معرفی کتاب «مخلوقات فانی»: آخرین نوشتۀ اروین یالوم

معرفی کتاب «مخلوقات فانی»: آخرین نوشتۀ اروین یالوم

شاید این هم از طنزهای تاریخ باشد که غرشِ توپ‌های آلمانِ هیتلری، چنان زهره‌ای از بنجامین یالومِ [1] یهودی ترکاند که دل از سرزمینِ مادری، در نزدیکی مرزِ روسیه و لهستان، گسست و پیش از تبدیل شدن به خاکستری بر آسمانِ آشویتس، زن و زندگی‌اش را به سرزمینِ فرصت‌ها (=آمریکا) رساند؛ تا سالها بعد، فرزندش، پدرِ معنوی پیشوا را شخصیت اصلی یکی از رمان‌های مشهور و پر فروش‌ قرن بیستم نماید. [2] ادامه مطلب “معرفی کتاب «مخلوقات فانی»: آخرین نوشتۀ اروین یالوم”

آزمون میزان زنانگی یا مردانگی در یک شخص

آزمون میزان زنانگی یا مردانگی در یک شخص

فارغ از جنـ‌س بیولوژیکی‌ یک کودک، او در خانواده و اجتماع «الگوهای جنـ‌سیتی» را مشاهده کرده و بر‌اساس آن‌ها هویت جنـ‌سیتی‌اش را ساختاربندی می‌کند.

با کمی دقت در خود و اطرافیانمان، شاید به این نکته دست‌‌ یافته باشیم که ما از نظر رفتاری صد‌در‌صد مردانه یا زنانه رفتار نمی‌کنیم. به‌طور مثال، شاید پسری را ببینید که به‌شدت به عروسک و بازی‌های به‌ اصطلاح دخترانه علاقه داشته و از طرف دیگر، دختری به فوتبال و ماشین‌بازی علاقه‌مند باشد. در این مطلب به بررسی این موضوع می‌پردازیم که تا چه میزان از رفتار‌های شخصیتی هر فرد، جدا از حالت بدنی نر(مرد) یا ماده‌ای(زنی) که با آن متولد می‌شود، به جنس فیزولوژی‌اش بستگی دارد. ادامه مطلب “آزمون میزان زنانگی یا مردانگی در یک شخص”

اسفار اربعه، تاریخ ادب انسانی-شیعی، محمدتقی چاوشی

اسفار اربعه، تاریخ ادب انسانی-شیعی، محمدتقی چاوشی
در فلسفه‌ی اسلامی درباره‌ی چیستی و ماهیت «تاریخ» و سیر و نحوه‌ی حرکت آن چندان بحثی به میان نیامده است؛ چرایی این ماجرا خود جای تأمل دارد ولی شاید بتوان با بازخوانی آثار متفکران اسلامی، درباره‌ی توجهی که تلویحاً به مقوله‌ی تاریخ داشته‌اند، گمانه‌هایی زد. مقاله‌ی زیر بر آن است تا نشان دهد که هرگونه بحث از حقیقت، روی دیگر سکه‌ی بحث از نسبت انسان و حقیقت است؛ از طرفی چون انسان در تاریخ است، نوع نگاه به انسان نیز متأثر از تاریخ می‌باشد و در نتیجه بحث از حقیقت و مواجهه‌ی انسان با حقیقت، همواره متأثر از تاریخ است؛ لذا با این مقدمات می‌توان گفت که اسفار اربعه‌ی ملاصدرا نه تنها اثری عقلی و فلسفی است بلکه روایت تاریخ ادب انسان ایرانی-شیعی است.

ادامه مطلب “اسفار اربعه، تاریخ ادب انسانی-شیعی، محمدتقی چاوشی”

اندیشه‌ی مفهومی، اندیشه‌ی انضمامی ، محمدتقی چاوشی

اندیشه‌ی مفهومی، اندیشه‌ی انضمامی ، محمدتقی چاوشی

«چه کسی انتزاعی فکر می‌کند؟» عنوان مقاله‌ای است از هگل، فیلسوفی که در تاریخ فلسفه نامش بیش از همه با تفکر انتزاعی گره خورده است و این مقاله بهانه‌ای شد برای تأمل در اینکه به‌راستی در فلسفه و نظر هگل، تفکر چیست؟ انتزاعی و انضمامی بودن به چه معناست؟ و دست‌آخر اندیشه‌ی انضمامی چگونه ممکن می‌شود؟ ادامه مطلب “اندیشه‌ی مفهومی، اندیشه‌ی انضمامی ، محمدتقی چاوشی”

نشست «قرآن، کلام خدا یا رویای نبی ؟» با حضور یحیی یثربی و خلیل قنبری (2)

نشست «قرآن ، کلام خدا یا رویای نبی ؟» با حضور جعفر نکونام و خلیل قنبری (2)

دومین نشست گروه اندیشه «انجمن اندیشه و قلم» با عنوان «قرآن، کلام خدا یا رویای نبی ؟» چهارشنبه ۲۳ تیرماه، با حضور دکتر سید یحیی یثربی، استاد بازنشسته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر خلیل قنبری استاد گروه ادیان غیرابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب و عضو انجمن مباحثات قرآنی قم در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

ادامه مطلب “نشست «قرآن، کلام خدا یا رویای نبی ؟» با حضور یحیی یثربی و خلیل قنبری (2)”

رگ حرف 12 ، آیا هر امر مشمئز کننده‌ای بد است؟

رگ حرف 12 ، آیا هر امر مشمئز کننده‌ای بد است؟

اَه چه حال به هم زن!

