سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان اخلاق پزشکی

سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان اخلاق پزشکی

در ابتدای امر، باید گفت که دو مقوله قابل تفکیک وجود دارد. در این بحث، به مقوله ی اول پرداخته نمی شود.

مقوله ی اول اینکه پزشکانی که می خواهند اخلاق پزشکی را رعایت کنند، چه دانش ها و توانایی هایی را باید داشته باشند؟ به عبارتی یک پزشک علاوه بر حرفه ی خود که طبابت است، خواهان التزام نظری و عملی به اخلاق پزشکی است و برای ادای این خواسته، چه دانش ها و توانایی هایی را باید داشته باشد؟

مقوله ی دوم این است که وقتی شخصی خواهان آن است که متخصص اخلاق پزشکی شود، چه دانش ها و توانایی هایی باید داشته باشد؟ در مقوله ی دوم، الزامی وجود ندارد که شخص، حتما پزشک باشد.

در واقع در این بحث، بنا بر این است که سیلابس اخلاق پزشکی مطرح گردد. ادامه مطلب “سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان اخلاق پزشکی”

مصاحبه با محسن جوادی پیرامون لذت خاصه در نسبت با سعادت

مصاحبه با محسن جوادی پیرامون لذت خاصه در نسبت با سعادت

لذت از جمله اموری است که به رغم سادگی و پیش پا افتادگی ظاهری‌شان، از کانون مباحث جدی فلسفی دور نمانده‌اند. منازعات فلسفی بر سر این موضوع همواره خواندنی و بس آموختنی بوده‌اند. لذت را از جهات بسیاری می‌توان بررسید. اما آیا مداقه‌ی فلسفی لذت را به حاشیه می‌راند و آن را فرع بر امور برتر قرار می‌دهد؟ آیا می‌توان لذت را چنان پژوهید که از دوپارگی تاریخی تن و روان جان به در برد؟ این موضوعات را با دکتر محسن جوادی در میان گذاشته‌ایم. آن‌چه در پی می‌آید پاسخ ایشان است به پرسش‌های ما در باب لذت خاصه در نسبت با سعادت. دکتر جوادی کارشناسی ارشد و دکتری را در رشته‌ی فلسفه و کلام اسلامی به پایان رسانده است و سال‌هاست که علاوه بر تألیف کتب و مقالات فلسفی به تدریس فلسفه نیز مشغول بوده است.

ادامه مطلب “مصاحبه با محسن جوادی پیرامون لذت خاصه در نسبت با سعادت”

چراغی میان اقیانوس‌ها

چراغی میان اقیانوس‌ها

مرمر مشفقی

تام شربورن، مهندس و رزمنده سابق است که بعد از دوران جنگ جهانی اول و بازگشت به استرالیا، دنبال کار در جایی دنج و دور از مردم است تا بتواند زخم‌ها و حس‌های ناخوشایندی که از جنگ با خود دارد را درمان کند. حس این‌که چرا او فرصت زندگی را دارد در حالی که هم‌رزمانش کشته شده‌اند. او برای یک دوره‌ی موقت، نگهبان یک فانوس دریایی در جزیره‌ای دورافتاده یه نام ژانوس راک می‌شود؛ جایی که اقیانوس هند و دریای سیاه به هم می‌رسند. بعد از دوره موقت او به بندر پارتاگوس می‌رود تا قرارداد استخدام دائمش را امضا کند و چند روزی استراحت کند. ادامه مطلب “چراغی میان اقیانوس‌ها”

بیایید خودخواه باشیم!

بیایید خودخواه باشیم!

