صدانت

 شما در تئوری ناظر آرمانی، اخلاق سکولار و اخلاق دینی را بر هم منطبق می‌دانید و می‌گویید چون در اخلاق دینی، ناظر آرمانی خداست و در اخلاق سکولار، عقل و وجدان اخلاقی است و حکم این دو ناظر آرمانی تفاوتی با هم ندارند، بنابراین اخلاق سکولار با اخلاق دینی برابر است. به نظر می‌رسد، این دیدگاه، نسخه راحت الحلقومی باشد. چگونه می‌توان با این مدعا که خدای دین، خدای اخلاق است و نه خدای فقه، به راحتی تقابل و تقاطع عمیق بین دو نگرش دینی و سکولار به اخلاق را آنچنان نادیده انگاشت که این دو را یکی پنداشت؟ ادامه مطلب “مصاحبه ابوالقاسم فنائی با مجله مهرنامه: فقه را بر جای اخلاق ننشانیم”

سخنرانی رامین جهانبگلو با عنوان اسپینوزا و ایدۀ دموکراسی

جلسه ی 23 از مجموعه نشست‌های “انجمن فلسفی آگورا” با موضوع دموکراسی
دانشگاه تورنتو – ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۱ همراه با رامین جهانبگلو  (19 آذر 1390)

ادامه مطلب “سخنرانی رامین جهانبگلو با عنوان اسپینوزا و ایدۀ دموکراسی”

اگر اجازه بدهید سخنرانی خود را با یک جوک شروع کنم. یک روز یه ترکه‌ داشت می‌رفت سر کار که ناگهان…، راستی چرا ترکه؟ آیا اینجا در میان حضار، ترک هم داریم؟ خوب، چون این‌جا ترک نداریم، جوک ترکی در غیاب ترک‌ها دور از جوانمردی است پس جوک ترکی نمی‌گویم. اما اجازه بدهید به افتخار وطن دوستی ترک‌ها چند قطره از این رنگ سفید درون آب این آکواریوم بریزم (آكواریومی كه روی صحنه است و چند ماهی در آن وجود دارد) تا آب خوش رنگ شود. ادامه مطلب “محسن رنانی: جوک بسازیم تا توسعه نیابیم”

موضوع سخنی که در این نوبت عرض خواهم کرد بحثی است در مورد رابطه حکمت و تجربه سرشت سوگناک هستی در اندیشه دو حکیم برجسته پارسی گو یعنی حکیم عمر خیام نیشابوری و مولانا جلال الدین محمد بلخی.یکی از مهم ترین سرچشمه های حکمت،تجربه و درک سرشت سوگناک هستی انسان در این عالم است.همه ما انسان ها در زندگی شخصی خود تجربه ای از اندوه،مصیبت،ناکامی،از کف دادن محبوبان و امثال آن را از سر گذرانده ایم.البته نقش تجربه اندوه و تلخ کامی لزوما به حکمت و به نوعی دانش نمی انجامد.آنچه که حکمت می آفریند در واقع نوعی تدبر و تأمل است که انسان در ماهیت این اندوه ها می ورزد.فرد حکیم وقتی که موج اندوه ها در می رسد به جای اینکه مقهور و مغلوب آن موج ها شود و در طوفان های عظیمی که در این دریای وجود بر می خیزد غرقه شود، می کوشد که بر گرده این موج ها سوار شود و از ارتفاع بالاتری نسبت به جهان و فراخنای هستی بیابد و وضعیت خود و انسان های دیگر را در شاهکار این جهان بهتر ببیند و باز بشناسد.

ادامه مطلب “متن و صوت سخنرانی «هستی و عدم از نگاه خیام و مولانا» ، از آرش نراقی (۱)”

روشن نیست ما با کدام استاد ملکیان مواجه‌ایم. خود ایشان از سن ۱۷سالگی تاکنون (که عمرشان دراز باد) قائل به ۵ ملکیان‌اند: بنیادگرا، سنت‌گرا، تجددگرا، اگزیستانسیالیست و استاد امروز که از پروژه «عقلانیت و معنویت» سخن می‌گویند. گرچه ایشان از همه‌ی این ادوار عبور کرده‌اند اما بی‌شک از هر دوره رگه‌های فکری و نظری‌ای هنوز در استاد زنده‌اند./ ما حتی نمی‌دانیم سلفی‌گری در تعریف استاد چه معنایی دارد که خود را به اتصاف بدان مفتخر بدانیم یا این تهمت را از خود دور کنیم. راستش را بخواهید در فهم مفهوم سلفی‌گری و نوع نفوذ آن در روشنفکری دینی بنده خودم متاثر از استاد مصطفی ملکیان هستم!

