فرق عزت نفس با خودشیفتگی و تكبر این است كه:
1- خودشیفتگی و تكبر در ارتباط میان انسان و دیگری منعقد می‌شود اما عزت نفس در ارتباط میان انسان با خودش؛
2- خودشیفتگی و تكبر وقتی پدید می‌آید كه انسان خود را در مقام نظر در حال مقایسه و در مقام عمل در حال مسابقة با دیگران ببیند.
3- خودشیفتگی و ناخودشیفتگی و تكبر و عدم تكبر در بستر زندگی اجتماعی پدید می‌آیند. در اینجا یك بحث این است كه اساساً آیا مقایسه و مسابقه با دیگری اخلاقاً كار درستی است یا نه؟ بعضی معتقدند كه مقایسه و مسابقة با دیگری همواره بدون استثنا غیراخلاقی است (من خود به این نظر قائلم)، اما بعضی گفته‌اند كه مقایسه و مسابقة با دیگری اگر در حوزة خاصی انجام پذیرد نتایج اخلاقی مثبت خواهد داشت، مثلاً گفته‌اند كه انسان در امور معنوی باید خود را با بالاتر از خود مقایسه كند و در امور مادی با پایین‌تر از خود.
اما در عزت نفس انسان فقط به خودش نگاه می‌كنند.
4- اصطلاحی هست در مابعدالطبیعه كه از آن برای توضیح این مطلب می‌خواهم استفاده كنم. كسانی كه در مابعدالطبیعه كار می‌كنند میان خاصه‌ها (properties) و نسبتها (relations) فرق گذاشته‌اند. خاصه‌ها ویژگیهایی هستند كه هر موجود بدون مقایسة با دیگران از آن برخوردار است، مثل جرم. نسبتها ویژگیهایی هستند كه در مقایسة با دیگر موجودات معلوم می‌شوند، مثل سنگینی یا سبكی. با استفاده از این تعابیر می‌خواهم بگویم كه خودشیفتگی و تكبر جزو نسبتهای انسان‌اند و عزت نفس جزو خاصه‌های او.
.
.
صوت تفاوت عزت نفس با خودشیفتگی و تكبر
.
.
منبع: مصطفی ملکیان، روانشناسی اخلاق، ج40 (موسسه پرسش)
تقطیع توسط کانال وزین استاد مصطفی ملکیان
.
.