پیشگفتار

شاید در دنیا هیچ صفتی به اندازه خودخواهی مورد سوء تفاهم قرار نگرفته باشد. بله، خودخواهی چیز بسیار خوبی است، این ماییم که بلد نیستیم چطور خودخواهی کنیم. اگر خودخواهی بلد بودیم بجای اینکه در کار دیگری سرک بکشیم همه تلاش مان را روی رشد و آسایش خودمان متمرکز می کردیم. اگر خودخواهی بلد بودیم بجای اینکه برای انجام هر کاری منتظر تشکر و پاداش باشیم آن کار را برای دل خود و وجدان خودمان انجام می دادیم و اهمیتی به درک کردن یا نکردن دیگران نمی دادیم. اگر خودخواه بودیم بجای اینکه با کینه توزی به دیگران، به خود آسیب بزنیم به سلامت و شادی خود فکر می کردیم. اگر خودخواه بودیم بجای اینکه همه اش به حرف این و آن فکر کنیم با عقل و منطق خودمان تصمیم می گرفتیم. اگر خودخواه بودیم برای اینکه این و آن خوششان بیاید هزار جور بلا بر سر قیافه و بدن و سلامتی خود نمی آوردیم. اگر خودخواه بودیم به طرف مقابل مان به قدر ارزشش احترام نمی گذاشتیم، به اندازه ارزش خودمان احترام می گذاشتیم. اگر خودخواه بودیم بجای سعی در پایین کشیدن دیگری، تلاش می کردیم خودمان را بالا بکشیم. اگر خودخواه بودیم بجای خشمگین شدن و اثبات خود، از هر انتقادی بعنوان وسیله‌ای برای پیشرفت خودمان استفاده می کردیم. اگر خودخواه بودیم با هر کس مثل خودش رفتار نمی کردیم، بلکه طبق فهم و اخلاقیات خودمان رفتار می کردیم. خودخواهی چیز بدی نیست. ماییم که بلد نیستیم چگونه خودخواهی کنیم. ادامه مطلب “بیایید خودخواه باشیم!”

انتخابات و تفکر سیاه و سفید

انتخابات و تفکر سیاه و سفید

خیلی از ما به تفکر سیاه و سفید عادت کرده ایم. اندیشه ما بجای نقد و تحلیل، بیشتر در پی «زنده باد» و «مرده باد» است. نقد و تحلیل، مستلزم سبک و سنگین کردن پدیده  ها و روشن کردن نقاط ضعف و قوت هر یک است، در حالی که تفکر سیاه و سفید، تفکر «یا صفر، یا صد» است. سیاه و سفید اندیشی، نوعی کور رنگی فکری است. طرز فکری است که در آن، تن آسانیِ فکری، جای موشکافی و تحلیل را می گیرد و همه گزینه ها در بسته بندی های منفک ”خوب” و ”بد” جای داده می شوند تا داوری درباره آنها، سریع و بی دردسر باشد. ادامه مطلب “انتخابات و تفکر سیاه و سفید”

قمار تولیدمثل

قمار تولیدمثل

هر زمانیکه به تامل مینشینم، تاملِ من نسبت به رنجی که میکشم تنها مرا بر آن میدارد که به سرزنش آنکسی بپردازم که مرا بوجود آورد. و من آرامش را به فرزندانم عطاء کردم، زیرا آنها در سعادتِ عدمند که از هر لذتی در این جهان بالاتر است. اگر آنها پا به حیات گذاشته بودند، بدبختی یی را متحمل میشدند که آنها را در صحراهای بی نشان به تباهی میکشاند.

ابوالعلاء معری، شاعر، نویسنده و فیلسوف نابینای عرب ادامه مطلب “قمار تولیدمثل”

مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰» از سید حسن اسلامی اردکانی

مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰» از سید حسن اسلامی

دغدغه دین و اخلاق در خوانده‌های سال 1390

سيد حسن اسلامي اردکانی

 

1_ درآمد

در چند سال گذشته شاهد توجه فزاینده‌ای به عرصه اخلاق هستیم و جامعه علمی پرونده این بحث را پیش روی خود گشوده است. این عطف توجه را باید به فال نیک گرفت، هرچند همراه با هر اقبالی از این دست، شیوه کتاب‌سازی در این عرصه نیز شکل گرفته و کتاب‌ساخته‌های متعدد و بی‌ارزشی به نام اخلاق وارد بازار فرهنگی شده و این نهال نوپا را در معرض خطر قرار داده است. من نیز که طی دو دهه گذشته، در کنار مباحث فلسفه دین، به اخلاق‌ورزی و اخلاق‌نگاری مشغولم، سعی می‌کنم تا آثار چشم‌گیری را که منتشر می‌شود به دست بیاورم و آن‌ها را بخوانم یا دست کم ورقی بزنم. امسال نیز چندین کتاب در عرصه فلسفه دین و اخلاق را بررسی و مرور کردم. اما سه کتاب را مشخصاً خواندم و آن‌ها را از جهاتی بسیار آموزنده و مفید یافتم. اولی کتاب اخلاق برای زندگی، نوشته خانم جودیث اِی. باس[1] است که عمدتاً متنی آموزشی است. دومی کتاب مقدمه‌ای تاریخی به فلسفه دین،[2] نوشته خانم لیندا زاگزبسکی است، که نظریه‌ای خاص در باب نسبت دین و اخلاق دارد، و آن را بسیار خواندنی یافتم. سومی کتاب  اخلاق دین‌شناسی، نوشته آقای ابوالقاسم فنایی[3]است که اثری پژوهشی و قابل تأمل است. در این جا نخست اشاراتی به کتاب‌های اول و دوم کنم و سپس به تفصیل سراغ کتاب سوم بروم و ملاحظات خود را در این باب بیان کنم.

