صدانت

در میانه‌ی دهه‌ی نخست این قرن، انتشار چند کتاب درباره‌ی موضوعی واحد حاکی از ظهور جنبشی جدید بود. چهار نویسنده‌ی اصلی عبارت بودند از ریچارد داوکینز، کریستوفر هیچِنز، دنیل دِنِت و سَم هریس. این جنبش به «خداناباوریِ جدید» شهرت یافت.

در آن زمان، هریس، که در واقع اولین کتاب منسوب به این جنبش، پایان ایمان، را منتشر کرد، بی‌تردید به اندازه‌ی سه نفر دیگر نامدار نبود. این سه نفر در حوزه‌ی خود مشهور بودند-داوکینز در زیست‌شناسیِ تکاملی، هیچنز در روزنامه‌نگاری و سخنوری، و دنت در فلسفه و شناخت‌شناسی. هریس فقط مدرک کارشناسیِ فلسفه داشت و همین یک کتاب را منتشر کرده بود. این چهار نفر، که به «چهار سوارکار آخرالزمان» شهرت یافتند، در سال 2007 در آپارتمان هیچنز در واشنگتن دور هم جمع شدند تا در موافقت با خداناباوری، یا به تعبیر درست‌تر، مخالفت با ایمان با یکدیگر بحث کنند. این جلسه به صورت تصویری ضبط شد و ویدیوی آن در یوتیوب در دسترس است. ادامه مطلب “سم هریس، خداناباوری معتقد به معنویت”

مراسم هشتمین سالگرد وداع با عزت‌الله و هاله سحابی در تاریخ 9 خرداد 1398 در کانون توحید برگزار شد. فایل صوتی سخنرانی محسن رنانی در این مراسم که با عنوان «علت شکست نوگرایان در توسعه آفرینی در ایران: از امیرکبیر تا موسوی» ایراد شده است.

ادامه مطلب “سخنرانی محسن رنانی در مراسم هشتمین سالگرد وداع با عزت‌الله و هاله سحابی با عنوان «علت شکست نوگرایان در توسعه آفرینی در ایران: از امیرکبیر تا موسوی»”

برخی به وجود خداوند باور دارند و برخی بر این باورند که خداوندی وجود ندارد. به دسته‌ی اول «خداباور» و به دسته‌ی دوم «خداناباور» گفته می‌شود. در نگاه اول، به نظر می‌رسد محل اختلاف نظر این دو گروه مشخص باشد. ولی با پرسش از تعریف «خداوند» مشخص می‌شود بسیاری از آنهایی که به وجود «خداوند» باور دارند با یکدیگر اختلاف نظر دارند. برخی خداوند را شخصی فاقد جسم و دارای ذهن و اراده، برخی خداوند را وجودی غیرشخصی که فاقد ویژگی‌های انسان‌وار است، و برخی خداوند را با کل طبیعت یکسان در نظر می‌گیرند. تعریف‌های دیگری نیز از «خداوند» وجود دارد و باورمندانی به هر یک از آنها را می‌توان یافت. خداناباور نیز در نفی وجود «خداوند» به تعریفی مشخص از «خداوند» نیاز دارد ولی چون این تعریف‌ها متنوع و متکثرند، خداناباوران به نفی وجود خداوند با تعریفی که از خداوند سراغ دارند می‌پردازند. ادامه مطلب “کتاب «پیرامون مسئله شر» از زهیر باقری نوع‌پرست”

در مقاله پیشین، به مقوله دین خادم، نهادمحوری و همکاری اجتماعی در اندیشه و عمل امام صدر و مهندس بازرگان پرداخته شد و تاکید شد برای دستیابی به توحید و سلوکی انسان‌گرا باید ابتدا قرائتی انسان‌گرایانه از خود دین داشت و اینکه برای “عبادت خدا از طریق خلق” در جهان مدرن توجه به نهادگرایی و همکاری اجتماعی ضروری است. در این مقاله با توجه به آموزه‌های شریعتی و اقبال به آگاهی رهایی‌بخشی­ای که حرکت‌بخش موحد سالک بوده و انرژی اتوپیایی­ای که منجر به تداوم این حرکت، پراکسیس و تغییر می‌شود پرداخته خواهد شد. ادامه مطلب “آگاهی رهایی‌بخش و انرژی اوتوپیایی در اندیشه شریعتی و اقبال”

