در درسگفتار فلسفه کانت متکفل بحث از زمینه و زمانۀ شکل گیری آثار ایمانوئل کانت، مهمترین فیلسوف عصر روشنگری است. در شش جلسه نخست، تحولاتی که در مغرب زمین زمینه ساز پیدایی عصر روشنگری شده، به روایت ارسنت کاسییرر و برخی دیگراز مورخان تبیین شده است. پس از آن، مضامین اصلی ۳ کتاب ” نقد عقل محض”، ” نقد عقل عملی” و ” نقد قوه حکم” ، سه گانۀ مشهور و دوران ساز کانت، به تفصیل به بحث گذاشته شده است.
?می‌توان گفت جلسه نخست “روشنگری و فلسفه کانت” حول دو مبحث گردید.یکی بازگشت از بینش اسطوره ای به بینش عقلانی و دیگری پاردایم شیفت روش شناختی نیوتونی.
✅۱)عصر روشنگری با فرهنگ یونانی که ناظر به 400 الی 500 سال قبل از میلاد بود قرابتی دارد.در آن دوران هم فرهنگ یونان با خردورزی عجین شده بود و در مقام نقد و نفی خرافات گام برداشته بودند.گفته اند یکی از دستاورد های عصر روشنگری یونان باستان،پیروزی بینش عقلانی بر بینش اسطوره ای بوده است.مشخصا در حوزه پزشکی می توان از بقراط نام برد.او بر خلاف کثیری از هم عصران خود که معتقد بودند بیماری بر اثر ورود روح خبیث به بدن بیمار است که بوجود می آید، از تبیین علی چگونگی سر بر آوردن بیماری ها سخن به میان آورد.
به این معنا گفته اند که بینش اسطوره ای به زیر کشیده شد.عصر یونان باستان و عصر روشنگری قرن هجدهم(با وجود بیست و دو قرن فاصله زمانی) قرابتی دارد.این قرابت ها عبارتند از چرخش اندیشه به سوی سرشت درونی نفس درک کننده و ارجحیت دادن به بررسی تکوینی و تجربی زندگی روانی انسان و پژوهش درباره امکان شناخت علمی و محدودیتهای آن و علاقه پرشور به بحث درباره مسائل زندگی فردی و اجتماعی و نیز راهیابی فلسفه به فرهنگ عمومی و ترکیب جنبش علمی با جنبش ادبی.شالوده روشنگری سده هجدهم بینش این جهانی (سکولار) از زندگی است که طی رنسانس در هنر،دین،سیاست و علم طبیعی شکل گرفت.
✅۲)یکی از پیامبران عصر روشنگری نیوتن است.و فیلسوفان و مورخان و جامعه شناسان قرن هجدهم آورده اند که به چه میزان تاثیر وی زیاد بود.چنانچه که کانت هم تحت تاثیر وی بود.مشی ای که او انتخاب کرد آمیزه ای است از مشی تحلیلی و تجربی.این مشی بر خلاف پیشینیان خود بود.زیرا روش نیوتن روش قیاسی محض نیست بلکه روش تحلیلی است.وی با ارائه تعدادی اصول موضوعه یا مفاهیم کلی و یا اصول متعارفی آغاز نمی کند تا بر پایه استنتاج انتزاعی راه را برای شناخت امر جزیی یا “امر واقعی” هموار کند.شیوه پژوهش نیوتون درست در جهت مخالف حرکت می‌کند یعنی پدیدارهای او یافته تجربی اند و هدف پژوهش او یافتن اصول است.پس راه و روش نیوتونی این نیست که از مفاهیم و اصول موضوعه آغاز کنیم تا به پدیدارها برسیم بلکه برعکس باید از پدیدارها آغاز نماییم و پس از مطالعه پدیدار ها،مفاهیم و اصول را استخراج کنیم.بنابراین مشاهده،یافته های علم را بوجود می آورد و یافتن اصول و قوانین،موضوع پژوهش علم می شوند. به ین ترتیب روش شناختی نو وجه ممیز اندیشه سده هجدهم(عصر روشنگری) است.در اینجا روش مفاهیم علمی هم تحلیلی است و هم ترکیبی.در اینجا میان اندیشه و تجربه یه تعامل برقرار می شود.اگر بخواهیم با مثالی این را روشن تر کنیم می‌توانیم به گالیله استناد کنیم.گالیله نمونه کلاسیگ این فراگرد تجزیه و ترکیب را در کشف مسیر سهمی شکل پرتابه ها ارائه می‌دهد.شکل مسیر یک جسم پرتاب شده را نمی‌توان با مشاهده مستقیم توصیف کرد؛زیرا چنین مسیری را نمی توان تنها با مشاهدات بسیار به دست آورد.مسلم است که از طریق مشاهده حرکت پرتابه ها می‌توان برخی ویژگی های کلی را به دست آورد.مثلا می توان دید که گلوله توپ پس از شلیک شدن نخست یک سیر صعودی دارد و سپس یک سیر نزولی.اما صرف مشاهده از تعیین دقیق مسیر گلوله فرو می‌ماند.زمانی به درک حقیقتا ریاضی یک پدیدار نائل می شویم که وقوع آن پدیدار را تا شرایط اولیه اش پیگیری کنیم یعنی موفق شویم هر یک از مجموعه شرایطی را که به طور همزمان وقوع آن پدیدار را تحت تأثیر قرار می‌دهند از یکدیگر جدا نماییم و سپس هر مجموعه از شرایط را با در نظر گرفتن قوانینشان به طور مجزا بررسی کنیم.
فلسفه روشنگری روش شناختی فیزیک گالیله ای و نیوتنی را می‌پذیرد و بی درنگ شروع به تعمیم آن می‌کند.اندیشه سده هجدهم به این خرسند نیست که روش تحلیلی را صرفاً ابزار عقلی فیزیک-ریاضی بداند بلکه روش تحلیلی را همچون وسیله ای لازم و ضروری برای هرگونه تفکری به طور عام می‌شناسد.
.
۱۴ جلسه درسگفتار فلسفه کانت از دکتر سروش دباغ
تاریخ سخنرانی ها: از ۲ خرداد ۱۳۹۴ تا ۱۴ شهریور ۱۳۹۴
مکان سخنرانی ها: بنياد سهروردی، تورنتو، كانادا
.
.
صوت جلسات درسگفتار کانت از سروش دباغ
.
جلسات ۱ تا ۴ درسگفتار فلسفه كانت
حجم:حدود ۵۵ مگابایت دانلود
.
جلسات ۵ تا ۸ درسگفتار فلسفه كانت
حجم:حدود ۵۵ مگابایت دانلود
.
جلسات ۹ تا ۱۲ درسگفتار فلسفه كانت
حجم:حدود ۵۵ مگابایت دانلود
.
جلسات ۱۳ و ۱۴ درسگفتار فلسفه كانت
حجم:حدود ۳۰ مگابایت دانلود
.
متاسفانه باید بگم که بسیار بد بود.
بیشتر این به اصطلاح درسگفتار فقط خاطره گویی بود.
و بدتر از ان تکرارمکررات.
به طوری که یک مطلبی چندین و چندبار مدام تکرار میشد.
اقای دباغ بیشتر بدرد فن بیان و خاطره گویی میخورد تا فلسفه.
من هم با نظر این دوست گرامی موافق هستم. حاشیه بسیار پررنگ تر از متن بود.
همین درسگفتارهای به زعمشما خاطره، برای علاقمندان مبتدی بسیار مفید و راهگشا است. در این برهوتی که به سر می بریم غنیمتی بزرگ است.