ادامه مطلب “مقاله «دغدغه های دین و اخلاق در خوانده های سال ۱۳۹۰» از سید حسن اسلامی اردکانی”

اخلاق عاشقی، ادب عاشقی

مصطفی ملکیان: اخلاق عاشقی، ادب عاشقی
ماهنامه اندیشه پویا – مصطفی ملکیان: مراد از عاشقی چیست و به چه چیزی عاشقی  می گوییم؟ عشق انسان به خدا منظور است یا عشق انسان به انسان؟ اگر عشق انسان به انسان منظور نظر است، آیا معنایی از عاشقی مراد است که در آن نیازهای جنسی و بیولوژیک یک مدخلیت دارد؛ یا آن معنای عاشقی که در آن غریزه جنسی هیچ شانی ندارد- مثل زمانی که می گویید عاشق استادتان شده اید؟ یا این که مراد از عاشقی، عشق به آرمان هاست؟
عشق یک مشترک لفظی است که معناهای متفاتی دارد. نه فقط عشق در فارسی، که حب در عربی، Love در انگلیسی و amour در فرانسه هم هر کدام به چندین و چند پدیده متفاوت اطلاق می شوند. بنابراین همه این الفاظ در زبان های مربوطه خودشان اشتراک لفظی دارند و برعهده ماست که با استفاده از قرائن برای مخاطب خود مشخص کنیم که مرادمان از عاشقی چیست.
خوب بود اگر این اشتراک لفظی نبود و به ازای هر کدام از مفاهیم یک لفظ علی حده و جداگانه وجود داشت؛ ولی حالا که چنین نیست باید میان منظورهای مختلف، فرق بگذاریم و گاهی منظور از عشق، عشق خدا به ماسوای خود است و طبق تلقی کسانی که به الهیات عرفانی قایل اند، خدا به ماسوای خودش عشق می ورزد.
گاهی ما عاشق یک آرمان همچون عدالتیم و به کسی عشق می ورزیم چون او برای ما الگوی عدالت است. یک قسم دیگر عشق، عشق به پدیده های طبیعی است؛ من ممکن است به صبح بهاری یا غروب پاییزی عشق بورزم. یا شاید ما از عشق به وطن سخن بگوییم.

ادامه مطلب “اخلاق عاشقی، ادب عاشقی”

مقاله عقلانیت مدرن و بحران فقه از حسین واله

مقاله عقلانیت مدرن و بحران فقه از حسین واله

امروزه و با تحولات دنیای جدید، پاره‌ای احکام فقهی در دوران معاصر (یا در برخی نقاط جغرافیایی) – نه به این دلیل ‌که موضوع آنها منتفی شده، بلکه به سبب پیامدهای نامطلوبی که اجرای آنها به دنبال دارد – قابل اجرا نیستند. از این مسئله گاه به «بحران فقه» یاد می‌شود. از جمله راه‌کارهای پیشنهادی برای حل این – به ظاهر -بحران،بازسازی عقلانیت فقهی بر اساس عقلانیت مدرن است. این راه حل به سبب تعهدات شناخت‌ شناسانه سنگین، تجدید نظر در مسلمات اصولی و استفادۀ ناروا از برخی قواعد کلامی، چندان جذابیتی برای سنت‌گرایان ندارد. ضمن این‌که به جای حل مشکل، آن‌ را تنها یک گام به پس می‌راند. این راه حل با اصل مشکل در یک نقطه اشتراک دارد: رویکرد اتمیستی در استنباط احکام شرعی. ادامه مطلب “مقاله عقلانیت مدرن و بحران فقه از حسین واله”

ده فرمان ترجمه

ده فرمان ترجمه

تکلیف را مشخص کنید: شما مترجم هستید نه حقه‌باز! فرض را بر این می‌گذاریم که شما شارلاتان نیستید بلکه به معنایی از «خوبی»/«بدی» یا «درستی»/«نادرستی» اعتقاد دارید. پس به این نکات توجه کنید. ادامه مطلب “ده فرمان ترجمه”