صدانت

توضیح محمد منصور هاشمی: 31 اردیبهشت سال 1387 در سلسله سخنرانی‌هایی که به همت آقای علی اصغر محمدخانی در شهر کتاب برگزار می‌شود جلسه‌‌ای برگزار شد در مقایسه فلسفه ملاصدرا با دو فیلسوف غربی: هگل و وایتهد. آقای دکتر مهدی دهباشی که کتابی درباره ملاصدرا و آلفرد نورث وایتهد دارند درباره نسبت فلسفه ملاصدرا و وایتهد سخن گفتند. من هم که کتابی درباره ملاصدرا و هگل نوشته بودم درباره آن دو صحبت کردم و البته به روال معمول خودم و بر اساس تفسیری که از روش فلسفه تطبیقی دارم و در ابتدای همان کتابم آمده است، نه بر شباهت‌ها که بر تفاوت‌های دو فیلسوف تاکید کردم. ادامه مطلب “سخنرانی تفاوت‌های دو نظام فلسفی ملاصدرا و هگل، محمد منصور هاشمی”

مصطفی ملکیان: کسانی كه در پی کاستن از درد و رنج دیگران هستند سه فاز را پشت سر میگذارند…

 فاز اول ، فاز عدالت است، یعنی نخستین وظیفه کسانی که میخواهند از درد و رنج انسانها بكاهند این است که عملاً عادل باشند و عدالت بورزند. فاز بعدی که آدم از لحاظ درونی یك مرتبه رشد میکند این است که به مرتبه احسان میرسد. در عدالت من حق شما را نمیخورم، در احسان آن چیزی که حق خودم هست را به شما وامی گذارم. اما کسانیكه،که البته کم هستند، به فاز سوم هم میرسند و آن فاز محبت است و محبت غیر از عدالت و احسان است. محبت یعنی اینكه من نه فقط حق شما را میدهم و نه فقط از حق خودم هم صرفنظر می کنم و به تعبیری به شما می افزایم به قیمت کاستن از خودم،که آن هم احسان است. ادامه مطلب “سه فازِ کسانی كه در پی کاستن از درد و رنج دیگران هستند، مصطفی ملکیان”

رضا بابایی : خوارج، نام گروهی از مسلمانان متعصب و خشک‌مغز است که در زمان خلافت علی(ع) اعلام موجودیت کردند. علی(ع) در جنگ نهروان، آنان را شکستی سخت داد و پس از آن، سازمان خوارج فروپاشید؛ اما تفکر آنان باقی ماند و با نام‌های دیگر و زیر پرچم‌های متفاوت و مقدس به حیات خود ادامه داد. به باور نویسنده، اکنون نیز گفتمان خوارج از قوی‌ترین رویکردهای دین‌‌شناختی در جهان اسلام است؛ زیرا مهم‌ترین ویژگی خوارج، همچنان در میان مسلمانان، رواج و حضور تأثیرگذار دارد. از امیر مؤمنان(ع) نیز نقل شده است: «لو لم یُبق من أمة محمد – صلی الله عليه وسلم – إلا ثلاثةٌ لكان أحدهم عَلَی رأی هؤلاء، إنهم لفي أصلاب الرجال و أرحام النساء؛ اگر از امت محمد(ص) بیش از سه نفر باقی نماند، یکی از آن سه، همچون خوارج می‌اندیشد…» (طبرانی، المعجم الأوسط، ج7، ص339، ح7666) ادامه مطلب “داستان علی و خوارج ، رضا بابایی”

روانشناسی گر چه پشتوانۀ جامعه‌شناسی است، اما همان جامعه‌شناسی نیست و مسائل جامعه‌شناسانه قابل تقلیل به مسائل روانشناسانه نیستند. نگاه روانشناسانه، صلاح و فساد اجتماعی را از منظر اتکاء آن بر اراده و عمل تک تک افراد بررسی می‌کند و راهکارهایش فردی‌ است. اما جامعه‌شناسی در مرتبه‌ای دیگر به تأثیر پذیری صلاح و فساد اجتماعی از چگونگی نهادها و ساختارها می‌پردازد و ﻃﺒﯿﻌﺘﺎً راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‌ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. این مقاله سعی بر آن دارد تا با عنایت به نظرات و نقدهای برخی تحلیلگران و صاحبنظران، روشن نماید که برای دفع فساد و رسیدن به صلاح باید از مسیر رشد فرهنگ در تک‌تک افراد عبور کرد یا از مسیر سیاست اجتماعی و یا هر دو ؟  ادامه مطلب “صلاح و فساد، امری فردی است یا اجتماعی و ساختاری؟ ، مهدی ایرانمنش”

