نکات و توصیه‌هایی پیرامون مطالعه از مصطفی ملکیان:
- شیوه مطالعه کتابها با موضوعات مختلف
متون حوزه‌های مختلف علوم و معارف بشری را به یک شیوه نباید مطالعه کرد متون فلسفی یک شیوه دارد، متون تاریخی شیوه دیگری.
کتاب چگونه کتاب بخوانیم؟ نوشته‌ی «مورتیمر جی آدلر» از انتشارات آستان قدس رضوی در این زمینه بسیار مفید است. البته ترجمه خوبی ندارد.
- اکتیوخوانی به جای پَسیوخوانی
مشکل ما غالباً این است که کتاب را به صورت پسیو می‌خوانیم. پسیوخوانی یعنی منفعلانه خواندن. اکتیوخوانی یعنی کتاب را با کاغذ و قلم بخوانیم. یعنی شما باید یک رمزهایی برای خواندن تعیین کنید و بدین ترتیب مطلبی را که نمی‌فهمید، با یک رمز شاخص کنید و مطلبی را که می‌فهمید ولی قبول ندارید، با رمز دیگری و مطلبی که گمان می‌کنید با مطلب دیگر نویسنده ناسازگاری دارد، با رمز دیگری مشخص کنید. همچنین مطلبی را که از نظر نویسنده یا از نظر شما مهم است را با رموز مشخص کنید.
برای اکتیوخوانی پیشنهاد میکنم که همیشه وقتی یک کتاب را باز می‌کنید، از تیتر کتاب و از فهرست آن کتاب یک سلسله سوالاتی طرح کنید و هنگام خواندن کتاب در پی یافتن پاسخ آن سوالات باشید. در این حالت کتاب برای شما جان می‌گیرد.
- شیوه مطالعه کتاب
اگر می‌خواهید در عمرتان صرفه‌جویی شود، کتاب را یک بار از اول به سرعت هرچه تمام بخوانید. وقتی کتاب را تمام کردید، ممکن است بفهمید که کتاب بی‌ارزشی بوده است. خب لااقل دو ساعت وقتتان از دست رفته است، ولی ممکن است به این نتیجه برسید که کتاب باارزشی است و بار دوم به صورت اکتیو آن را می‌خوانید.
- زمان مطالعه
از بعد از طلوع فجر تا زوال، بهترین ساعت یادگیری است؛ بنابراین بهتر است مطالعات جدی‌تر خود را در ساعات آغازین روز قرار دهید.
- راهکار رهایی از خستگی مطالعه
اگر هنگام مطالعه از یک متن احساس خستگی کردید، مطالعه را رها نکنید، بلکه به سراغ متن دیگری بروید. البته اگر بتوانید عادت کنید که تمرکزتان را روی یک کتاب و متن قرار دهید بهتر است.
- استراحت در بین مطالعه
اگر بتوانید در هنگام مطالعه دو کار انجام دهید خیلی خوب است؛ یکی اینکه گاهی وسط مطالعه دو سه دقیقه‌ای راه بروید. دیگر اینکه یک چیزی که برای سلامتی انسان مضر نباشد، را فقط بچشید. این دو کار به استمرار فعالیت مطالعه شما کمک می‌کند.
- اختصاص ده دقیقه در بین مطالعه به کتب و مقالات محبوب
اگر گاهی وسط مطالعه ده دقیقه اختصاص بدهید به کتاب یا مقالاتی که به آنها عشق می‌ورزید و خیلی علاقه دارید، خوب است. چون شما لزوماً همانطور که به اشعار حافظ و سعدی عشق می‌ورزید، به رشته آکادمیکتان عشق نمی‌ورزید. مطالعه این آثار در بین مطالعات جدی شما بسیار مفید و موثر است.
- مخالفت با فیش‌برداری
بنده با فیش‌برداری مخالفم. من از نوشته‌ای که می‌خوانم، سه دسته مطالب را برای خودم می‌نویسم و به این یادداشت‌برداری می‌گویم:
۸.۱. مطالبی که دغدغه فکری خودم است را هرجا ببینم حتی اگر یک جمله هم باشد، یادداشت میکنم.
۸.۲. مطالبی که دغدغه وجودی من نیست ولی مطالب خیلی مهمی است.
۸.۳. سوالاتی که به هنگام مطالعه به ذهنم می‌رسد.
-
جمع‌آوری شده توسط صدانت از برخی سخنرانی‌ها و گفتگوهای مصطفی ملکیان.
ضمن عرض سلام و خسته نباشید
واقعا از این مطلب استفاده کردم و بهبود بخش کار من بود
خیلی ممنون
کوتاه,مختصر,خیلی خیلی مفید!
سپاس درود بی پایان!
سپاس فراوان.
توصیه میکنم تمام دوستان این مطلب استاد را کامل بخوانند.