ادبیات عرفانی فارسی در هند موضوع شماره جدید مجله اطلاعات حکمت و معرفت است. دبیری این ویژه‌نامه را مسعود فریامنش بر عهده داشته است. وی در گفتاری که به عنوان سخن دبیر به چاپ رسیده است به یکی از مهم ترین ژانر‌ها در ادبیات فارسی هند، ملفوظات، نظری به اجمال انداخته و به اختصاربه معرفی و تحلیل ملفوظات، اعم از ملفوظات اصیل و جعلی، پرداخته است.

پس از سخن دبیر، بنا‌ بر رسم معمول مجله، ویژه‌نامه با گفتگو آغاز شده است. در این شماره گفتگویی با دکتر فتح‌الله مجتبائی، هند‌شناس برجسته و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به چاپ رسیده که مشتمل بر اطلاعاتی سودمند درباره جریان ترجمه متون دینی هند از زبان سنسکریت به زبان فارسی و دلایل و انگیزه‌های ظهور این جریان در سنت هندو – ایرانی است.و اما مقالات این دفتر:

1_ «تفسیر سنت اولیاءنگاری در هند»، نوشته کارل ارنست،‌ترجمه مسعود فریامنش. این مقاله متضمن بحثی خواندنی در‌باب فرایند نگارش اولیاءنامه‌ها در عهد سلاطین، عصر مغولان و دوره‌های پس از آن، و مشتمل بر بررسی چهار‌چوب کلی پاره‌ای از مهم‌ترین اولیاءنامه‌ها است.

2_  «اخبار عارفان چشتی در عهد سلطنت»، نوشته محمد حبیب‌الله، استاد فقید دانشگاه علیگره هند، ترجمه سارا حاجی‌حسینی، که حاوی گزارشی دقیق از فرایند پیدایش و شکل‌گیری ملفوظات و تذکره‌های متقدم چشتی است.

3_  «باز‌بینی خیر‌المجالس»،‌ نوشته پل جکسن، ترجمه فرزاد مروجی. مؤلف در این مقاله به بحثی مستوفی و دقیق درباره خیر‌المجالس حمید قلندر پرداخته است.

4_  « طنین صدای استاد:سبک ملفوظات در تصوف آسیای جنوبی»، نوشته آمینا استاینفلز، ترجمه محمد‌احسان مصحفی، مشتمل بر گزارشی است از شکل‌گیری و تحلیل الگو‌های ساختاری ملفوظات با تکیه بر ملفوظات سید‌جلال‌الدین بخاری.

5_  « مروری بر ادبیات شطاریه» نوشته محمد‌رضا عدلی، در‌بردارنده گزارشی تازه از مهم‌ترین آثار طریقه شطاریه است.

6_  « نگاهی به زندگی،‌اندیشه‌ها و ملفوظات زین‌الدین شیرازی دولت‌آبادی»، نوشته مسعود فریامنش شرحی است از سوانح احوال، افکار، مشرب عرفانی و ملفوظات صوفی کمتر شناخته شده ایرانی که در فاصله وفات سعدی و تولد حافظ در شیراز به دنیا آمد و پس از مهاجرت به هند به حلقه مریدان برهان‌الدین غریب پیوست و در نهایت بر مسند خلافت او نشست. ادامه مطلب “شمارۀ 150 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «ادبیات عرفانی فارسی در هند»”

نشست «سرقت علمی: تلقی مدرن و سنتی»، ۳۰اردیبهشت۱۳۹۸، با سخنرانی دکتر آرش اباذری و دکتر محسن زمانی برگزار شد.
انجمن‌علمی فلسفه‌علم دانشگاه شریف، میزبان شرکت‌کنندگان بود.

ادامه مطلب “نشست «سرقت علمی: تلقی مدرن و سنتی» با حضور آرش اباذری و محسن زمانی”