مردان اندیشه: گفتگوی برایان مگی با فلاسفه

مردان اندیشه: گفتگوی برایان مگی با فلاسفه

برنامه مردان اندیشه (Men of Idea) گفتگو های برایان مگی با فلاسفه بزرگ جهان، از سال 1978 تا 1987 در شبکه BBC در دو فصل پانزده قسمتی (مجموعا 30 قسمت) پخش شده است. بعدها متن تمام این برنامه‌ها در دو کتاب (Talking Philosophy: Dialogues with Fifteen Leading Philosophers) و (The Great Philosophers: An Introduction to […]

رابطهٔ «علم» و «فلسفه» و نسبت آنها با اندیشیدن «پیش‌روانه» و «پس‌روانه»

تأمّلی دربارهٔ رابطهٔ «علم» و «فلسفه» و نسبت آنها با اندیشیدن «پیش‌روانه» و «پس‌روانه»

۱- دانایی‌های کوچک، جزئی و دقیق ما، یعنی «علم»٬ محصور میان نادانی‌های بزرگ، کلی و عمیق ما٬ یعنی «فلسفه»، است. بدین معنا، ۲- کارِ «علم» توسعهٔ دانایی از طریق «تعویق» و «تقلیل» در حیطهٔ پرسش‌ها، و همچنین «تحقیق» و «تطبیق» و «تدقیق» در حیطهٔ پاسخ‌ها است. و ۳- کارِ فلسفه توسعهٔ نادانی از طریق «تعلیق» […]

مقاله «چگونه فیلسوف شویم؟» نوشته‌ی برتراند راسل

مقاله «چگونه فیلسوف شویم؟» نوشته‌ی برتراند راسل

برتراند راسل در این رساله ویژگی های زندگیِ فیلسوفانه را واضح بیان میکند و تصویری روشن از فلسفی زیستن ارائه میدهد. راسل مخاطبش را ترغیب میکند که فیلسوف شود تا خوب زندگی کند. « اگر میخواهید فیلسوف شوید، اولین چیزی که باید فهمید این است که بیشترِ مردم با اعتقاداتی زندگی میکنند که هیچگونه توجیهِ […]

آرمانگرایی در آموزش فلسفه و غفلت از اهداف میان مدت

آرمانگرایی در آموزش فلسفه و غفلت از اهداف میان مدت

آرمان گرایی در تعلیم علوم، عادتی است که ما ایرانی ها دچار آنیم. منظورم از آرمان گرایی در تعلیم این است که هدف ما از تعلیم همواره رسیدن به غایت نهایی و درجه عالی علوم است. شاید علت این امر این باشد که مهد علم در کشور ما حوزه ها علمیه و مدارس دینی بوده […]

فلسفه چه اهمیتی در آموزش علم دارد؟

فلسفه چه اهمیتی در آموزش علم دارد؟

در هر ترم تحصیلی، من در دانشگاه نیوهمپشایر به دانشجویان دوره‌ی کارشناسی، «فلسفه‌ی علم» درس می‌دهم. اکثر دانشجویانی که این درس را بر می‌دارند دلیل انتخاب‌شان فقط گذراندن واحدهای عمومی اجباری است، و بیشترِ آن‌ها پیش از این هرگز به یک کلاس فلسفه نرفته‌اند.

ناپختگیِ فلسفه نزد روشنفکران جوان ایرانی

ناپختگیِ فلسفه نزد روشنفکران جوان ایرانی

فلسفه خوانی نزد روشنفکران جوان ایرانی، عمدتا پس از انقلاب اسلامی و بخصوص همزاد با به پا خواستنِ جنبشِ اصلاحیِ دوم خرداد، پا گرفت و رونق بسیاری یافت. با شکوفا شدنِ شخصیت های فلسفی برجسته ی ملی در محافل فکر و ادب و هنر، بخصوص پس از دوم خرداد، و طرح مسائلی از قبیل دین […]

در بارۀ «کلکسیون»

در بارۀ «کلکسیون»

اواخر جمعه شب، ۱۸ اسفند، به لطف دوستی خبردار شدم که مروری یا نقدی بر ترجمۀ من از کتاب «فلسفۀ فرانسوی و آلمانی»، نوشتۀ رابرت چ. سالومون، به قلم آقای محمد مهدی اردبیلی، با عنوان «کلکسیونی از اشتباهات در ترجمه»، در «روزنامۀ شرق»، شنبه ۱۲ اسفند ۹۶، منتشر شده است و سپس در یکی دو سایت‌ فرهنگی و […]

فلسفه به‌مثابه بازی و بازیچه

در نقد ترجمه فارسی بین کانت و هگل: تقریراتی درباره ایدئالیسم آلمانی

هدف من از نگارش این نقد تخریب مترجم یا طرح ادعای غیرممکنی درباره میزان توانایی‌های بالقوه مترجم در ترجمه و فهم فلسفی نیست. هدف، بر خلاف، هشدار و تلنگری است به خودم در وهله اول و به مترجم این اثر در وهله دوم و در وهله سوم به همه جوانانی که سودای ترجمه آثار فلسفی […]

«فلسفه» به مثابهٔ توانایی «تردید» و پیوند آن با «صلح» و «جوانی»

«فلسفه» به مثابهٔ توانایی «تردید» و پیوند آن با «صلح» و «جوانی»

«شادمانی و جوانی در فلسفهٔ باستانی» و «پیوند فلسفه و صلح» عنوان دو سخنرانی (مجموعاً ۶۰ دقیقه) از مسعود زنجانی است که به ترتیب در آبان‌ماه سال گذشته به مناسبت روز جهانی فلسفه، و در بیستم فروردین‌ماه امسال در کارگاه منظومهٔ فرهنگ صلح، در کمیسیون ملی یونسکو، ایراد شده است. این دو سخنرانی ‌ـ چنانکه […]

عشق مادری ؛ در شرح داستانی از داستایوفسکی

عشق مادری ؛ در شرح داستانی از داستایوفسکی

این متن کوتاه از کتاب بسیار زیبای فلسفه زندگی نوشته کریستوفر همیلتون ترجمه میثم محمد امینی(فصل اول) تقطیع شده است . کریستوفر همیلتون در این قطعه کوتاه به بررسی داستانی جالب از داستایوفسکی می پردازد و در طول آن به کیفیت و خصوصیت عشق مادری (مانند جایگزین ناپذیری)،  ارزش دهی عشق مادری به یک فرد […]