نگرشی جدید به روایات جمع و تدوین قرآن
مروری بر مقاله هارالد موتسکی
مریم قیدر
هارالد موتسکی معتقد است نگاه متفاوت مسلمانان و غیرمسلمانان به قرآن در رویکردشان مؤثر بوده است. به گفتۀ او، مسلمانان به قرآن به‌مثابۀ منبعی برای تعالیم دینی، اخلاقی، فقهی و کلامی نگریسته‌اند و این در حالی است که نگرش محققان غربی (غیرمسلمانان) معطوف به جنبه‌های تاریخی قرآن است. با تحلیل روش‌های غربیان هنوز این سؤال برای موتسکی بی‌پاسخ مانده است که روایات اسلامی معتبرترند یا دیدگاه‌های متفاوت و متغیر غربیان. از این‌روست که می‌کوشد در پرتو پیشرفت‌های جدید روش‌شناختی، روایات جمع قرآن را بررسی کند.
به گفتۀ موتسکی، محققانی چون ونسبرا درصدد بودند که بر اساس داده‌های قرآن زمان نگارش و تدوین آن را به دست آورند. به گفتۀ او، وقایع تاریخیِ ملموس در قرآن اندک‌اند و او می‌کوشد تا از طریق مخاطبان قرآن تاریخ تدوین را به دست آورد. موتسکی با طرح نظریۀ ونسبرا، رویکردی کاملاً متفاوت را معرفی می‌کند. ونسبرا معتقد است که قرآن محصول قرن سوم هجری است. ازآنجاکه روایات از دیدگاه ونسبرا قابل‌اعتنا و اعتماد نیستند، بنابراین، دیدگاهش را بر قرآن و تفاسیر بنا کرده است. موتسکی نظریۀ ونسبرا را نیز مردود می‌شمارد.
نتیجۀ حاصل از پژوهش موتسکی این است که نظریات ونسبرا و برتن با این تاریخ‌گذاری بسیار فاصله دارد، نظریۀ شوالی بر پایۀ منطق نیست و دیدگاه مینگانا نیز همراه با پیش‌فرض بوده است. دست‌آورد مهم موتسکی این است که روایات مسلمانان نسبت به پژوهش‌های محققان غربی به واقعیت نزدیکترند.
.
.
فایل PDF مقاله نگرشی جدید به روایات جمع و تدوین قرآن
فایل صوتی خوانش مقاله نگرشی جدید به روایات جمع و تدوین قرآن
منبع خوانش: رادیو دورنما
.
.