مجموعه نشست‌های «دوشنبه‌های عدالت»
نشست‌های «دوشنبه‌های عدالت» هر هفته از ساعت 15 الی 17 در سالن اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار خواهد شد.
نویسنده: رضا ایرانمنش
فضل‌الرحمان و ابرمساله تجدد در جهان اسلام در گفت‌وگو با مهرداد عباسی
فضل‌الرحمان یكی از مهم‌ترین متفكران جهان اسلام است . او در سال ۱۹۱۹ در هزاره پاكستان (البته در دورانی كه هنوز این كشور از هند جدا نشده بود) به دنیا آمد. مقدمات علوم اسلامی را نزد پدرش مولانا شهاب الدین كه از بزرگان فقهای اهل سنت در پاكستان بود، آغاز كرد. برای ادامه تحصیلات خود […]
درس‌گفتارهای «تحلیل گفتمان» از آرش حیدری
تحلیل گفتمان در معنای رایج به نوعی تکنیک فروکاسته شده است. فروکاست تحلیل گفتمان به تکنیک و تهی کردن آن از تاریخ‌مندی موجب شده است که این نظریه و چشم‌انداز انتقادی از خصلت‌های خودش تهی شود و همچون تکنیکی پوزیتیویستی در خدمت سری دوزی بسیاری از متون در بیاید. درس‌گفتارهای پیش رو تلاش دارد قرائتی […]
یادداشت محمدمهدی اردبیلی در دوماهنامه‌ی مروارید با عنوان «در دفاع از نقد درون‌زا»
نقد از همان ابتدا دچار نوعی پارادوکس است. از یک سو، در فرایند نقد، منتقد بناست موضع و رویکرد خود را مطرح کند و نقد با اغراض و دغدغه‌های او پیوند خورده است، اما از سوی دیگر، اگر منتقد برای نقدِ یک موضوع از مبانی خویش آغاز کند، نقدش نسبت به موضوع، همواره بیرونی و […]
سم هریس، خداناباوری معتقد به معنویت
در میانه‌ی دهه‌ی نخست این قرن، انتشار چند کتاب درباره‌ی موضوعی واحد حاکی از ظهور جنبشی جدید بود. چهار نویسنده‌ی اصلی عبارت بودند از ریچارد داوکینز، کریستوفر هیچِنز، دنیل دِنِت و سَم هریس. این جنبش به «خداناباوریِ جدید» شهرت یافت. در آن زمان، هریس، که در واقع اولین کتاب منسوب به این جنبش، پایان ایمان، را […]
کتاب «پیرامون مسئله شر» از زهیر باقری نوع‌پرست
برخی به وجود خداوند باور دارند و برخی بر این باورند که خداوندی وجود ندارد. به دسته‌ی اول «خداباور» و به دسته‌ی دوم «خداناباور» گفته می‌شود. در نگاه اول، به نظر می‌رسد محل اختلاف نظر این دو گروه مشخص باشد. ولی با پرسش از تعریف «خداوند» مشخص می‌شود بسیاری از آنهایی که به وجود «خداوند» […]
درس‌گفتارهای تبارشناسیِ «ایده» از محمد مهدی اردبیلی
بررسی تبارشناختیِ یک مفهوم در طول تاریخ اندیشه، نه تنها به روشن‌سازی مفهوم مورد نظر می‌انجامد، بلکه همچنین می‌توان به پشتوانه‌ی آن قرائتی از کل تاریخ، که همانا تجلیِ خود حقیقت است، به دست داد. مفهوم «ایده» بی‌شک یکی از این مفاهیم کلیدی است که ردیابی سیر تکوین آن از ابتدا تاکنون، می‌تواند بصیرت‌های نابی […]
مقصود فراستخواه در گفتگو با مهر: بحث خلقیات ایرانی پایه علمی ندارد
شاید برای همه ما در موقعیت‌های مختلف اجتماعی بسیار پیش آمده که نوک پیکان مشکلاتمان را به سمت ایرانی بودنمان گرفته‌ایم. به راستی از کی ما ایرانی‌ها، ایرانی شدیم و از چه زمانی علل رفتارهای اشتباه اجتماعی خود را به ایرانی بودنمان نسبت دادیم؟ آیا خلقیات ما ایرانیان ضعف‌هایی دارد؟ در پاسخ به این سوال‌ها […]
علی سرزعیم؛ تفاوت نگاه مهندسی و حسابداری با نگاه علوم اجتماعی و اقتصاد
ما شاید یکی از تاثیرگذارترین مقالاتی که در عمرم خوانده ام مقاله ای است که توسط جان فارستر چند دهه قبل به سال 1971با عنوان «رفتارهای خلاف شهود سیستم های اجتماعی» نوشته شده است. در این مقاله نویسنده می گوید که پدیده های اجتماعی رفتارهایی دارند که با شهود عادی قابل فهم و پیش بینی نیستند […]
علم و اخلاق در گفت‌وگو با دکتر موسی اکرمی
محسن آزموده: آقای دکتر اکرمی، ضمن تشکر برای زمانی که به این بحث اختصاص داردی، در کنار اهتمام به مباحث متنوع از فلسفه و اندیشه سیاسی و ادبیات و … که به آنها پرداخته اید، یکی از حوزه‌های مورد علاقه شما بحث دانشگاه است. بحث اصلی ما موضوع اخلاق در دانشگاه به طور خاص و […]