نشانه‌های دین سازی – سروش نبی (2)

سروش نبی

در بخش اول مقاله “سروش نبی، نظریه نبوت سروش و دلایل پیغمبری‌اش را که نتیجه منطقی آن نظریه و مدعیات شخصی اوست، به تفصیل توضیح دادم. در بخش دوم، دلایل اختراع و تأسیس دین تازه توسط سروش را توضیح خواهم داد. ادامه مطلب “نشانه‌های دین سازی – سروش نبی (2)”

صوت جلسات طرح مطالعاتی ـ پژوهشی «تاریخ فلسفه تحلیلی»

صوت جلسات طرح مطالعاتی ـ پژوهشی «تاریخ فلسفه تحلیلی»

جلسات طرح مطالعاتی ـ پژوهشی «تاریخ فلسفه تحلیلی»
ادامه مطلب “صوت جلسات طرح مطالعاتی ـ پژوهشی «تاریخ فلسفه تحلیلی»”

هایدگر روان درمانگر !

هایدگر روان درمانگر !

زوایا و وجوه فلاسفه ی بزرگ را حدودی میسر نیست، چرا که هر متفکر و پژوهشگر به نسبت تاملات و دغدغه های خود میتوانند فهمی و برداشتی از ایشان داشته باشند. هایدگر قطعا یکی از این جنس فیلسوفان بود. فیلسوفی به غایت فیلسوف. اما باید این نکته را گوشزد کرد که تاثیر گرفتن از فلاسفه و امکان گشایش مفاهیم در ساحات مختلف دال بر فهم مسیر و هدف و شناخت فلسفه ی ایشان نیست! فلسفه ی هایدگر تنها در فهم دو ساحت پدیدارشناسی و وجود شناسی میسر است، و باید همیشه مدنظر داشت که قصد تمام تلاشهای فلسفی او در ذیل ظهور و گشایش مفهوم وجود است. او برای رسیدن به این هدف راه ها و روش های مختلفی را پیمود؛ و بسیاری از فلاسفه ی پس از او از این روش ها و طرق استفاده کردند بی آنکه ناظر به هدف و رویکرد هایدگر باشند. بحث در باب تحلیل دازاین و امکاناتی که پیش رو دارد نیز مسیری بود که هایدگر در اولین گامهای هستی شناسانه ی خود برای رسیدن به مفهوم وجود برداشت والا کتاب هستی و زمان – چنانچه ادموند هوسرل استاد و همکار هایدگر میپنداشت – اثری در باب انسان شناسی فلسفی نبود. با توجه به این نکته، بنابراین باید گفت که شرحی که ما میاوریم اگرچه به فهم بخشهایی از هستی و زمان کمک میکند و کاملا بر اساس تحلیل هایدگر از دازاین تبیین میشود، اما ناظر به هدف خود هایدگر و فلسفه ی او نیست! همانطور که اگرچه بسیاری از فلاسفه ی اگزيستانسیالیسم مستقیم و غیر مستقیم متاثر از اندیشه های هایدگر بودند و از آن بهره ها گرفتند اما الزاما حتی به فهم فلسفه ی وی نائل نیامدند که معروف ترین ایشان ژان پل سارتر ادیب و فیلسوف اگزیستانسیالیست فرانسوی بود که بسیاری از بنیادهای روانشناسی اگزیستانسیال مبتنی بر آرای او است. ادامه مطلب “هایدگر روان درمانگر !”

رسوایی بزرگ بین المللی برای جامعه علمی کشور

رسوایی بزرگ بین المللی برای جامعه علمی کشور

۵۸ مقاله نوشته شده توسط ۲۵۸ محقق ایرانی به دلیل جعل علمی و سواستفاده از متون علمی دیگر محققین، توسط ناشر سایت معتبر علمی نیچر به حال تعلیق در آمدند. ادامه مطلب “رسوایی بزرگ بین المللی برای جامعه علمی کشور”

