض کنید که ضرورت دارد تا ما مسیری را طی کنیم تا خود را از نقطه A به نقطه B برسانیم و گریزی از این حرکت و طی مسیر نیست؛ اما جاده‌ای که این دو نقطه را به هم وصل می‌کند بسیار نامناسب و ناهموار است و سرشار از سنگلاخ‌ها و چاله‌ها است و جاده‌ای غیر مهندسی‌شده است. در این موقعیت که ما باید خود را به‌ضرورت از نقطه A به نقطه B برسانیم و وضعیت جاده بدین‌گونه است، بدیهی است کاری که باید کرد این است که همه کسانی که از این جاده استفاده می‌کنند در جهت تعمیر آن بکوشند و کژی‌ها، سنگلاخ‌ها، چاله‌ها و ناهمواری‌های این مسیر را برای مسافران اصلاح کنند و موانع را برطرف کنند؛ اما اگر در وضع و موقعیتی قرار گرفتیم که علی‌رغم ضرورت استفاده از جاده، قدرت اصلاح جاده را دارا نیستیم و یا این‌که قدرت اصلاح جاده را داریم اما اصلاح آن امری زمان‌بر است و سال‌ها و ماه‌ها باید طی شود تا بتوانیم جاده را تعمیر و مرمت کنیم تا قابل‌استفاده شود و قدرت ما مرهون گذر زمان است، در این دو صورت چه باید کرد؟ در این دو صورت ظاهراً به نظر می‌رسد باید اتومبیل‌هایی تهیه کرد که ضربه‌گیر داشته باشند که بتوانند ضربات ناشی از سنگلاخ‌ها و چاله‌ها را کنترل کنند و از شدت ضربات وارده به بدن سرنشین بکاهند و با توجه به این وضعیت، ضربه‌گیر داشتن اتومبیلی که با آن مسیر را طی می‌کنیم دارای اهمیت است و اتومبیلی که ضربه‌گیر دارد بهتر از اتومبیلی است که ضربه‌گیر ندارد و ضربه‌گیرهای قوی، اتومبیل را بهتر می‌کنند و ضربه‌گیرهای ضعیف، اتومبیل را بدتر می‌کنند و در باب داوری میان اتومبیل‌ها باید ضربه‌گیر را لحاظ کرد. ادامه مطلب “سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان «خیزاب به جویباران»”

محسن آزموده: آقای دکتر اکرمی، ضمن تشکر برای زمانی که به این بحث اختصاص داردی، در کنار اهتمام به مباحث متنوع از فلسفه و اندیشه سیاسی و ادبیات و … که به آنها پرداخته اید، یکی از حوزه‌های مورد علاقه شما بحث دانشگاه است. بحث اصلی ما موضوع اخلاق در دانشگاه به طور خاص و نظام آموزش عالی به طور عام هست. نخست به زمینه نظری بحث بپردازیم. اصولا جایگاه اخلاق در اندیشه‌های فیلسوفان و همچنین در فعالیت علمی از دیرباز تاکنون چه بوده است؟ ادامه مطلب “علم و اخلاق در گفت‌وگو با دکتر موسی اکرمی”

مقاومت در برابر جعل و جهل

بخش نخست: ضرورت مقابله با آرزواندیشی و سهل‌انگاری

اخیرا آهنگی زیبا در شبکه‌های اجتماعی تحت عنوان «سرود ملی تاجیکستان» دست به دست می‌شود که در بخشی از متن توضیح آن آمده:

«انگار سرود ملی ایران است! دقیقا با تمام چیزهایی که متعلق به ایرانیان است در دنیا فخرفروشی می‌کنند. یک‌بار کم است، هزار بار ببینید و لذتش را ببرید:
ما آتش زرتشتیم؛ یک طایفه از توسیم؛ همشهری فردوسی!»

ادامه مطلب “مقاومت در برابر جعل و جهل”

کاوه بهبهانی: کبریت این بحث را دوست معمار خوش‌فکرم علی امتیاز کشید. او در یادداشت‌هایی در روزنامۀ شرق از همکارانش خواست هزینۀ شرکت در اکسپوی 2020 دُبی (دوازده میلیون دلار) را صرف تجهیز مدرسه‌های محروم کشور به بخاری کنند یا دست‌کم در اِکسپوی موردبحث حضور کم‌هزینه‌تر و در عوض، معنادارتری داشته باشند (تجهیز ۱۲۰ هزار کلاس درس به بخاری که ۳ میلیون کودک ایرانی در آن تحصیل می‌کند هم ۱۲ میلیون دلار هزینه دارد).