ادامه مطلب “پاسخ محمد قوچانی به مصطفی ملکیان”

حقوق بشر (HUMAN RIGHTS) جایگاهی سترگ در سیر تاریخی اندیشهآدمی دارد. به جرات می توان ادعا کرد که هیچ گونه متنی در دوره معاصر، تا بدین اندازه حول پایبندی به خود، همگرایی و اجماع ایجاد نکرده و کمتر لوحی را می توان یافت کهبرای حفاظت از معشوقه صلح بشری، اصولی چنین ساده، روشن، صریح و متمایز بیان کرده باشد.

اما چگونه شرافتی است که ارزش انسان را بر کسب خاکش مقدم می شمارد؟ چگونه همیتی است که حقیقت را نه آن خود، که آن همچو خود می پندارد و چگونه وارستگی است که آنچه از خود دریغ می دارد، بر دیگران ناروا می شمارد؟

برای پاسخ به سوالات فوق که پیروزمندانه پرچم حقوق بشر را بر فراز قله های اندیشه انسانی به احتزاز در می آورد، باید دانست که حق چیست، چگونه هویدا می شود و چه چیزهایی مقوم آنند.

ادامه مطلب “مبانی نظری حقوق انسانی”

زندگی عبدالرازق

علی عبدالرازق در سال 1888 در ابوجیرج، شهری در میانه مصر به دنیا آمد. پدرش  حسن پاشا عبدالرازق  یکی از بنیانگذاران حزب لیبرال مشروطه خواه “الامه” و از نزدیکان محمد عبدو ( متفکر اصلاح طلب مصری ) بود و برادرش، علی مصطفی عبدالرازق، که هم در الازهر درس خوانده بود و هم در فرانسه؛ گرایشات لیبرالی و اصلاح طلبانه داشت.

ادامه مطلب “نوشتا وحید حلاج با عنوان «اسلام و مبانی قدرت»”

این بار به معرفی سایت‌ها و وبلاگ‌های فیلسوفان ایرانی می‌پردازیم.

دو نکته لازم به یادآوری است: اول این‌که در این‌جا فقط به سایت‌ها و وبلاگ‌ها فیلسوفان اشاره شده و به حضور فیس‌بوکی آن‌ها کاری نداریم. و دوم این‌که شاید اشکال بشود که ما در ایران کنونی فیلسوف نداریم به معنای کسی که از خود یک دستگاه فکری مستقل و نظری و حرفی بدیع داشته باشد؛ ضمن توجه و پذیرش این مسئله، مرادمان از فیلسوف در این‌جا معلمان فلسفه هستند.

ادامه مطلب “فیلسوفان ایرانی در اینترنت”

آرش نراقی: اصلاح فکر دینی فرآیندی تجویزی، تاریخی، و مستمر ات. مسلمانان در هر عصر باید سویه های عقلانی و اخلاقی ایمان خود را با وسواس وارسی، و در صورت نیاز اصلاح و بازسازی کنند. اما اصلاح گران دینی همواره نگران بوده اند که به ظرافت در میانه دو حدّ افراط و تفریط، یعنی “بدعت” و “جمود”، گام بردارند. به نظر می رسد که در روزگار ما جریان اصلاح فکر دینی در اسلام میان دو حدّ آونگ آسا در نوسان است: رویکرد سنّت گرایی غیر انتقادی و رویکرد مدرنیت گرا.

ادامه مطلب “مقاله آرش نراقی با عنوان «سنت گرایی انتقادی در قلمرو دین»”

مراد فرهادپور فیلسوف، نویسنده و مترجم ایرانیست که در جوانی برای تحصیل در رشتهٔ اقتصاد به انگلستان رفت. وی در سال ۱۳۵۸ پیش از انقلاب فرهنگی وارد دانشگاه تهران شد و در دههٔ هفتاد برای نشریات روشنفکری نظیر راه نو، کیان، و آدینه مطلب می‌نوشت. مراد فرهادپور در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چهره‌های روشنفکران چپ نو محسوب می‌شود.

“جهان پس از سیاست” عنوان سخنرانی مراد فرهادپور در برلین است که در مرداد ۱۳۹۳ انجام گرفت.
ایشان در این سخنرانی به تحلیل مسائل خاورمیانه از نگاه سیاست می پردازد.

ادامه مطلب “سخنرانیِ مراد فرهادپور با عنوان جهانِ پس از سیاست”