معرفی کتاب «ميان شک و ايمان» اثر جان هيک

از جان هیک چند کتاب به فارسی ترجمه شده که  شاید مهم ترین کتاب او در حوزه فلسفه دین، کتاب «فلسفه دین» او باشد که سال ها پیش توسط بهزاد سالکی ترجمه و منتشر شد. کتاب «ميان شک و ايمان» که در سال 2010 به انگلیسی منتشر شد و در سال 1396 توسط ادیب فروتن، به فارسی ترجمه و چاپ شد؛ حاوی آخرین نظرات جان هیک در حوزه فلسفه دین است که از این جهت جایز اهمیت می باشد.

جان هیک را معمولا با پلورالیسم اش می شناسند که دین ( خداوند ) را همچون نومنی کانتی می نگرد که انسان ها به فراخور فرهنگ های متفاوت، برداشت های متفاوتی از آن نومن دارند و گرچه، هیچ یک حقیقت کامل نیستند اما هرکدام بهره ای از حقیقت دارند. با این حال، هیک نظرات دیگری در حوزه فلسفه دین نیز دارد؛ همچون موجه دانستن تجربه های دینی و بنا کردن پایه های توجیه باور دینی بر تجربه دینی، پاسخ ایرنائوسی به مسئله شر، که تعالی آدمی را بدون داشتن اختیار ناممکن می داند و سعی می کند وجود شر را با مختار بودن آدمی موجه سازد.

کتاب فوق، روایت گفتگوی دو شخص خیالی با نام های دیوید، به عنوان یک خداناباور ماده انگار، و جان به عنوان یک خداباور، که همان جان هیک است، می باشد. اشاکالاتی که دیوید به جان وارد می کند چندان قوت مند نیست و سخنان او بیشتر در حکم طرح موضوع است تا جان ( جان هیک ) بتواند مواضع خودش را شرح و بسط بدهد.

این کتاب از آن روی مهم است که از طرفی شرح مختصر ولی کاملی از نظرات هیک می دهد و از طرف دیگر به اشکالات متاخرهم سعی می کند پاسخ دهد؛ مثلا در حوزه تجربه دینی، به تحقیقات و اشکالات عصب شناسان اشاره می کند و پاسخی به آنان می دهد.

با این حال نظرات هیک در موضوعات مختلف همچون تعریف دین، تجربه دینی، و مسئله شر، چندان بدیع نیست. می توان ردّ تعریف دین او را تا ویلیام جیمز، توجیه تجربه دینی اش را تا ویلیام آلستون و پاسخ به مسئله شر را تا ایرنائوس و بلکه پلانتینگا پی گرفت. آنچه در آخر می ماند، پلورالیسم اوست که همچنان هیک را در جایگاه رفیع فلسفه دین می نشاند و می تواند مبنایی برای مدارای دینی در جهان بی مدارا باشد.

.

---

.

معرفی کتاب «ميان شک و ايمان» اثر جان هيک

معرفی کتاب توسط: وحید حلاج

.

---

.

کتابشناسی:

هیک، جان. میان شک و ایمان، گفتگوهایی درباره دین و عقل؛ ترجمه ادیب فروتن، تهران: ققنوس، چاپ اول 1396

.

---

.