به تعبیر دوستان محترمی که این مقاله به لطف و پیشنهاد آنها نگاشته شد، باید بر موضوع “امکانها و افقهای پیش روی نواندیشی دینی در ایران” متمرکز می‌شدم، موضوعی که ترکیب مفهوم هسته‌ای آن مناقشه‌انگیز است: «نواندیشی دینی»! آیا «نواندیشی» همان «روشنفکری» است یا از آن متمایز است؟ آیا این دو اصطلاح بر دو معنای […]
نسبی گرایی اخلاقی چیست؟ در زمانه ما ایده نسبی گرایی اخلاقی برای بسیاری جذابیتی فراوان دارد. نسبی گرایی اخلاقی به گونه های متفاوت مطرح شده است که می توان آنها را به دو گونه اصلی تقسیم کرد. یکی از آنها «نسبی گرایی فراگیر» و دیگری «نسبی گرایی مطلق انگار». این دو گونه نسبی گرایی مهم ترین […]
فلسفه اخلاق با دو چالش مواجه بوده است. نخست تبیین وظیفه اخلاقی؛ دوم تعریف عبارات اخلاقی. فیلسوفانی مثل جان هابز اخلاق را نوعی قراداد اجتماعی می‌دانستند. ولی مساله این است که این نگرش به اخلاق نمی‌تواند وظیفه اخلاقی را تبیین کند یعنی نمی‌تواند به ما توضیح دهد که اگر این اخلاق صرفا یک نوع قرارداد […]
تیم مادلین: بسیاری از سوال ها در مورد ماهیت واقعیت را نمی توان بدون در نظرگرفتن فیزیک معاصر به درستی پیگیری نمود. پژوهش هایی که در موردساختار بنیادی فضا، زمان و ماده انجام می شوند باید نظریه نسبیت وکوانتوم را مورد توجه قرار دهند…
اغلب افراد به فلسفه به عنوان رشته ای بسیار انتزاعی با ارتباط بسیار کمی با واقعیت عینی نگاه میکنند. با این حال فلسفه به شکلی اساسی با هنر، ادبیات یا دین تفاوت دارد.
کتاب «دین و نظریه اجتماعی» متشکل از شش گفتگوی نگارنده با تعدادی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان اجتماعی و جامعه‌شناسان دین معاصر است: جفری الکساندر، براین ترنر، دیوید هلد، خوزه کازانوا، استیو بروس و گریس دیوی. رشته‌ای که این گفتگو‌ها را به یکدیگر پیوند می‌دهد تمرکز همة آنها بر نظریه‌های مرتبط با جایگاه دین در جهان معاصر […]
چندی پیش، مقالۀ «روشنفکری دینی و مسئله شر»، نوشتۀ محمدرضا نیکفر را در سایت «رادیو زمانه» خواندم. به نظرم، خطاهای چندی در تحلیل ایشان دربارۀ حدود و ثغورِ کند وکاوهای روشنفکرانه و دین اندیشانۀ جماعت ِموسوم به نواندیشان دینی و روشنفکران دینی به چشم می‌خورد. در سطور پیش رو می‌کوشم ابتدائا تلقیِ خود دربارۀ مدعیات […]
استدلال من در این نوشته این است که نباید به گداها پول بدهیم. به جای آن که بودجه رفاهمان را صرف افرادی کنیم که در خیابان و به صورت اتفاقی از کنارشان می‌گذریم باید آن را صرف افرادی کنیم که واقعاً فقیر هستند و از یک پوندی که ما به آنها می‌دهیم بهره بیشتری می‌برند […]
هگل یکی از آن دسته فیلسوفان غربی است که در جامعه‌ی ما مورد توجه زیادی قرار گرفته‌اند؛ چرا که تاکنون شمار زیادی کتاب و مقاله در باب فلسفه‌ی او به زبان فارسی ترجمه و تالیف شده است و پژوهشگران بسیاری کوشیده‌اند تا فلسفه‌اش را بیاموزند و به دیگران نیز آموزش دهند. یکی از این پژوهشگران، […]
مقاله حاضر را می‌توان تکمله‌ای بر نظریه سروش دانست؛ به این معنا که می‌کوشد تا در عداد سه نوع دین‌ورزی، از سه نوع اخلاق دینداری سخن بگوید.
