روح ناآرام یک روشنفکر، شرح یک زندگی فکری در گفت‌وگو با مصطفی ملکیان

روح ناآرام یک روشنفکر، شرح یک زندگی فکری در گفت‌وگو با مصطفی ملکیان

در روزهای سرد زمستانی که گذشت، روزهایی که هنوز حال جسمی و روحیه استاد مصطفی ملکیان بهتر از امروز بود. با او به گفت و گو نشستم. آن روزها هنوز آنقدر سرحال بود که هفته ای یکبار به راسته کتابفروشی های میدان انقلاب سر بزند و گاهی اگر گذرتان به آن سوها می افتاد، شاید […]

تدین تعقلی یا دیانت پیشگی خردورزانه ، مصطفی ملکیان (جلسه دوم)

تدین تعقلی یا دیانت پیشگی خردورزانه ، مصطفی ملکیان

با عرض سلام و ادب به محضر همۀ خواهران و برادران گرامی، ابتدائاً مختصر و خلاصه‌ای از مباحث جلسۀ گذشته را بیان می‌کنم: جلسۀ گذشته، بحث در باب مولفه‌های « تدین تعقلی » بود و بیان شد که به نظر می‌رسد که تدین متعقلانه، تنها روشِ تدین اولاً قابل گفتار منطقی و ثانیاً در خور […]

«رگِ خواب» یا راهنمایی برای زندگیِ عاری از خطر!

«رگِ خواب» یا راهنمایی برای زندگیِ عاری از خطر!

در نمایشنامه‌ی آنتیگونه نوشته‌ی سوفوکلس، افزون بر دوپارگیِ میانِ آنتیگونه و کرئون، دوپارگیِ عمیق‌تر و بنیادی‌تری در کار است. از طرفی، آنتیگونه را داریم که از ناسزائی که بر وی و عزیزانش روا داشته‌اند رنجیده است، قصدِ جنگی بزرگ در سر دارد، تصمیم دارد در برابرِ فرمانِ شهریار بشورد.  از طرف دیگر، ایسمنه را داریم […]

هیاهوی بسیار برای هیچ

نقد پروژۀ اسلامی‌سازی علوم انسانی، مورد عبدالحسین خسروپناه حسین شیخ‌رضائی

مقدمۀ بعد از تحریر: این نوشته همراه نوشته‌هایی دیگر از برخی فلسفه‌پژوهان، از مراکز علمی مختلف، در سنجش بضاعت علمی عبدالحسین خسروپناه برای انتشار به روزنامۀ شرق سپرده شد. به دلیل محدودیت صفحات قرار بر آن شد که مطالب در چند شماره منتشر شوند و برای شمارۀ نخست، پس از حذف مطلبی دربارۀ انتحال عبدالحسین […]

دموکراسی نزد شایگان

دموکراسی نزد شایگان

حسن سلامی: شایگان در نوشته هایش دموکراسی را از منظر فلسفه سیاسی و با پرداختن به ارزش و حیطه ی «آزادی» تحلیل کرده است. او تمایل خود را به دموکراسی با تکیه بر جنبه کثرت گرای آن نشان داده است . چنان که می گوید: «من از آن جهت به دموکراسی معتقدم که راه و […]

سخنرانی مصطفی ملکیان در رونمایی از کتاب «فلسفه اندیشه دینی»

سخنرانی مصطفی ملکیان در رونمایی از کتاب «فلسفه اندیشه دینی»

کلام اسلامی به عنوان یکی از اصلی ترین علومی که در فرهنگ و تمدن اسلامی از قرون نخستین پدید آمده است، به تعبیر مصطفی ملکیان خود را به پرسش هایی منحصر کرده که زمینه و زمانه آن گذشته و نیازمند بازاندیشی و اصلاح و ترمیم خود است. البته در دهه های اخیر برخی نواندیشان مسلمان […]

مصاحبه نشریه مَرکب خِرد با صادق حقیقت

مصاحبه نشریه مَرکب خِرد با صادق حقیقت

مرکب خرد: تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید. کلیاتی از نظریه تان را برای خوانندگان توضیح دهید تا بعد وارد جزئیات شویم. دکتر حقیقت: خواهش می کنم. کلمه همروی معادل واژه (confluence) به معنای تعامل دو جریان است. (flow) به معنای جریان و (fluenc) اسمش است. (confluence) یعنی تعامل و با […]

پیش‌فرض‌های اثبات نشده حاجت اخلاق به دین

پیش‌فرض‌های اثبات نشده حاجت اخلاق به دین

?اگر كسی ادعایی كرد كه عقول ما آدمیان، نیروهای ادراكی ما آدمیان برای شناخت خود ما آدمیان و برای شناخت سایر بنی‌نوع ما و برای شناخت طبیعت كفایت می‌كند ولی خدا را نمی‌توانیم با توسل به عقولمان بشناسیم و بنابراین نمی‌توانیم بگوییم ارتباطاتتمان با خدا چگونه باید باشد و چگونه نباید باشد، در این ارتباطاتتمان […]

«خوانش ها» و پروژه ی پست مدرنیزاسیون در مطالعات ادبی

«خوانش ها» و پروژه ی پست مدرنیزاسیون در مطالعات ادبی

از جمله اصلی ترین اجزاء برنامه های درسیِ علوم انسانی و به ویژه ادبیات انگلیسی ارائه ی «خوانشی» از اثری ادبی است؛ انتظار می رود که دانشجویان جویای نام این رشته ها بتوانند آراء و اصول یکی از مکاتب نقد ادبی ( مارکسیسم، روانکاوی لکانی، فرمالیسم و…) را در راستای تفسیر رمان یا شعری «به […]

شعله‌ی زندگی [پراگماتیست در مواجهه با مرگ به چه روی می آورد؟]

شعله‌ی زندگی [پراگماتیست در مواجهه با مرگ به چه روی می آورد؟]

در مقاله ای  با عنوان «پراگماتیسم و رومانتیسیم» تلاش کردم تا استدلال شِلی در «دفاعیه بر شعر» را تصریح کنم. [در آن مقاله] این چنین نوشتم که در قلب رمانتیسیم این ادعا نهفته است که عقل می تواند تنها راه هایی را پیش گیرد که پیشتر تخیّل آنها را در نوردیده است. بدون واژه ها، […]