دیباچه به نام خداوند جان و خرد کتابی که در دست دارید کوششی است ابتکاری در به‌کاربستن ایدۀ «اجماع هم‌پوش»[۱] در اخلاق محیط زیست برای نشان دادن امکان توافق میان اخلاق دینی و اخلاق فرادینی در این قلمرو. موضوع اصلی مورد بررسی در اخلاق محیط زیست، که یکی از شاخه‌های مهم اخلاق کاربردی است، «مسئولیت […]
در باب اسلام، مسلمانی، و روشنفکری دینی ابوالقاسم فنائی به نظر می‌رسد در بحثی که اخیراً درباره‌یِ نظریه‌های جدید برخی از روشنفکران دینی مطرح شده چهار پرسش زیر با یکدیگر خلط می‌شوند: چه کسی مسلمان است و چه کسی مسلمان نیست؟ چه کسی روشنفکر دینی است و چه کسی روشنفکر دینی نیست؟ چه چیزی را […]
الاهیات طبیعی‌شده، متافیزیک سبک و فیزیک سنگین: بررسی و نقد دین‌شناسی عبدالکریم سروش[۱] ابوالقاسم فنائی این جستار می‌کوشد برخی از آراء دین‌شناسانۀ عبدالکریم سروش را در گذر زمان بررسی کند و نشان دهد که وی در صدد طبیعی کردنِ الاهیات، یا به تعبیر جامع‌تر، طبیعی کردنِ دین، دین‌شناسی و دینداری، به نحوی ناموجّه و غیر […]
مکس وبر، اخلاق و سیاست ابوالقاسم فنائی فایل کامل مقاله در انتها قابل دریافت است. چکیده: مکس وبر (۱۸۴۶-۱۹۲۰)، جامعه‌شناس و اقتصاد سیاسی‌دان شهیر آلمانی در مقاله کلاسیک خود، ”سیاست به مثابه یک حرفه“،[۱] به بررسی رابطه اخلاق و سیاست از منظر جامعه‌شناسانه پرداخته است. به گمان نگارنده، در حالی که گوهر مدعای وبر در […]
رهیافت‌های فضیلت‌محور به تعلیم و تربیت: برتری‌ها و کاستی‌ها[*] گریگوری بسشام ترجمه: ابوالقاسم فنائی[†] این مقاله ترجمه‌ای است از: Bassham, G. (2013) “Virtue-Centered Approaches to Education: Prospects and Pitfalls”, In Virtues in Action, (London: Palgrave Macmillan), pp. 11-22. در سالیان اخیر اخلاق فضیلت بر طیف گسترده‌ای از موضوعات و رشته‌های علمی معاصر (همچون سیاست، محیط […]
نظریّاتِ دو متفکّرِ معاصر، آیریس مُرداک و دیوید کوک دو سؤالِ کلیدی و اضطراب‌افزا، فراروی امام‌حسین‌پژوهانِ معاصر قرار می‌دهند. مُرداک، معتقد است که عمومِ فرهنگ‌های معاصر، نگاه‌شان به اخلاق و مکاتبِ هنجاری، بحران‌محور است؛ یعنی مردمان، فقط به‌خاطرِ رفعِ بحران‌ها در زندگی خصوصی یا اجتماعی، سراغِ مکاتبِ اخلاقی می‌روند؛ و درغیرِ این صورت، دغدغه‌ی اخلاق‌اندیشی […]
سلسله نشست‌های تخصصی با موضوع فلسفه اخلاق به همت دانشگاه مفید به مناسبت روز جهانی فلسفه در پاییز ۹۹ با سخنرانی سیدابراهیم موسوی، مسعود ادیب، سیدمسعود موسوی و ابوالقاسم فنائی برگزار شد.
تبیین‌هایی که تاکنون از واقعه عاشورا و نهضت امام حسین ارائه شده است، اغلب به وجه‌ای خاص از این حادثه مهم اشاره کرده‌اند. ابوالقاسم فنائی -که آثار مهمی در زمینه ارتباط دین و اخلاق داشته‌اند[۱]– در این گفتگو نیز به تبیین اخلاقی این واقعه می‌پردازد. تبیینی که گر چه لزوماً نافی دیگر تبیین‌ها نیست، اما […]
بسم الله الرّحمن الرّحیم حسین، مکتبِ عدالت و کرامت (۱)[۱] ابوالقاسم فنائی پس عزا بر خود کنید ای خفتگان زانکه بد مرگی است این خواب گران با اهدای سلام خدمت خواهران و برادران گرامی، اربعین سالار شهیدان حسین بن علی را به شما تسلیت می‌گویم. مناسبت اقتضا می‌کند اندکی در باب فلسفه قیام امام حسین […]
بسم الله الرحمن الرحیم حسین، مکتبِ عدالت و کرامت (۲)[۱] ابوالقاسم فنائی با سلام خدمت خواهران و برادران گرامی. در نشست پیشین در باب فلسفه عاشورا سخن گفتیم و پاره‌ای از تبیین‌هایی را که از این حادثه ارائه شده نقد و بررسی کردیم. گفتیم برای این‌که یک حادثه‌ی تاریخی درسی و پیامی برای ما در […]
