نوشتن اینکه « لابد عثمان نوازنده ای بوده»، متناسب با شان یک کتاب با مخطاب عام نیست؛ با قدری تحقیق می شد دریافت که « شرف الدین عثمان» نوازندۀ رباب در عصر مولانا بوده و آنرا در « شعاع شمس» گنجاند. از این مهمتر، در صفحات متعددی از این اثر دو جلدی، نکاتی درباره فلسفۀ غرب، فلسفۀ تحلیلی و فیلسوفانی چون هگل و هایدگر و ویتگنشتاین ذکر شده که عموما ناموجه، باطل و رهزن است و به جای راهنمایی، مخاطب را چاه نمایی کرده است…
موضوع بحث این گفتار «صیرورت در فلسفه ملاصدرا و هگل» است که به بررسى چهار موضوع جداگانه خواهیم پرداخت.
مسئله صیرورت و فلسفه ملاصدرا، بررسى مسئله صیرورت در فلسفه هگل، مقایسه این مسئله در فلسفه این دو فیلسوف و در پایان فلسفه تطبیقى- مقایسه اى این دو فیلسوف. در بحث از «صیرورت در فلسفه ملاصدرا»، اولین مسئله اى که با آن مواجه مى شویم، مفهوم حرکت جوهرى است. در فلسفه ارسطویى- مشایى، حرکت در جوهر واقع نمى شود، چون حرکت را تغییر تدریجى مى دانند و چون قوام شىء به جوهر است، پس جوهر نمى تواند به تدریج دچار دگرگونى شود و اگر هم یک دفعه دچار تغییر شود کون و فساد یا استحاله به وجود مى آید که تا قبل از ملاصدرا این مسئله اى مفروض و مورد قبول بود. ملاصدرا براى توجیح صیرورتى که در عالم مى بیند، مى گوید حرکت در جوهر رخ مى دهد و براى این ادعا باید چند مفروض دیگر داشته باشد که مهمترین مسئله و مفروض، اصالت وجود است. ادامه مطلب “آیا ربطی بین ملاصدرا و هگل هست، محمد منصور هاشمی”
وقتی کودک بودیم پرسشهای کودکانه مان را با صراحت تمام می‌پرسیدیم: از کجا آمده‌ایم؟ هدف زندگی ما چیست؟ جهانی که در آن زندگی می‌کنیم چه جور جهانی است؟ پس از مرگ چه بر سرمان می‌آید؟
دکتر حسن محدثی جامعه شناس نقدی بر دیدگاه های تقلیل گرایی استاد ملکیان نوشته اند سپس یکی دیگر از جامعه شناسان و دوست گرامی بنده دکتر مجید حیدری چروده نقدی بر آن نقد نوشتند. از آنجا که بنده مدتها بود منتظر فرصتی و مجالی بودم تا بحث تقلیل گرایی و وجود یا عدم وجود جامعه و سایر پدیدارهای جمعی را دنبال کنم و نیز از مخالفان تقلیل گرایی هستم، چند نکته به ذهنم آمد که برای دوستان عرض می کنم. ادامه مطلب “تقلیل گرایی و گریز از واقعیت، سیدمحمد نوعی”
سخنرانی «سنجش فقه قُدما به حقوقِ بنیادین؛ بررسی ریشه‌های نظری رفتار خشونت‌بار در جوامع اسلامی» از امیرحسین ترکاشوند ادامه مطلب “سخنرانی امیرحسین ترکاشوند با عنوان ریشه‌های رفتار خشونت‌بار در جوامع اسلامی”
مسخره کردن و به استهزاء نشستن، نه ملاک است و نه حجت. نه می‌توان بر بنای آن سخن راند و نه می‌توان از پروای آن دم فرو بست. کار و بار روشنفکری چنین است که هر آنجا حقیقتی بیابد، خود را مکلف می‌داند که سخن بگوید و بیمی بر دل راه ندهد. این رسالت را عبدالکریم سروش به نیکی با ما در میان نهاده بود. وقتی که او جهد روشنفکری را با رسالت پیامبری برابر می‌نهاد، بر این وظیفه‌ی خود نیز آگاه بود. ادامه مطلب “رؤیای رسولان و جامعه‌ی مؤمنان ، سید هادی طباطبایی”
سید علیرضا صالحی : بخش نخست این نوشتار به معرفی جیمز ریچلز فقید و کتاب او با نام کلیات فلسفه اخلاق می‌پردازد. این اثر در بین متون آموزشی فلسفه اخلاق در دنیای انگلیسی‌زبان جایگاه ممتازی دارد و مدتها پرفروش‌ترین کتاب حوزه اخلاق و فلسفه بوده است. کتاب ریچلز در مقایسه با دیگر کتاب‌های درسی رایج در ایران می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای واحدهای درسی اخلاق و فلسفه اخلاق باشد. نظم منطقی مباحث، استفاده از مثال‌ها و بحث‌های عینی، پرهیز از انتزاعیات تا حد ممکن، و رویکرد عقلی، بخشی از مزیت‌های این کتاب است. این بخش با مروری بر فصول کتاب و مباحث مطرح در آن به پایان می‌رسد. در بخش دوم، نگاهی نقادانه خواهیم داشت به ترجمه‌های فارسی این اثر.
این مقاله را می‌توانید از اینجا یا اینجا دانلود کنید.
ادامه مطلب “معرفی و نقد ترجمه‌های فارسیِ «فلسفه اخلاق» جیمز ریچلز ، سید علیرضا صالحی”
کیرکگور عاشق ریگنا بود.شور و عطش عشق، رنجورش ساخته بود. یادداشت‌های روزانه او سرشار از بی قراری عاشقند.این عشق (همه محتوای زندگی اوست) یگانه آرزوی کیرکگور آن است که از آنِ رگینا باشد. این عشق چند ساله سرانجامی می‌یابد. این دو با هم پیمانی می‌بندند و از این پس در پیشگاه جمع مسئولند. اکنون ریگنا از آنِ اوست و او از آن ریگنا. عاشق به آرزوی خود رسیده است. حال اخلاق آرزویش را وظیفه او قرار می‌دهد. (خوش اقبالی در زندگی آن است که آرزو با وظیفه مطابق باشد، که آرزویم وظیفه‌ام باشد و باالعکس) اما نامزدی این دو دوامی نمی‌یابد. کیرکگور پیمان را می‌شکند و ریگنا را ترک می‌گوید… ادامه مطلب “مقاله امیر مازیار در معرفی کتاب ترس و لرز کرکگور”
بررسی ویژگیهای مكتب فلسفی اگزیستانسیالیسم است كه در جهان غرب طرفداران بسیاری دارد. نویسنده ضمن معرفی اجمالی مكتب فكری اگزیستانسیالیسم و مؤلفههای مهم این فلسفه فكری, مهمترین فلاسفه غربی كه دارای مشرب اگزیستانسیالیستی هستند را معرفی میکند و سپس به نقد و ارزیابی آموزههای مهم این فلسفه می‌پردازد. نگارنده به جایگاه عقل در مكتب اگزیستانسیالیسم اشاره میکند و نفی و توجیه ارزشهای اخلاقی و انسانی را در این مكتب به نقد میکشد.
نویسنده این تفكر اگزیستانسیالیستها را كه مدعی هستند تمامی انسانهای متدین یا برای كسب لذت جسمانی و یا برای كسب ثروت و شهرت از یك دین پیروی میكنند را رد كرده و دلایل گرایش انسانها به دین را فطری بودن آن و ایمان آنها به ارزشهای اخلاقی و انسانی ارزیابی میكند.
