صدانت

به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، نودوچهارمین نشست صبح پنجشنبه‌های کتابفروشی آینده با همکاری مجله بخارا به دیدار و گفت‌وگو با رسول جعفریان اختصاص یافت.

رسول جعفریان، استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه تهران است و ریاست کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران (کتابخانه‌ای بی‌نظیر در موضوع ایران و اسلام) را که در سال 1374 توسط ایشان بنیان گذاری شد برعهده دارد. زمینه‌های مطالعاتی و کتاب‌های متعددشان از تاریخ تشیع تا سفرنامه‌های حج و بخصوص دوره صفویه را در برمی‌گیرد. جعفریان پیش از ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت که دوره مدیریت‌شان زبانزد خاص وعام است. ادامه مطلب “دیدار و گفتگو با رسول جعفریان در کتابفروشی آینده”

ساسان حبیب وند مدرس، نویسنده و پژوھشگر علوم انسانی است. او فوق لیسانس خود را در رشتۀ زبان انگلیسی در دانشگاه علامه طباطبایی تهران به پایان رسانده و در مقطع دکترای علوم انسانی با گرایش فلسفه و عرفان در استرالیا در حال تحصیل است. حبیب وند به پژوھش در حوزه ھای عرفان، روانشناسی و فلسفه اشتغال داشته و حیطه خاص علاقۀ او خودشناسی است. او در پژوھش ھای خود تلاش دارد تا ارتباط فرھنگ و محیط رشد انسان را با اعتماد به نفس و شادمانی او روشن کند و در حد توان به گره گشایی از مشکلات فکری، عاطفی و رفتاری انسان بپردازد. نظریۀ “خودشناسی خردگرا” که نخستین بار در دو کتاب «بندباز» و «از رنج تا رهایی» از این نویسنده تشریح شده، حاصل این تلاش است. از ویژ گی ھای کار این پژوھشگر، تلفیق یافته های علوم مدرن با ژرفای نگاه عرفانی است. او تلاش دارد بر پایه علومی همچون جامعه شناسی و روانشناسی از یکسو و بینش عرفانی و فلسفی از سوی دیگر، راھی بسوی زندگی شادمان و شکوفا بگشاید. ادامه مطلب “سخنرانی ساسان حبیب وند با عنوان «خودشناسی، رهایی از رنج»”

اسلام سیاسی و اسلام‌گرایی را برخی مانند دو اصطلاح مترادف استفاده می‌کنند. ولی با تدقیق این دو اصطلاح، می‌توان از آن‌ها برای تمایز نهادن میان دو جریان بسیار متفاوت در جهان اسلام معاصر بهره گرفت. ادامه مطلب “شریعتی: میان اسلام سیاسی و اسلام‌گرایی”

بعید می دانم کسی همدل نباشد که ما از تولد تا مرگ دوران متفاوتی را می گذارنیم و حس و حالمان در این دورانها با یکدیگر متفاوت و گاهی متخالف است. گویی پی گمشده ای هستیم که اگرچه نمی توانیم برای کسی شفاف توضیحش دهیم اما به صورت کاملا حضوری و بی واسطه، حضور و وجود آن را ادراک می کنیم و گاهی چندان از آن بیگانه می شویم که به آن احوال تسخر می زنیم. این قبض و بسط را می توان در دورانهایی از زندگی ما به خوبی ردگیری نمود. ادامه مطلب “سفر زندگی نزد یونگ و کییرکگارد”

فرض کنید شما به یک میهمانی خصوصی وارد می شوید. در این میهمانی، 10 زن و تعدادی مرد حضور دارند. یکی از خانم ها، چادر به سر دارد. 8 نفر از خانم ها، شکلی از حجاب را دارند، اگر چه که ممکن است این حجاب، کاملِ کامل نباشد. 1 نفر از خانم ها بی حجاب است. این میهمانی خصوصی است، بنابراین قانون حجاب اجباری در کار نیست. نتیجه گیری شما:

