علیرضا معینی: در درسگفتارهای حافظ شناسی سعی شده است نگاهی نو به غزلیات حافظ داشته باشیم که تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است. در این جلسات، حافظ یک روشنفکر دینی معرف شده است که نقد اجتماع می‌کند و از عشق و رندی سخن به میان می آورد.
بدفهمی هایی که از غرلیات حافظ شده، نگاه اخلاقی و روانشناسانه به غزلیات، رویکردی اگزیستنسیل به اشعار و… از جمله مباحثی است که در این سلسله جلسات مطرح شده است. ادامه مطلب “درسگفتارهای حافظ شناسی از علیرضا معینی”
فرض این نوشته بر «مسیر متعارف توسعۀ یک جامعه» قرار گرفته است. مدل ساده ای از این مسیر در چهار دوره قابل توصیف است(Persson,2000&Tabellini):
دورۀ نخست(رشد[i]): برنامه های رشد اقتصادی در جهان توسعه نیافته معمولاً به دست دولت و تحت نظر آن کلید می خورد. نخبگان جدید تحصیلکرده نیز نوعا مجبورمی شوند از طریق دولت این برنامه ها را پیش ببرند.
دورۀ دوم( رونق و مطالبات): در اثنای رشد اقتصادی، شهرنشینی و تحصیلات افزایش می یابد. طبقات متوسط جدید به وجود می آید. رونق نسبی فرهنگی واجتماعی فراهم به هم می رسد. درنتیجه جامعۀ سیاسی و مدنی جان می گیرد و مطالبات سیاسی از دولت موضوعیت پیدا می کند.
دورۀ سوم( اختلافات و سپس دوگزینۀ قابل تصور): در این گونه جوامع که فرهنگ وساختارهای مدرن، هنوز تثبیت نشده اند، دولت میل به اقتداردارد. بنابراین دربرابر مطالبات سیاسی معمولا مقاومت می کند. خود مطالبات سیاسی نیز غالباً طبیعت تندی دارند. این سبب رویارویی میان دولت و مخالفانش می شود. در اینجا ممکن است دوگزینه پیش بیاید؛ 1. دولت به اقتدارگرایی قابل انعطافی رضا بدهد و در میان مخالفان نیز ابتکار عمل عمدتا به دست گروه هایی بیفتد که اهل چانه زنی ومصالحه هستند. 2.دولت از خود زورگویی و تصلب نشان بدهد و سیاست حذف و سرکوب در پیش بگیرد. مخالفان نیز سماجت وتندی بکنند وسطح مطالبات را تاحد براندازی افزایش بدهند. ادامه مطلب “چرا انقلاب شد؟ ؛ تاریخی برای اندیشیدن”
نشست معرفی و بررسی کتاب «پرسش‌های کشنده» اثر تامس نیگل پنجشنبه ۳۰ فروردین ماه 1397 به‌همت حزب اتحاد ملت ایران اسلامی (شیراز) برگزار شد. این کتاب ششمین اثر از تامس نیگل است که به فارسی ترجمه شده‌است. در این نشست مصطفی ملکیان و جواد حیدری مترجمان کتاب سخنرانی کردند.
ملکیان در این نشست با بیان اینکه یکی از مقالات کتاب پرسش‌های کشنده درباره بی‌منطقی است و چون بحث مبتلابه جامعه ماست موضوع سخنم را به آن اختصاص می‌دهم، گفت: در ترجمه‌هایی که از آثار غربی انجام شده دو مفهوم آبزورد و نیهلیسم با هم خلط شده و هر دو به‌معنای پوچی ترجمه شده‌اند. این دو مقوله اگرچه با هم وجوه اشتراکی دارند ولی کاملاً با هم متمایز هستند و راه آنها از هم جدا می‌شود.
