
اينکه هيچ خوبى در هستى گم نمى شود به چه معناست؟ ادامه مطلب “قانون کارما به بیان مصطفی ملکیان”
اينکه هيچ خوبى در هستى گم نمى شود به چه معناست؟ ادامه مطلب “قانون کارما به بیان مصطفی ملکیان”
در زمان گذشته فلسفه خود شامل همه علوم میشد اما در زمان ما دیگر چنین نیست. علوم ریاضی و فیزیک و زیست شناسی و… دیگر در ذیل فلسفه نیستند. ادامه مطلب “سخنرانی «نقش مهم فلسفه در فیزیک» از دکتر مهدی گلشنی”
خدا یک آتش سوزیست.او می سوزد و ما هم با او می سوزیم.
این تصویری است که فرانسوا یا فرانچسکوی آسیزیایی مشهورترین قدیس ایتالیایی و مؤسس فرقه فرانچسکوییان در مائه یازدهم پس از میلاد نسبت به خدا داشته،وبنا به این تصویر سازی تمام زندگی اش در درد و رنج مطلق سپری می شود.درد و رنجی که نه تنها امری نکوهیده غیر اخلاقی و غیر انسانی نمی دانسته که آن را گوهر دین داری حقیقی و یگانه راه رسیدن به خدا می پنداشته.فرانسوای اسیزی با رویکردی وجودی و انفسی به درک درد آوری از مسیح می رسد و با تشبه به درد و رنج های مسیح سعی می کند نه برای خود و نه برای دیگران که تنها برای خدا زندگی کند. ادامه مطلب “درد و رنج بهای برای خدا زیستن”
تامس نِیگل فیلسوف آمریکایی که در حال حاضر استاد فلسفه و حقوق در دانشگاه نیویورک است. او در زمینه فلسفه ذهن، فلسفه سیاسی ، فلسفه اخلاق و معرفت شناسی پژوهش میکند. شهرت او بیشتر به خاطر نقد تبیین های تقلیلگرایانه از ذهن بویژه در مقاله «خفاش بودن چه کیفیتی دارد» و دستاوردهایش در زمینه اخلاق وظیفه گرا است. او در فلسفه اخلاق از امکان دیگرگزینی دفاع میکند. ادامه مطلب “معرفی کتابهای تامس نیگل ترجمه شده توسط جواد حیدری”
مهدی ایرانمنش: در دو سوی گفتمانهای دینی و سكولار، و گاه در درون بازه وسیع قرائتهای متنوع دینی جدالهایی را شاهد هستیم. از یکسو فیلسوفان سكولار با اندیشه دینی به مقابله برخاسته اند. آنان اصالت را به انسان میبخشند و تاریخ دین را تاریخ سوءتفاهم میدانند. از سوی دیگر برخی متولیان متشرع دینی هر گونه روایت دیگری را غیر از قرائت فقیهانه رد می کنند. در این میان گاه و بیگاه انتقاداتی به دین رسمی، صورت می گیرد که نیازمند پاسخ گوئی است. معمولاً اکثر انتقاداتی که به دین رسمی میشود، یا آن دسته از«احکام» فقه سنتی را که «غیراخلاقی» هستند را نشانه میگیرند و یا «باورها»یی را که مبتنی بریک «اخلاق باورِ» خردپسند نیست. اما چون این دسته از احکام و باورهای «غیراخلاقی» طبق الگوی مورد دفاع ابوالقاسم فنائی در واقع اساساً «دینی» نیستند لذا دینی که در چارچوب اخلاقِ مورد نظر او معرفی و از باورها و احکام غیراخلاقی پالایش میشود، در برابر نقد دروندینی و بروندینی بسیار مقاومتر است. مقاومترهمچنین از این جهت که چه بسا کسانی که به انگیزۀ دفاع از دین، به فرهنگ سكولار معاصر حمله نمودند و با ابهامی که در درک معنای دین یا معنای سکولار داشتند، همچنان ناتوان از دفاع عقلانی و قابل قبول از دین باقی ماندند و گاه هم به دلیل سستی استدلال، کارشان به از دست دادن دین و یا هرگونه تجربه دینی بامعنا انجامید. نه تنها حمله به فرهنگ سکولار که حمله به اخلاق سکولار نیز بدون شناختن اینکه واقعاً چیست و ارتباط آن با اخلاق دینی چه میتواند باشد، کاری بی مبنا است. ادامه مطلب “مهدی ایرانمنش: معرفی کتاب «دین در ترازوی اخلاق» اثر ابوالقاسم فنائی”