زندگی گاندی را می‌توان به چهار دوران تقسیم کرد. دوران کودکی و نوجوانی که از ابتدای زایش تا نوزده سالگی‌اش را در بر می‌گیرد، دوران عروج و بلوغ سیاسی‌اش (1889 تا 1915.م) که بیست و شش سال را در بر می‌گیرد و بیشترش در آفریقای جنوبی سپری می‌شود، دوره‌ی کوشش برای استقلال هند (1915 تا 1930.م) که با اعلامیه‌ی استقلال هند و عقب‌نشینی صوری انگلستان پایان می‌یابد، و در نهایت دوران سالخوردگی‌اش که هجده سالِ پایانی عمرش را (از 1930 تا 1948) در بر می‌گیرد. به این ترتیب عمر هفتاد و نه ساله‌ی این مرد به چهار دورانِ کمابیش هم‌اندازه تقسیم می‌شود: نوزده سالِ نوباوگی در گجرات، بیست و شش سالِ جوانی در آفریقای جنوبی، پانزده سالِ پختگی باز در گجرات، و هجده سالِ سالخوردگی در بخشهای مختلف هند و سرزمینهای دیگر. ادامه مطلب “یادداشت شروین وکیلی در هفته‌نامه‌ی کرگدن با عنوان گاندی و گجرات”

یك خصیصه‌ی بنیادین تفكر پراگماتیستی این است كه پراگماتیست‌ها سروكارشان با كنش‌ها و عادات انسانی است. دیدگاه‌ها و مفاهیم فلسفی برحسب چنین چارچوب‌های تجربی و عملی‌ای ارزیابی می‌شوند. اما، این بدان معنا نیست كه كنش/عمل مقدم است بر نظریه؛ بلكه، در قدم اول هیچ دوگانگی دقیق و روشنی میان نظریه و عمل برقرار نمی‌شود. حتی نظری‌ترین مسائل علمی یا فلسفی در پرتو ارتباطات بالقوه‌شان با كنش‌های عملی انسان ارزیابی می‌شوند.  ادامه مطلب “پراگماتیسم چيست؟”

جولای سال 2013 بود که خبری تاسف بار توجه همگان را جلب و چشمان را خیره کرد: “دست کم سی نوجوان پسر در آفریقای جنوبی در عرض یک ماه به سبب “ختنه قبیله ای”[1] و خونریزی ناشی از آن فوت کردند”. این قبیل ختنه ها در آفریقا عموماً در کوه ها و بیابان هایی رخ می دهد که ابزار، تجهیزات پزشکی-بهداشتی و افراد متخصص در آنجا حضور ندارند. وقتی از وزیر بهداشت پرسیده بودند که چه باید کرد تا این قبیل اقدامات متوقف شود، پاسخ داده بود: “این یک سنت است”.[2] درست در همان اوقات بود که در سمیناری در دانشگاه آکسفورد سخنران اصلی آن (یعنی برایان اِرپ) در باب “غیراخلاقی بودن ختنه پسران” حکمی صادر کرد[3] و طومار مسلمانان (و البته یهودیان) را-به جهت انجام چنین فریضه ای- در هم پیچید. ادامه مطلب “روایی اخلاقی «ختنه پسران»؛ استحباب یا حرمت؟ نوشتاری از حسین دباغ”

مجموعه کتاب‌های «چگونه دنیا را متحد کنیم»، «دنیایی را تصور کن که…»، «من و دنیای احساساتم»، «من و دنیای بیرونم» و… که آثاری از برژیت لابه، میشل پوش، الیزابت تسلر و بریگیت کولخ هستند، توسط نشر «آسمان خیال» در سال‌های اخیر منتشر شده و برخی دیگر از این مجموعه آثار نیز بزودی منتشر خواهند شد. از نکته‌های قابل‌توجه در این مجموعه، مقدمه‌هایی است که مصطفی ملکیان برای ترجمه فارسی کتاب‌های این مجموعه نوشته است.  ملکیان در همه این سال‌ها که در قامت یکی از چهره‌های روشنفکری ایران شناخته شده است، به موضوع تعلیم و تربیت و اصلاح فرهنگ بیش و قبل از هر چیزی نظر داشته و در این مقدمه‌ها نیز بخشی از دغدغه‌های ارجمندش پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد. ادامه مطلب “گفتگو روزنامه‌ی ایران با مصطفی ملکیان پیرامون کتاب‌های کودکان و نوجوانان”

مناظره‌ی حق آزادی بیان و مسأله‌ی توهین به مقدسات با حضور دکتر سروش دباغ و عبدی کلانتری

ادامه مطلب “مناظره‌ عبدی کلانتری و سروش دباغ با عنوان حق آزادی بیان و توهین به مقدسات”