فلسفه ؛ هنرِ زیستن

فلسفه ؛ هنرِ زیستن

یکی از تأثیرگذارترین اتفاقات در تاریخ فلسفه تغییر دادن کانون توجه تحقیقات فلسفی توسط سقراط بود.زمان ظهور سقراط هنگامی است که پیشینه ی فلسفه در یونان تنها اندکی بیش از یک قرن بود،جهان فلسفی آن روزگار به دنبال کشف ماده المواد(عنصر اولی و نهایی که همه از آن پدیذ آمده اند)بود.یکی این عنصر را آب،دیگری آتش یا هوا می دانست و برای اثباتش استدلال می کردند.سقراط به زودی دریافت که فرضیاتی از این دست درباره ی طبیعتِ جهان ربط چندانی به زندگی مردم ندارد و متضمن هیچ نفعی برای بشریت نیست.از این رو با نادیده گرفتن همه ی این فرضیاتِ جهان شناسانه عمر خود را صرف تحقیق و تفحص در باب جان انسان کرد.1با تمرکز سقراط بر اوضاع و احوال انسانی وضع شروع به تغییر کرد،اندیشیدن بر محور انسان قرار گرفت و وظیفه فلسفه، کشف روح و جان آدمی شد.بدین طریق فلسفه از جهان شناسی بدل به جان شناسی شد و تئوری فلسفه «اندیشه نجات»شکل گرفت.توجه انسان گرایانه سقراط به فلسفه از یک سو موجب شد عشق به اندیشیدن را با فعالیت های هرروزه اش تلفیق کند و زندگی و مرگی شگفت داشته باشد و از سوی دیگر راهی نو را در فلسفه باز کند.این دو دستاورد سقراط موجب شد انفجاری از دلبستگی و عنایت به فلسفه رخ دهد و یونان تبدیل شود به مهد فلسفه جهان،شاگردانی چون افلاطون و ارسطو پدید آمدند و مدرسه های آموزش فلسفه به شیوه و سبک های گوناگون تأسیس و اداره شوند.افلاطون و بعد هم شاگردش ارسطو تمام آنچه فلسفه به لحاظ نظری نیاز داشت را تأمین کردند و گامی بزرگ و رو به جلو برداشتند،اما از راهی که سقراط آغاز کرده بود دور شدند و نتوانستند میراث سقراطی که نمونه ای از فلسفه ورزی چه در اندیشه و چه در کردار بود را بسط دهند،فلسفه رونق گرفت اما به لحاظ نظری و تمرکزش بر اوضاع و احوال انسانی که بخش عملی فلسفه بود را از دست داد.بعد از مرگ ارسطو در قرن چهارم قبل از میلاد دوباره فیلسوفان به سقراط باز می گردند و با به کارگیری شیوه ی سقراطی مردمی ترین و موفق ترین مکاتب فلسفی را پدید می آورند.فلسفه تا قرن چهارم میلادی در یک دوره هشت صد ساله که به دوران«هلنیزم»معروف است بسط تأملاتی است که آدمیان را در داشتن زندگی بهتر یاری می رسانند و از فلسفه برای تجربه این نوع زندگی بهره می برند.در این نوشتار نگارنده می کوشد با معرفی مکاتب سه گانه(کلبی،اپیکوری،رواقی)به عنوان سه مکتب برجسته دوره ی هلنی چگونگی پرداختن فلسفه به روح و جان آدمی برای بهره بردن از زندگی بهتر را تبیین کند. ادامه مطلب “فلسفه ؛ هنرِ زیستن”

فلسفه، علم نیست

فلسفه، علم نیست

اغلب افراد به فلسفه به عنوان رشته ای بسیار انتزاعی با ارتباط بسیار کمی با واقعیت عینی نگاه میکنند. با این حال فلسفه به شکلی اساسی با هنر، ادبیات یا دین تفاوت دارد.

ادامه مطلب “فلسفه، علم نیست”

نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق

نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق

یکی از بزرگترین متفکران یونانی که از شاگردان افلاطون بود همانا (معلم اول) ارسطوست؛ بیگمان وی را باید یکی از بزرگترین فلاسفه ای که عالم به خود دیده است دانست. برعکس افلاطون که اکثر نوشته هایی که از او به جای مانده است آثاری است که برای همه ی مردم نوشته است، کتابهایی که از ارسطو به جای مانده است از رئوس درسهایش برای شاگردان و نوشته های تخصصی وی است، و این نیز سبب میشود که کار برای ما از آن لحاظ که قصد آنرا کرده ایم که در خصوص موضوعی خاص از اندیشه ی ارسطو سخن بگوئیم بسی سختتر از آن چیزی باشد که در مورد افلاطون از سر گذراندیم، چراکه ارسطو بسیاری از سخنانش را که در این بخش گفته است بر پایه های نوشته های دیگرش قرار داده است. ما برای اینکه تشریحمان در این خصوص تسهیل بیشتری برای خوانش خواننده داشته باشد مبنا را کتاب (درباره ی نفس) ارسطو قرار میدهیم و در ذیل آن کوشش میکنیم که در صورت نیاز از نوشته های دیگر او نیز کمک بجوئیم. ادامه مطلب “نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق”

