یکی از مولفههای معقول و مقبول در جهان مدرن تاکید بر استدلالگرایی و حفظ خودآیینیِ (Autonomy) فردی است. این ویژگی یکی از شروط عقلانیت را نفی هر گونه تعبد و مرجعیت میداند.
طبق این اصل، شخص معقول (و تابع اخلاق باور) کسی است که در باورهای خود (مخصوصا باورهای اخلاقی و دینی) می بایست کاملا خودانگیخته و بر اساس استدلال و نظر خویش عمل کند و نه بر اساس گفتههای دیگران. تا آنجا که طبق روایت مشهور (و البته خام) از این اصل، توجیه مدعا بر اساس گفتههای دیگران (مخصوصا مدعای دینی و/یا اخلاقی) خود نوعی مغالطه است که به آن مغالطه توسل به مرجعیت گفته میشود.
برخی روشنفکران ایرانی نیز چون مصطفی ملکیان از نارواییِ تعبد -مخصوصا در قلمرو باورهای دینی- دفاع میکنند و به همین خاطر باورهای دینی را که مبتنی بر آتوریته هستند نامعقول میدانند. [1]
لیندا زاگزبسکی فیلسوف دین، اخلاق و معرفتشناس شهیر آمریکایی بر این نظر است که روایت سفت و سختِ از خودآیینی از استحکام کافی برخوردار نیست و پذیرش تمام و کمال این شکل از خودآیینی، خود خلاف عقلانیت است. او میکوشد روایتی از رجوع به آتوریته ارائه دهد که نه تنها با خودآیینی ناسازگار نیست که از ملزومات آن است. [2]
امید کشمیری در سلسله جلساتی با عنوان «درباره آتوریته دینی»، میکوشد که ضمن گزارش مقاله «A modern defense of Religious Authority» به قلم لیندا زاگزبسکی؛ به شرح آن بپردازد. [3]
در جلسه پایانی این مجموعه، به صورت موردی به تحلیل و بررسی دیدگاه مصطفی ملکیان دربارهی ناروایی رجوع به آتوریته/تعبد پرداخته خواهد شد.
.
.
[1] برای آشنایی با نظر مصطفی ملکیان پیرامون استدلال ورزی و تعبد به سخنرانی وی در نشست معنویت در روزگار ما مراجعه کنید.
[2] برای آشنایی اجمالی با نظر زاگزبسکی درباره آتوریته دینی به مقاله وی با عنوان «آتوریته معرفتی باور دینی» مراجعه کنید.
[3] فایل PDF اصل مقاله (به زبان انگلیسی)
.
.
جلسه اول | جمعه، ۱۸ تیر ۱۴۰۰
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
جلسه دوم | پنجشنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۰
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
جلسه سوم | جمعه، ۱ مرداد ۱۴۰۰
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
جلسه چهارم | سه شنبه، ۱۲ مرداد ۱۴۰۰
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
جلسه پنجم | سه شنبه، ۲۶ مرداد ۱۴۰۰
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
جلسه ششم (پایانی) | جمعه، ۵ شهریور ۱۴۰۰
* نقدهایی که در این جلسه به شروط تخصص از نگاه مصطفی ملکیان، وارد شدند به صورت ویژه وامدار مقاله نقدی بر دیدگاه مصطفی ملکیان در مورد تعبد در دین به قلم میرسعید موسوی اردبیلی است.
دریافت صوت با لینک مستقیم | تلگرام
.
ادامه دارد…
.
.
نویسنده مقاله: لیندا ترینکاس زاگزبسکی
شارح: امید کشمیری
این جلسات در صفحه اینستاگرام صدانت برگزار میگردد.
.
.