90 درصد خانم های این جامعه به حجاب اعتقاد دارند، اگر چه که ممکن است تعریفشان از حجاب متفاوت باشد. 10 درصد از خانم های جامعه به حجاب اعتقاد ندارند. ادامه مطلب “قاعده ی اقلیتِ متعصب در سیستم های اجتماعی”

آیا خطاب‌های تند و عتاب‌های اهانت‌آمیز در قرآن و سنتْ مجوزی برای توهین کردن به دیگران است؟ ادامه مطلب “آیا خطاب‌های تند قرآن و سنتْ مجوزی برای توهین کردن به دیگران است؟”

در این نوشتار مایلم رابطه میان دموکراسی و آزادی بیان، و نیز ارزش آزادی بیان در متن یک نظام دموکراتیک را به اختصار بررسی کنم. ادامه مطلب “دموکراسی و آزادی بیان”

تلقی غالب زمانهٔ ما از «فلسفه»، بیشتر، یک رشتهٔ دانشگاهی است که می‌تواند به مثابهٔ یک «امکانِ انتخاب» فرارُوی افرادی باشد که قصد فراگیری یک دانش، یا به اصطلاح، گذران آموزش عالی را دارند. اما، به واقع، آیا فلسفه یک گزینهٔ دانشگاهی و اساساً یک «امکان» است؟ آیا نمی‌توان گفت فلسفه، فراتر از یک «انتخاب ممکن» که صرفاً منحصر به برخی نخبگان باشد، یک «ضرورت» جدی و حیاتی برای همگان است؟ آیا نمی‌بایست گفت اگرچه همگان لزومی ندارد که پزشک، مهندس، عکاس، نجار، یا نانوا باشند، اما همگان می‌بایست فیلسوف باشند و فلسفه بورزند آنچنانکه مثلاً همگان باید ورزش کنند و تغذیهٔ خوب داشته باشند؟ ادامه مطلب “فلسفه و فلسفه‌ورزی در زندگی به چه کار ‌آید؟”

نسبی گرایی اخلاقی معمولا سه مدعا دارد: اخلاق تغییر می کند، ذهنی و فردی است. بنابراین برای نسبی گرا اخلاق با گذر زمان تغییر می کند. همچنین هیچ چیز خوب یا بدی وجود ندارد، افکار ما است که چیزی را خوب یا بد می کند. اخلاق فردی است یعنی برای هر کس تفاوت می کند. مطلق گرایی اخلاقی بر این باور است که اصول اخلاقی تغییرناپذیر، عینی و جهانی وجود دارند. در ادامه به نقد نسبی‌گرایی فرهنگی  که از موضع مورد اقبال نسبی‌گرایان اخلاقی است٬ می‌پردازیم.    ادامه مطلب “نسبی گرایی فرهنگی و اخلاق”

اشاره. طی سالیانِ اخیر، در برخی از مقالاتم در حوزۀ نواندیشی دینی، با وام کردنِ مفهوم « شباهت خانوادگی»[1] از فلسفۀ ویتگنشتاین و برکشیدنِ آموزه های نومینالیستی، به نقد تلقیِ ذات گرایانه از دین همت گمارده ام.[2] در این میان، خصوصا در ماه های اخیر، با پرسش های متعددی دربارۀ حدود و ثغور موضع نومینالیستیِ خویش و چراییِ ذات نداشتنِ دین مواجه شده ام.[3] برخی ازمنتقدانِ نواندیشان دینی متاخر نیز، در آثار خویش از مقولاتی چون « اصل دین» و « خودِ دین» که طنینی ذات گرایانه دارند، بهره برده اند. در این نوشتار، می کوشم با تبیینِ مفاهیم « ذات گرایی»[4]،« نومینالیسم»[5] و انواع آن، همچنین برکشیدنِ مفهوم « تاریخمندی»، تلقیِ خویش از نسبت میان دین و ذات گرایی را تقریر کرده، استدلال نمایم که « دین»، به دو معنا، ذات و اصلی ندارد. ادامه مطلب “مقاله سروش دباغ با عنوان ذات دین”