در این مقاله، پیشفرضِ مرسومِ برابری و ترادفِ وطندوستی ایرانی و ناسیونالیسم مدرن نقد و واسازی میشود. سیر تحول چارچوب ناسیونالیستیِ فهمِ هویت جمعی در اروپا و به موازات آن مسیر تکامل مفهوم هویت ایرانی در بسترهای تاریخی متمایز این دو حوزهی تمدنی وارسی میشود و پیشداشتها و ارکان نظری این دو از منظر نظریهی سیستمها با هم مقایسه میشود. قالبهایی عوامانه مانند نژادپرستی، تعصب جغرافیایی، و قومگرایی همچون اختلالها و کژراهههایی برخاسته از مفهوم مدرن ناسیونالیسم وارسی میشود، و سپس بازتعریف هویت ملی ایرانی در سرمشق مدرن که در دوران مشروطه به ترجمهی ملت/ وطن/ میهن/ کشور به «ناسیون» منتهی شد، نقد و بازبینی میشود. در نهایت پیشنهاد مقاله آن است که پیکربندی کهنتر، فراخدامنهتر، و روادارترِ ملیت/ میهن/ وطن که در تمدنهای دیرپایی مانند ایران و چین وجود دارد، به رسمیت شمرده شود.
ادامه مطلب “وطندوستی در برابر ناسیونالیسم؛ دو سرمشق تعریف هویت اجتماعی”
صدیق قطبی :
فراوان توصیه شده است که از قضاوت و داوری کردن بپرهیزیم. چرا داوری کردن نکوهیده است و کدامیک از اقسام داوری و قضاوت، پرهیختنی است؟
ابهام در مرزشناسی میان انواع داوری و قضاوت، موجب میشود گاهی به عذر اینکه در حال تحلیل هستیم، تن به داوری دهیم و یا گاهی از تحلیلهای موشکافانه به بهانهی اجتناب از داوری، کناره بگیریم. ادامه مطلب “داوری مکن!”
دوستان از من خواسته بودند که بحث را متمرکز کنم بر نظریه انتقادی و متوجه شده بودم که در طرح اولیهای که به من گفتهاند ، مایلاند که سخنرانی راجع به نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت باشد، ولی من ترجیح دادم که بحث را کمی بازتر و گستردهتر کنم. با طرح واژه اندیشه از حد نظریه انتقادی و یا حتی آن نظریاتی که درباره نظریات انتقادی در فلسفه مطرح میشود فراتر بروم، همان لفظ اندیشه را برگیرم و به کمک آن قدمی شاید از نظر تاریخی عقبتر و در واقع متوسعتر انتخاب کنم که بشود به وسیله آن بهتر بفهمیم که نظریه انتقادی چیست و به طور خاص نظریه انتقادی بزرگان مکتب فرانکفورت.
در پاسخ به درخواستم از استاد عبدالکریم سروش برای پاسخ دادن به نقدهای آرش نراقی و اکبر گنجی به ایشان، فرزندشان سروش دباغ در فایلی صوتی در کانال تلگرامشان نکاتی را طرح کردهاند. ادامه مطلب “پاسخ استدلالمحور بهتر از «بولتننویسِ سپاه» خواندنِ منتقد است”
کجای پازل هستی جای من است؟ چگونه بفهمم رسالتم در هستی چیست؟ چگونه راه آینده خودم را انتخاب کنم؟ مصطفی ملکیان برای یافتن پاسخ به این سوالات توصیه به انجام این هشت آزمایش ذهنی می کنند: ادامه مطلب “مصطفی ملکیان: چگونه بفهمیم برای چه ساخته شدهایم و علاقه واقعیمان در زندگی چیست؟”