مناظره‌ی حق آزادی بیان و مسأله‌ی توهین به مقدسات با حضور دکتر سروش دباغ و عبدی کلانتری
.
توضیح دکتر سروش دباغ پیرامون این مناظره:
چنانکه در می یابم، تفکیک میان «آزادی بیان» و « آزادی رفتار» در بحث از « آزادی بیان و اهانت به مقدسات» رهگشا و قابل تأمل است. اهانت کردن به دیگران، از جمله شخصیت های دینی بر خلاف آنچه ابتدائا به نظر می رسد، از سنخ «رفتار» است و نه «بیان». درست است که اهانت کردنِ زبانی و گفتاری، متضمن بکار بردن واژگانی چند است؛ اما شخص توهین کننده مرتکب انجام فعل می شود؛ به تعبیر جان سرل، اهانت کردن در زمره « افعال گفتاری» است. تفاوتی نمی کند که کسی به صورت من سیلی بزند، یا با بکار بردن واژگانِ موهن و رکیک مرا خطاب کند؛ در حالت اخیز نیز گویی کلمات را به سمت من پرتاب می کند و مرا آزار می دهد و می رنجاند. پس ظاهرِ «بیانی» اهانت کردن نباید از ما رهزنی کند؛ چرا که اهانت کردن در زمره « رفتار» است، هر چند صورت بیانی دارد. با عنایت به این تفکیک، می توان تصدیق کرد در حالیکه در یک جامعه دموکراتیک، آزادی بیان داریم، آزادی مطلقِ رفتار نداریم و عموم عقلا انجام برخی از رفتارها را از قبیل دزدی کردن، شکنجه کردن….. ناروا و غیر موجه می انگارند؛ اهانت کردن هم در زمره رفتار انسانهاست و باید بر آن قید و بندی گذاشت؛ کما اینکه در ماده 19 میثاق بین المللیِ حقوق مدنی و سیاسیِ مصوب 1966 سازمان ملل نیز بر این محدودیت ها و قید و بندها تأکید رفته است . علاوه بر این، نباید مرز میان «نقد» و «طنز» و «اهانت» به قدری کم رنگ شود که « اهانت کردن» مفهومی بلا مصداق شود. در زبان فارسی و دیگر زبان ها، اهانت کردن، فعلی طبیعی در زمره دیگر افعال طبیعی است و قطعا مصادیق چندی دارد و باید نسبت بدان حساس بود. اگر مسئله به نحوی صورتبندی شود که « اهانت کردن» بدل به مفهومی بلا مصداق شود؛ این سخن با شهود های زبانیِ فارسی زبانان و دیگر زبانها منافات جدی دارد و امری است ناموجه.
نشر افکار الحادی و خدا ناباورانه در یک جامعه، اعم از جامعه دینی و غیر دینی، از مصادیق « آزادی بیان» است و به نظرم اخلاقا روا و برگرفتنی، هر چند عده ای آنرا نپسندند؛ در حالیکه اهانت کردن به معتقدات دینی از مصادیق «رفتارِ» ناروا و ناموجه است و فرونهادنی و احکام هنجاریِ دیگری بر آن بار می شود. در عین حال رفتار خشونت آمیز با شخصِ اهانت کننده نیز غیر اخلاقی و ناموجه است و به هیچ وجه پذیرفتنی نیست و گرهی از کار ما نمی گشاید. به عنوان یک روشنفکر دینی، از حقوقِ بنیادینِ اقلیت های دینی و همچنین کافران و خدا ناباوران در یک جامعه دینی دفاع می کنم و هر فتوا یا سخنی را که متضمن به خطر افتادن و ستاندن جانِ انسانهای دگر اندیش باشد، اخلاقا ناموجه می انگارم و بدان باور ندارم.
دوستان متعددی در چند روز اخیر نظرم را دربارۀ نسبت میان آزادی بیان و اهانت به مقدسات جویا شده اند. حقیقتش، افزون بر آنچه در سالیان اخیر در مقالات « این است حریف ای دل تا باد نپیمایی» و « تاکنون کردی چنین اکنون مکن» در این باب نوشته ام، نکته و مطلبی ندارم که بیفزایم. عزیزان می توانند این دو مقاله را در بخش مقالات « روشنفکری» سایتم ببینند، همچنین دیدن مناظرۀ من با دوست گرامی، عبدی کلانتری تحت عنوان « آزادی بیان و اهانت به مقدسات» که حدودا 3 سال پیش در دانشگاه جرج تاون برگزار شد، خالی ار لطف نیست.
.
.
مناظره عبدی کلانتری و سروش دباغ با عنوان حق آزادی بیان و مسأله توهین به مقدسات
دانلود صوت مناظره‌ی عبدی کلانتری و سروش دباغ
.
.
مناظره‌ی حق آزادی بیان و مسأله‌ی توهین به مقدسات
دکتر سروش دباغ، پژوهشگر حوزه دین، فلسفه و ادبیات (دکترای فلسفه تحلیلی)
عبدی کلانتری، نویسنده و مترجم و سردبیر وبسایت نیلگون
دانشگاه جورج واشنگتن
واشنگتن دی سی، چهارم ماه مه ۲۰۱۳
تهیه ی ویدئو و مونتاژ : داریوش سلطانی
گرداننده جلسه، دکتر رضا قریشی، استاد دانشگاه ستوکتون
به کوشش کمیته همبستگی با خواست های دموکراتیک مردم ایران
.
.