فریدون جنیدی ایران‌شناس، نویسنده و مدرس دانشگاه، اسطوره شناس، ایرانی و از پژوهندگان فرهنگ و زبان‌های باستانی است. زمینه تخصصی فعالیت او شاهنامه‌پژوهی است. وی بیش از ۳۰ سال از عمر خود را برای ویرایش شاهنامه صرف کرده است تا بنا به نظر خود بیت‌های افزوده شاهنامه را از آن‌ها جدا کند و نسخه ویراستهٔ او از شاهنامه در سال ۱۳۸۷ منتشر شده است. ادامه مطلب “سخنرانی‌ها و گفتارهای فریدون جنیدی”
عربستان سعودی از همان هنگام که به عنوان یک پادشاهی شکل گرفت برای بخشی از کسانی که آن زمان در پی احیاء گری اسلامی و اصالت مآبی سلفی بودند دلربایی کرد. محمد رشید رضا یکی از نخستین متفکرانی بود که دل به ملک عبد العزیز داد. اما همان زمان نه تنها متفکران جریان اصلاح طلبی دینی و تجدد خواهان اقبالی به آن نشان ندادند بلکه گروه زیادی از متفکران احیایی هم مانند گروهای اخوان المسلمین و برخی دیگر موافقتی با رويكرد وهابى نداشتند. در زمان جمال عبد الناصر نوعی رقابت منطقه ای میان مصر و عربستان بر قرار بود. ادامه مطلب “عربستان سعودی و نمایندگی اسلام، حسن انصاری”
یکی از نقدهایی که به مصطفی ملکیان در سال‌های اخیر وارد شده و آخرین آن را از زبان دکتر سروش دباغ از اینجا می‌توانید ببینید این است که ایشان ذات‌گرا است در این فایل صوتی که بُرشی از سخنرانی مصطفی ملکیان در مراسم نقد کتاب زیباشناسی هنر اسلامی در تاریخ سه شنبه ۶ خرداد ماه ۱۳۹۳ در شهر کتاب ابن‌سینا است ایشان در پاسخ به پرسشی که در مورد ذات نداشتن اسلام می شود ضمن روشن کردن موضع خود در باب ذات‌گرایی به طور ضمنی به نقدهایی که در زمینه ذات‌گرا بودن به ایشان وارد می‌شود پاسخ می‌گویند. ادامه مطلب “مصطفی ملکیان: من اولین منتقد ذات‌گرایی در ایران بودم”
بسیاری از ما در برهه هایی از زمان احساس می کنیم که زندگی بی معنا یا پوچ است و دچار یاس می شویم. اغلب برای پوچی زندگی دلایلی می آوریم و سعی داریم نشان دهیم که واقعا چنین است. توماس نیگل، فیلسوف آمریکایی، به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه به بررسی نظرات او می پردازیم.
اعضای جوامع و فرهنگ‌های مختلف، برای آنچه دانش نسبت به جهان به حساب می‌آید معیارهای متفاوتی دارند. درحالی که در برخی جوامع برای کسب دانش نسبت به جهان از علم مدرن کمک می‌گیرند، در برخی دیگر از جوامع، افراد برای فهم جهان، ممکن است به آنچه در سنت شفاهی خود دارند استناد کنند، یا با آداب و رسوم مخصوصی مانند مراجعه به گوی جادو، پیشگو یا فال‌بین سعی در توصیف جهان خارج و آنچه در آن روی می‌دهد یا خواهد داد بپردازند. مثلاً فرض کنید می‌خواهیم بررسی کنیم افرادی که در امریکا ساکن شدند از کجا آمده‌اند. درحالی که بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که ساکنان اولیه امریکا از آسیای شرقی به این قاره مهاجرت کرده‌اند، بومی‌های امریکا بر این باورند که پس از اینکه ارواح فراطبیعی شرایط زیست روی کره زمین را فراهم کرده‌اند، ساکنان اولیه از دل زمین بیرون آمده و در آنجا مستقر شده‌اند. این دو دیدگاه نمی‌توانند هر دو صحیح باشند. نمی‌توان گفت که ساکنان اولیه امریکا هم از دل زمین بیرون آمده‌اند و هم از شرق آسیا، مگر اینکه شخصی بگوید «دل زمین» استعاره است و منظور از این استعاره همان شرق آسیاست.
