این مقاله بخش دوم از پژوهشی مفصل درباره سرشت کنشگری خداوند را گزارش می‌کند. دو پرسش اصلی این پژوهش اینهاست:
«آیا خدا کنشگری اخلاقی است؟»؛ بدین معنا که «آیا خدا سرشتی اخلاقی دارد؟»؛ و «ذات، صفات، میل، اراده و افعال خدا نیز همچون ذات، صفات، میل، اراده و افعال انسان‌ها، در معرض ارزیابی و ارزش‌داوری اخلاقی قرار دارد؟».
اگر آری، «آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلاً یا بعضاً با اخلاق انسانی تفاوت دارد؟».
نویسنده سه نظریه رقیب درباره سرشت کنشگری خداوند را با یکدیگر مقایسه می‌کند و پیامدهای نظری و عملی پذیرش هر یک از این سه نظریه را می‌کاود و شرح می‌دهد. این سه نظریه عبارتند از: «خدا همچون کنشگری خودکامه»، «خدا همچون کنشگری مصلحت‌اندیش» و «خدا همچون کنشگری اخلاقی». در بخش نخست این پژوهش پس از طرح کلیات و مباحث مقدماتی، به نظریه «خدا همچون کنشگری خودکامه» پرداختیم و این تلقی از سرشت خداوند را بررسی و نقد کردیم. بخش دوم این پژوهش که در قالب مقاله حاضر ارائه می‌شود به دو تلقی دیگر از سرشت خداوند می‌پردازد. در بخش سوم که در قالب مقاله‌ای دیگر ارائه خواهد شد، به نقش خدا در الاهیات عملی خواهیم پرداخت و پیامدهای منطقی این سه تلقی از خدا در الاهیات عملی را شرح و بسط خواهیم داد.
This article delves into the second part of a comprehensive inquiry into the nature of divine agency. The central questions guiding this research are:
(1) “Is God a moral agent?” This probes whether God possesses a moral nature and if His essence, attributes, desires, will, and actions are subject to moral evaluation, akin to human beings.
(2) If God is a moral agent, “Is divine morality identical to human morality, or does it diverge entirely or partially?”
This article compares and critically examines the theoretical and practical implications of three competing theories of divine agency: “God as an autocratic agent,” “God as a pragmatic agent,” and “God as a moral agent.” The first part of this research, focusing on the conception of God as an autocratic agent, was previously presented. This second part explores the remaining two conceptions. A third article will elaborate on the consequences of each conception for practical theology.
.
.
دریافت چکیده مقاله به زبان انگلیسی
.
.