اگر با دیده بصریت به تجلیات متنوع هنر اسلامی در گستره وسیع زمان و مکان نظر افکنیم، پرسشی که خودنمایی میکند این است که سر منشأ اصول وحدت بخش این هنر را کجا باید جست. این مقاله از پروفسور نصر با ترجمه رحیم قاسمیان می باشد.
«سنت‌گرایی» و «حكمت خالده» و «فلسفه اشراق» واژه‌هایی هستند كه در اذهان علاقه‌مندان اندیشه در ایران زمین یادآور نام «سید حسین نصر» است. اما كمتر كسی در حوزه عمومی با شنیدن واژه «هنر اسلامی» می‌تواند اندیشه دكتر نصر را در ذهن خود متجسم كند. در حالی كه نصر تدقیق‌ها و تحقیق‌های جدی در هنر اسلامی یا به قول سنت‌گرایان «هنر قدسی» داشته كه در زبان فارسی از آنها كمتر نام و نشان است. به این جمله دقت كنید: «اسلام خطاطی را به عنوان یك هنر معرفی كرد. نخستین كسی كه خط را ابداع كرد، به شهادت شیعه و سنی علی ابن طالب بود. خطاطی پاسخ جان مسلمان به تحولاتی است كه ریشه در قرآن و معنویت آن دارد.» این جمله سید حسین نصر در جریان سخنرانی‌اش در دانشگاه تورنتو است كه نشان از توجه وی به میراث اسلامی است. در همان سخنرانی وی با اشاره به جایگاه هنر نزد مسیحیان و مسلمانان خاطر نشان می‌كند كه «پس از ظهور مسیح 400 یا 500 سال طول كشید تا مسیحیت در هنر جلوه كند. اما در اسلام این اتفاق بسیار سریع رخ داد. هنر اسلامی نیاز عمیق انسانی برای تجلی خداست.» نصر بر آن است كه هنر اسلامی حقایق درونی وحی را در جهان صورت‌ها متبلور می‌كند و چون از وجه باطنی اسلام نشأت می‌گیرد، انسان را به خلوت درونی وحی الهی رهنمون می‌كند.