آیا هر امر مشمئز کننده‌ای  بد است؟

بشقابی پر از کرم‌های زنده که در هم وول می‌خورند و یک چینی آن‌ها را با ولع می‌خورد؛ حال به هم زن است، نه؟ کله پخته یک گوسفند با چشمانی نیمه باز و زبانی بیرون از دهان و دندان‌هایی سیاه در بشقابی روبروی شما است و شما با ولع آن را می‌خورید؛ این یکی چه؟ این یکی هم حال به هم زن است؟ ادامه مطلب “رگ حرف 12 ، آیا هر امر مشمئز کننده‌ای بد است؟”

تأمّلی دربارهٔ عشق و جاودانگی و هنرِ در حال زیستن ، مسعود زنجانی

تأمّلی دربارهٔ عشق و جاودانگی و هنرِ در حال زیستن، مسعود زنجانی

تقدیم به خالقِ «طعمِ گیلاس»، عباس کیارستمی

مسعود زنجانی: زندگی تنها در «اکنون» جاری است و اکنون همیشه هم‌آغوشِ دو «نیستی» است؛ گذشته ای که «دیگر نیست» و آینده ای که «هنوز نیست». هستی در محاصرهٔ نیستی است. بنابراین، باید آموخت در همسایگی نیستی و علیرغمِ آن، «هست» بود. باید در آغوش مرگ، زندگی کرد و «زنده» زندگی کرد، نه آنکه از ترسِ مرگ خودکشی کرد. ادامه مطلب “تأمّلی دربارهٔ عشق و جاودانگی و هنرِ در حال زیستن ، مسعود زنجانی”

آسان-آسان به کافری نتوان رفت: کفر از دیدگاه عین القضات همدانی ، یاسر میردامادی

آسان-آسان به کافری نتوان رفت: کفر از دیدگاه عین القضات همدانی ، یاسر میردامادی

کفر از دیدگاه عین القضات همدانی

یاسر میردامادی: دوگانه‌ی رایج «کافر-یا مؤمن» دوگانه‌ای خطا است. ما هم مؤمن-هم کافر و نه مؤمن-نه کافر هم داریم. ادامه مطلب “آسان-آسان به کافری نتوان رفت: کفر از دیدگاه عین القضات همدانی ، یاسر میردامادی”

درس‌گفتار عبدالکریم سروش با عنوان روش نقد اندیشه ها (3)

درس‌گفتار دکتر عبدالکریم سروش با عنوان روش نقد اندیشه ها

ابتداً، می‌پردازم به ذکر بعضی از نمونه‌های دیگری که در زمینه اندیشه‌های پنداری و ابزاری هست.

یکی از مهم‌ترین این موارد مسئله مالکیت است؛ می‌خواهیم ببینیم که آیا مالکیت یک امر اعتباری (پنداری) و ابزاری است؟ و یا یک امر خارجی و واقعه‌ای؟ آیا وقتی شئ‌ای مملوک کسی است و کسی مالک شئ است این دو با هم نسبت طبیعی و رابطه واقعی دارند، یا رابطه آن‌ها به گونه دیگری است؛ و آیا می‌توان برای این‌ها صفتی جستجو کرد که صفت مملوکیت و مالکیت آن‌ها باشد، و آیا خطا کردن در این امر موجب چه گمراهی‌هایی خواهد شد. ادامه مطلب “درس‌گفتار عبدالکریم سروش با عنوان روش نقد اندیشه ها (3)”

مقاله «تاریخِ تحولاتِ مفاهیم چیست؟» از آندرس هسینگ با ترجمه پژمان رنجبر

مقاله «تاریخِ تحولاتِ مفاهیم چیست؟» از آندرس هسینگ با ترجمه پژمان رنجبر

توضیح مترجم ابراهیم(پژمان) رنجبر:  مسالۀ راینهارت کُزلک مسالۀ تاریخِ تفکر است. او اما درگاهِ راه‌بردن به سپهرِ اندیشه را زبان می داند. زبان اما برای اون به مثابۀ یک ابزار صرف نبوده، بلکه زبان در بستر تاریخ و فرهنگ است که برای اون وجاهت دارد. نکته‌ای که البته همچنان جای بسیاری گمانه زنی‌ها دارد؛ پرسش از اینکه کزلک تحلیلِ زبانی را در عمل چگونه به کار گرفته است. این پرسشِ اساسی پاسخی چنین دارد: تحلیلِ سمنتیک یا معنی شناسی زبان معطوف بر بستر تاریخ و فرهنگی جامعه‌ای که در آن بالیده است. در مقالۀ پیش رو آندرس هیسنگ به گونه‌ای مختصر روشی را که کزلک برای بررسی تاریخ اندیشه در انداخته، توصیف می کند. مقاله‌ای ساده با مثال‌های آشنا که می کوشد خواننده را قدری با روشِ بررسی تاریخ تحولاتِ مفاهیم آشنا کند. ادامه مطلب “مقاله «تاریخِ تحولاتِ مفاهیم چیست؟» از آندرس هسینگ با ترجمه پژمان رنجبر”