موضوع را که با من در میان گذاشت برای من فرقی نمی‌کرد. بجای اکسپو بگذارید X درحالی‌که X حکایت از نوعی منطقِ نمایش داشته باشد در جامعه‌ای که پاره‌ای از اقشار از نیازهای ابتدایی خود محروم‌اند، آن‌وقت درنهایت احترام به هم‌وطنانم پیشنهاد می‌دادم که X در اولویت نیست. و دست بر قضا یک دلیل من همان برچسبی است که به مخالفت با منطق نمایش می‌زنند: پوپولیسم! راستش به باور من شبح پوپولیسم در راه است. در میان این‌همه نمایش و جلوه‌گری و “تبرج” و ولع دید زدن و دید خوردن پچپچه‌ها و عربده‌های پوپولیستی، سکۀ رایج بازار شده‌اند.

رسوایی سال‌های زعامت “الیت‌ها” در این چند سال پُر آب چشم، پااندازِ حجلۀ پُردرد شیرینی‌خورانِ قدرت و عوام‌انگیزی (/پوپولیسم) خواهد بود. هر مرهمی بر زخم‌های مزمن مطرودان و محذوفان شاید از سرعت بخورد قطار پوپولیسم با بدنۀ نحیفِ فرهنگی که با نابختیاری‌های بسیار شکل‌گرفته است بکاهد. البته پنهان نمی‌کنم که عمیقاً از آن ناامیدم. اما مگر آدمی را جز تلاش چه داده‌اند؟ این گفت‌و‌گو در کانون معماران معاصر با دکتر یاسر موسی‌پور دست داد. هرچند بر سر نتیجه هم‌داستان نبودیم، همدلی‌ها بسیار بود و من از این گفت‌و‌گو بسیار آموختم. در آنچه گفته‌ام کوشیده‌ام تقریری از منطق نمایش به دست دهم و بعد بروم سراغ دوراهۀ اخلاقی موردبحث: X یا بخاری. ادامه مطلب “مبانی نظری کنشگری اجتماعی (اکسپو ـ بخاری)”

محسن آزموده| متاسفانه اخلاق در عرف جامعه ما به معنای مجموعه‌ای از باید و نبایدهای نیك‌خواهانه اما بدون مبنا فروكاسته شده و وقتی كسی دم از اخلاق می‌زند، ذهن همگان به سمت انبانی از نصایح و توصیه‌های خسته‌كننده و ملال‌آور سوق می‌یابد. این در حالی است كه اخلاق در واقع سیمان مناسبات اجتماعی است و از قضا هنجارها و اصول اخلاقی، اموری من‎عندی و باری به هر جهت نیستند و اساسا بر عقلانیت و خرد استوار هستند. از این حیث تامل در ضرورت اخلاقی زیستن و دشواره‌های آن، كوششی بایسته برای ارتقای كیفیت زندگی انسانی در سطح فردی و جمعی است. هفتمین همایش نظام اخلاقی مولانا، عصر جمعه 23 فروردین به موضوع موانع و مشكلات اخلاقی زیستن اختصاص داشت. در این همایش كه به همت موسسه سروش مولانا در سالن همایش‌های كتابخانه ملی برگزار شد، شماری از پژوهشگران و دانشوران تراز اول ایرانی درباره این موضوع از جنبه‌های مختلف سخنرانی كردند. مهناز قانعی‌راد موانع و ممدات روانشناختی غیرمعرفتی اخلاقی زیستن را بررسی كرد و میلاد نوری به نقش مثبت یا منفی عشق در اخلاقی زیستن پرداخت، محسن جوادی تاثیر حب ذات را در اخلاقی زیستن بررسی و مقصود فراستخواه مساله را از جنبه جامعه‌شناختی مورد تحلیل قرار داد. امیر اكرمی نیز موضوع را از منظر مولانا مورد بحث قرار داد و مصطفی ملكیان موانع و ممدات روانشناختی معرفتی اخلاقی زیستن را تحلیل كرد. در صفحه پیش‌رو به دلیل كوتاهی مجال تنها گفتارهای سه نفر از این پژوهشگران یعنی مصطفی ملكیان، مقصود فراستخواه و امیر اكرمی عرضه می‌شود و امیدواریم در فرصتی دیگر بتوانیم گزارشی از سخنرانی پژوهشگران دیگر نیز ارایه دهیم.

ادامه مطلب “اخلاقی زیستن در گفتارهایی از مصطفی ملكیان، مقصود فراستخواه و امیر اكرمی”