ادامه مطلب “رونمایی از کتاب پرسش‌های کشنده با سخنرانی مصطفی ملکیان و جواد حیدری”
یادداشت پیش رو از منظری قرآنی و تاریخی، به بررسی آنچه بعنوان «حجابِ کامل» شناخته می شود، پرداخته است. این نوشته در پی پاسخگویی به دو سوال اساسی می باشد؛ یکی اینکه آیا «حجابِ کامل»، امری اسلامی است یا ایمانی؟ و آیا «حجابِ کامل» بایستی در تنظیم قوانین حکومت اسلامی در نظر گرفته شود؟ به منظور پاسخ به این دو سوال، در نظر گرفتن دو فرض مهم است؛ اولاً تمایز اسلام و ایمان با یکدیگر و ثانیاً قانونگذاری در حکومت اسلامی مبنی بر انتخاب های ارادی مردم مطابق با شریعت اسلام. تشریح این دو فرض و پاسخ به دو سوال مطرح شده مبتنی بر قرآن، احادیث، روایات، اندیشه علمای شیعه و بهره مندی از استدلال ها و استنباط های عقلانی می باشد. در نوشته پیش رو پس از بررسی حجاب کامل در قرآن و روایات معتبر، به تشریح تمایز دو مقوله ایمان و اسلام و معیار قانونگذاری در اندیشه شیعه پرداخته شده تا مشخص شود که آیا آنچه امروز بعنوان پدیده برخورد با بدحجابی در جامعه می بینیم، اتفاقی دینی و مبارک است یا خیر؟ ادامه مطلب “«حجابِ کامل»؛ اسلامی یا ایمانی”
امانوئل کانت، فیلسوف بزرگ آلمانی عصر روشنگری اروپا، «روشنگری» را عبارت از «برون‌رفت آدمی از وضعیتِ صغارت به تقصیر خویش» می‌داند. بدین معنا، «روشنگری» توانایی دستیابی به بلوغ فکری و فرهنگی است. ادامه مطلب “تأمّلی دربارهٔ «انفعال» و «انقلاب» و نسبت آنها با «تفرّد» و «تفکّر»”
کانت را به عنوان نقطه ی عطفی در فلسفۀ جدید می شناسیم. کانت فیلسوفی است که همۀ فلسفۀ ما قبل او و فلسفۀ ما بعد او با او شناخته می شود. می شود. شاید بتوان گفت بزرگترین فیلسوف دوره ی مُدرن غرب، کانت است. اهمیت فلسفۀ او این قدر است که در همه یشؤون فکری و اجتماعی غرب اثر کرده است. تا آن جا که هایدگر در نقلی می گوید “ما زیر سایۀ کانت زندگی می کنیم.” یعنی جهان غرب زیر سایۀ کانت و تفکر کانت زندگی می کنند.
درسگفتارهای پیش رو، درس های دکتر سید حمید طالب‌زاده برای دوره‌ی درسی کارشناسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۹ است که به جوانب مختلف اندیشه ی کانت پرداخته است. ادامه مطلب “درس‌گفتار فلسفه کانت از دکتر سید حمید طالب‌زاده”
جناب آقای حجه‌الاسلام‌والمسلمین دکتر (من‌بعد، برای اختصار، از آوردن عناوین و نام کوچک ایشان صرف‌نظر می‌کنم)، رئیس محترم فعلی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، آثار بسیاری منتشر کرده‌اند. ارزیابی این آثار می‌تواند سودمند باشد. من در اینجا به بررسی بخش‌هایی از مهم‌ترین اثر ایشان بر اساس اولویت آن در فهرست آثارشان می‌پردازم: «نظریه‌ها و دیدگاه‌های اختصاصی استاد خسروپناه، عبارتند از ١. نظريه فلسفه فلسفه اسلامی که در هیئت حمایت از کرسي‌های نظریه‌پردازی به عنوان نوآوری پذیرفته شد»(http://khosropanah.ir/fa/about.html).
تردیدی نیست که دشمنانِ حقیقت همواره به دنبال مرزبندی‌های کاذب برای پوشاندن حقیقت‌اند. تمامیِ مرزبندی‌های قومی، دینی، نژادی، زبانی و حتی طبقاتی، اگر بنا باشد یک طرف را عین حقیقت و خیر، و آن سوی دیگر را باطل و شرّ مطلق اعلام کنند، به نبردهای بیهوده‌ای منجر می‌شوند که برای هیچ‌کس سودی دربر نخواهد داشت، جز البته، دشمنان حقیقت. اساساً هیچ تفاوتی در آن نیست که این ذهنیت، در قالبِ قسمی «غیرسازی هویت‌بخش»، «ما» ایرانیان را در مقابل «آن» اعراب قرار دهد، یا مثلاً «ما» کُردها را دربرابر «آن» فارس‌ها بنشاند. شاهد اصلی این مرزهای کاذب چیزی جز این نیست که دشمنانِ حقیقت، خود را در «هر دو سوی» مرز و در کنار هر یک از «ما» قرار می‌دهند. چیزی شبیه آنکه فلان مدیر فاسد دولتی، زمانی که خطرِ افشاگری را احساس می‌کند، بلافاصله کل ماجرا را به آن «بیگانگان» نسبت می‌دهد و از «هم‌وطنان» می‌خواهد که «اتحاد» داشته باشند و به ضرر «مسئولانِ خودی» عمل نکنند، چرا که نتیجه به ضرر «همگان» خواهد بود. ادامه مطلب “علی کریمی و صدای حقیقت”
نسبت آزادی و جامعه از منظر هگل
سخنران: دکتر محمدمهدی اردبیلی
زمان برگزاری : ۲۳ آبان ۱۳۹۶
مکان برگزاری: دانشگاه شهیدبهشتی ادامه مطلب “سخنرانی محمدمهدی اردبیلی با عنوان «نسبت آزادی و جامعه از منظر هگل»”
معرفی شمارۀ 142 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «حافظ و فرهنگ جهانی»
دفترماه این شماره از نشریه مشتمل بر 6 مطلب است و مطالب دیگری نیز در بخش‌های ادب و هنر، اندیشه و نظر، کتاب و گزارش به‌چاپ رسیده‌اند. ادامه مطلب “معرفی شمارۀ 142 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «حافظ و فرهنگ جهانی»”