ادامه مطلب “ابطال نسبی‌گرایی؛ چرا نسبی‌گرایی درباره درستی نارساست؟”
منظورم از مدرسه نواندیشی دینی همان فضای آگاهی‌بخشی (در بخشی از عرصه فکری ایران) است که در آن احیا و اصلاح دینی (به تعبیر محمود صدری) و بازسازی فکر دینی صورت می‌گیرد. بنا به یک سنخ‌بندی (به نقل از آرش نراقی) میراث نواندیشی دینی در این مدرسه در سه سنخ جای می‌گیرد ـ سنخ «اصلاح فکر دینی» از مطهری تا قابل و کدیور؛ سنخ «بازسازی فکر دینی» از اقبال تا سروش و شبستری؛ و سنخ «معنویت گرایی فرادینی» مانند ملکیان. اصلاح‌طلبان هرکدام بنا به فراخور تربیت دینی، سیر فکری و مطالعات، و شبکه‌ای که در آن قرار دارند (و زمینه های دیگر) به یکی از این سنخ‌ها نزدیک‌ترند. ادامه مطلب “نکته‌هایی درباره گرد و غبار در مدرسه نواندیشی دینی”
زمان که در زبان فرانسه به Temps و در زبان انگلیسی با واژه Time از آن یاد می‌شود از ریشه لاتینی Tempus مشتق شده است. بعضی ریشه زمان را از دیدگاه اساطیری از اسطوره کرونس (Chronos) نشأت یافته می‌دانند. قبل از اینکه مطالبی را به عرض برسانم. گفتنی است که در کهن‌ترین اساطیر و افسانه‌ها که نمودی از بینش انسان سپیده‌دم تاریخ است زمان دارای معنا و ماهیت خاص بوده و با زمان به معنای مدرن آن اختلاف فاحشی داشته است و گاه شماری او با زمان کمی در زمان حال هیچ گونه ارتباطی نداشته است. زمان اساطیری داری گوهری کیفی و در برخورد با رویدادهای اساطیری معنای خود را به دست می‌آورده است و بنابراین در این بینش همه چیز از جمله زمان و مکان فی حدالذاته دارای معنا نبوده است… ادامه مطلب “مفهوم زمان در اندیشه بشری در گفتگو با محمد ضیمران”
مصطفی ملکیان: در بحث از تفكر نقادانه نخست بهتر است بدانیم كه تفكر نقادانه یا تفكر نقدی یا سنجش گرانه اندیشی به كدام یك از حوزه‌های معرفتی در علوم انسانی ربط پیدا می‌كند. آنچه ما از آن به عنوان دیسیپلین (discipline) تعبیر می‌كنیم با تمام رشته‌هایی سروكار داریم كه به سه دسته بزرگ «علمی»، «فنی» و «هنری» تقسیم می‌شوند. در برخی از این دیسیپلین‌ها نخستین كار این است كه جهان هستی را به وسیع‌ترین معنی كلمه بشناسیم و بدانیم در آن چه می‌گذرد؟ اما در برخی دیگر چنین هدفی دنبال نمی‌شود و در آن‌ها هدف این است كه در جهان هستی دگرگونی ایجاد كنیم. ادامه مطلب “سخنرانی مصطفی ملکیان در نشست نقد و بررسی کتاب راهنمای تفكر نقادانه”
زوربای یونانی ، داستانی است در ستایش از زندگی ، طعنه ای است گزنده به روشنفکران عزلت گزیده و ” موش های کاغذخوار ” که می کوشند جهان را از لابه لای صفحات کتابها و ” توده ی در هم و برهمی از کاغذ سیاه ” ببینند و به درکش نایل شوند . اما زوربا می آموزاند که آن را با گوشت و خون خود حس کنید و الا چیزی جز “شبح ” نخواهید دید . ادامه مطلب “معرفی کتاب زوربای یونانی اثر نیکوس کازانتزاکیس”
وقتی مسلمانی مقید آنهم مفسر قرآن، بیان می کند که زنا و نکاح، دروغ و راست از این حیث که هر دو فعل اند و صَرف انرژی، تفاوتی با یکدیگر نمی کنند،[1] به انصاف باید حق داد که شنونده در فکر فرو رود و یا در نسب شناسی گزاره فوق شک کند. مدلول گزاره فوق این است خوبی و بدی ای که به این افعال نسبت داده می شود بسته به اعتبار مُعتبِر است و از این اوصاف اعتباری در تکوین خبری نیست. بی سبب نیست که مرحوم مطهری در مواجه با این امر بیم آن می برد که مسلمانی به خطر افتاده و بر علامه طباطبایی می شورد که این گونه سخن گفتن در شان یک مسلمان نیست.
