نویسنده: رضا ایرانمنش

تأمّلی دربارهٔ رابطهٔ «مرگ» و «زندگی» و نسبت آنها با «عشق» (بخشی از مجموعهٔ «کلماتِ باطل») تقدیم به صدیق قطبی مسعود زنجانی

۱- دانایی‌های کوچک، جزئی و دقیق ما، یعنی «علم»٬ محصور میان نادانی‌های بزرگ، کلی و عمیق ما٬ یعنی «فلسفه»، است. بدین معنا، ۲- کارِ «علم» توسعهٔ دانایی از طریق «تعویق» و «تقلیل» در حیطهٔ پرسش‌ها، و همچنین «تحقیق» و «تطبیق» و «تدقیق» در حیطهٔ پاسخ‌ها است. و ۳- کارِ فلسفه توسعهٔ نادانی از طریق «تعلیق» […]

? هنرِ عشق: اگرچه ◽️عشق تجربهٔ «ما شدنِ» «دو من» (عاشق و معشوق) است، اما ◽️«ما» مطلقاً مجموعِ «دو من» نیست. چنانکه ◽️«ما» «بی‌منیِ» مطلق هم نیست. در واقع، ◽️«ما» تجربهٔ متقابلِ «منی در عین بی‌منیِ» «دو من» (عاشق و معشوق) است. بنابراین، ◽️«عشق» بیش از آنکه تجربهٔ «حضور» باشد، تجربهٔ «غیاب» است. چنانکه، از […]

در تاریخ فلسفۀ اروپایی، باور عمومی بر آن بوده است که افلاطون، با خلقِ رساله ها یا محاوره‌های سقراطی، همۀ دوستدارانِ روشنگری و آزاداندیشی را به احترام و تعظیمی توصیف‌ناپذیر نسبت به استاد محبوبش سقراط وامی‌دارد. شاید بتوان گفت که در این جهت، رسالۀ فایدون، در میان همۀ رساله‌ها، تأثیرگذاریِ جدّی‌تری دارد. به تعبیر یکی […]

تلقی غالب زمانهٔ ما از «فلسفه»، بیشتر، یک رشتهٔ دانشگاهی است که می‌تواند به مثابهٔ یک «امکانِ انتخاب» فرارُوی افرادی باشد که قصد فراگیری یک دانش، یا به اصطلاح، گذران آموزش عالی را دارند. اما، به واقع، آیا فلسفه یک گزینهٔ دانشگاهی و اساساً یک «امکان» است؟ آیا نمی‌توان گفت فلسفه، فراتر از یک «انتخاب […]

 تٲمّلی دربارهٔ «فلسفیدن» و نسبت آن با اشتباه‌ها و اشتیاق‌های آدمی

باید رازی داشته باشی تا بتوانی به زندگیِ خود ادامه بدهی. اگر رازت را نیابی، خودت را گم کرده‌ای. اگر رازت را رها کنی مرده‌ای، اگرچه به زندگی تظاهر کنی. اما اگر با رازت آشتی کنی زنده‌ای، اگرچه با مرگِ خویش در تقلّا باشی.

شبیه‌ترین چیز به خداوند سکوت است. مایستر اکهارت این سخن مایستر اکهارت، عارف بزرگ مسیحی (قرن ۱۳و۱۴ م) که «شبیه‌ترین چیز به خداوند سکوت است»، گرچه در لفظ و عبارت، بسیار کوتاه، اما از حیث معنا و اشارت، بسیار بلند است. یک تعبیر و تفسیر ممکن از آن، در یک افق تأمّل و تحلیل فلسفی، […]

خودت را بهتر کن! – این است همهٔ کاری که برای بهتر کردن جهان می‌توانی بکنی – انقلابی واقعی کسی است که بتواند خود را منقلب کند. (ویتگنشتاین) اگر «جهاد اکبر»، نزد پیامبر اسلام و بسیاری از عالمان و عارفان مسلمان، «جهاد با نفس» دانسته شده، دامنه و گسترهٔ این جهاد و تٲثیرات آن، در […]

«شادمانی و جوانی در فلسفهٔ باستانی» و «پیوند فلسفه و صلح» عنوان دو سخنرانی (مجموعاً ۶۰ دقیقه) از مسعود زنجانی است که به ترتیب در آبان‌ماه سال گذشته به مناسبت روز جهانی فلسفه، و در بیستم فروردین‌ماه امسال در کارگاه منظومهٔ فرهنگ صلح، در کمیسیون ملی یونسکو، ایراد شده است. این دو سخنرانی ‌ـ چنانکه […]