در 1783 که همه جا نام روشنگری بر سر زبانها بود، پیشنهادی مطرح شده بود در این باره که ازدواج مذهبی از میان برود. کشیشی به نام فردریش زولنر که از این پیشنهاد برآشفته بود مطلبی با این عنوان نگاشت که «روشنگری چیست؟» و از تندرویها به نام روشنگری گلایه و خواستار آن شده بود که پاسخی برای این پرسش پیدا شود. فضای آن زمان را میتوان با فضای جوامع سنتی مقایسه کرد در زمانی که نام آزادی بدون تعریف دقیق و مشخصی در آنها رایج میشود و نگرانی قشرهای مذهبی و سنتی را برمیانگیزد. ایمانوئل کانت در مقالهای کوتاه با عنوان «روشنگری چیست؟ پاسخ به یک پرسش» سعی کرد به این سوال پاسخ دهد و جملات معروفی را در آن بیان کرد که امروزه همه جا از او نقل میشود: «روشنگری یعنی خروج از طفولیت خودخواسته» و «شعار روشنگری این است: شهامت به کارگیری فهم خودت را داشته باش»!
درسگفتارهای «روشنگری چیست؟» که در انجمن فلسفهی دانشگاه اصفهان برگزار شده است حاوی شرح و «بسط» سخنان کانت در این مقاله است به همراه پرسشهای خارج از بحث دربارهی دموکراسی، آزادی و حقوق شهروندی و جامعهی دموکراتیک. این شش جلسه که در بهمن و اسفند 1402 برگزار شدهاند حاوی نکاتی دربارهی زندگی و زمانهی کانت، فضای روشنگری، ساختار جوامع اروپای آن زمان، رشد دموکراسی، مسائل و معضلات سیاسی و فکری ایرانیان در حال حاضر، ملزومات آزادی سیاسی و مدنی و اندیشه و بیان و شرح متن مقاله است. جنبش روشنگری نمونه و الگوی روشنی از گذار جوامع سنتی به جوامع آزاد دموکراتیک است که میتواند همیشه برای جوامع در حال گذار مفید و درسآموز باشد.
.
.
جلسه اول
.
جلسه دوم
.
جلسه سوم
.
جلسه چهارم
.
جلسه پنجم
.
جلسه ششم
.
.