سخنرانی سید‌حمید طالب‌زاده پیرامون لزوم دقت در تاسیس علوم‌انسانی در ایران

سخنرانی سید‌حمید طالب‌زاده پیرامون لزوم دقت در تاسیس علوم‌انسانی در ایران

سخنرانی سید‌حمید طالب‌زاده پیرامون ” لزوم دقت در تاسیس علوم‌انسانی در ایران ” یک سخنرانی دقیق با رعایت ظرایف علمی است. ممکن است شنونده‌ی کم‌تر آشنا با مفاهیم و اصطلاحات پیچیده‌ی فلسفی، گمان کند که این سخنرانی، چندان چیز دندان گیری برای او ندارد. آشنایان به فلسفه نیز ای‌بسا بگویند که این یک ارائه‌ی کوتاه از مهم‌ترین لحظات تاریخ فلسفه است که از پس توضیح پیچیدگی مفاهیمی که پایشان وسط کشیده شده، بر نیامده است. با اینهمه، این یک سخنرانی دیدنی است. آنهم نه فقط برای اهل فلسفه، که برای همه ی کسانی که سودای کار علمی در ایران را دارند. کسانی که آشنایی بیشتری با دکتر طالب زاده دارند، می دانند که طالب زاده، معمولا شمرده و دقیق سخن می گوید. ادامه مطلب “سخنرانی سید‌حمید طالب‌زاده پیرامون لزوم دقت در تاسیس علوم‌انسانی در ایران”

معرفی کتاب دین و نظریه اجتماعی

معرفی کتاب دین و نظریه اجتماعی

کتاب «دین و نظریه اجتماعی» متشکل از شش گفتگوی نگارنده با تعدادی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان اجتماعی و جامعه‌شناسان دین معاصر است: جفری الکساندر، براین ترنر، دیوید هلد، خوزه کازانوا، استیو بروس و گریس دیوی. رشته‌ای که این گفتگو‌ها را به یکدیگر پیوند می‌دهد تمرکز همة آن‌ها بر نظریه‌های مرتبط با جایگاه دین در جهان معاصر است. از آنجا که پاره‌ای از این اندیشمندان و جامعه‌شناسان برجسته هنوز در منابع فارسی‌زبان معرفی نشده‌‌اند، کوشش شده است که محتوا و زبان گفتگوها برای کلیه علاقمندان به علوم اجتماعی و انسانی و دین‌پژوهی آسان‌فهم باشد و هر گفتگو درآمدی خوش‌خوان و دریچه‌ای شود برای آشنایی کلی با نظریه‌پرداز طرف گفتگو و آراء او در باب تحولات دین در جهان امروز. پاسخ‌هاي روان، روشن و غیرفضل‌فروشانة هریک از اندیشمندان و معطوف بودن پاره‌اي از پرسش‌ها به ايران نیز بر جذابیت و سودمندي گفتگوها افزوده است.

ادامه مطلب “معرفی کتاب دین و نظریه اجتماعی”

مقاله پرنده‌تر ز مرغان هوايی از سروش دباغ

مقاله پرنده‌تر ز مرغان هوايی از دکتر سروش دباغ

انسان‌های بزرگ با گذشت‌های عظیمی که کرده‌اند، جاودانگی و مانایی و نام نیک را برای خویش به ارمغان برده‌اند؛ در حالی که عموم آدمیان تخته بندِ زمان و مکانند و درگیر کف‌های دریا. بعد فرافقهی و فراکلامی قیام امام حسین (ع) عبارت است از پاکبازی و عبور کردن و همنورد افق‌های دور شدن و ترک تعلقات و سبکباری. در رابطه با واقعه عاشورا از منظرهای گوناگون اخلاقی، عرفانی، جامعه‌شناختی و… می‌توان سخن گفت. ادامه مطلب “مقاله پرنده‌تر ز مرغان هوايی از سروش دباغ”