صدانت

آدرس کانال تلگرام بیژن عبدالکریمی

معرفی کانال تلگرام دیگر اندیشمندان ایرانی

حدود سه سال است که از انتشار مجموعه ترجمه مدخل‌های دانشنامه فلسفی استنفورد می‌گذرد. این کار که به همت انتشارات معتبر ققنوس انجام شده است، خدمت دیگری به عرصه نحیف علوم انسانی در کشور ماست. از محاسن و مزایای این مجموعه چیزی نمی‌گوییم که دیگران بسیار گفته‌اند. اما تاکنون هیچ بررسی قابل توجهی در مورد آن صورت نگرفته است و کسی آن را در ترازوی نقد سبک و سنگین نکرده است. آری، از آغاز انتشار این مجموعه تعریف و تحسین بسیاری در مورد آن مطرح شده است و همچنان نیز ادامه دارد. نگارنده این سطور هم نه تنها با این حکم کلی مخالف نیست و از انتشار آن در کل تقدیر می‌کند، اما نمی‌توان برخی از اشکالات مهم را نادیده گرفت. اگر این اشکالات را به وضوح مشخص نکرد، بیم آن می‌رود که به ضرر دانشجویان فلسفه تمام شود؛ کسانی که ظاهرا مخاطبان اصلی تلقی شده‌اند. ادامه مطلب “نقدی کوتاه بر دانشنامه‌ای فراخ / دکتر علی غزالی‌فر”

پیش از خواندن این مقاله بد نیست توضیحی بدهم. این مقالۀ بخشی بود از کتابی که به تازگی ترجمه کرده‌ام و به ناشر سپرده‌ام به نام زیبایی‌شناسی خورد و خوراک که ناشر محترم به دلایلی که “افتد و دانی” صلاح ندانستند در مجموعه مقالات کتاب بماند. نویسنده در این مقاله می‌کوشد الگوهایی ساختاری برای ذائقه در شراب‌نوشی به دست دهد. باید توجه داشت که این بحث هیچ ربطی به حرمت شراب‌نوشی در شریعت اسلام ندارد. چرا که شراب در این مقاله صرفاً از حیث طعمش بررسی می‌شود و نه از حیث سکرآور بودنش. به راحتی می‌توان شبیه این بحث را بر چای‌نوشی، قهوه‌نوشی یا نوشیدن عرقیات گیاهی اطلاق کرد و چه‌بسا روزی محققی چنین کند و در نقد نگاه سوبژکتیو به طعم چای و قهوه و عرقیجاتِ گیاهی قلم بزند و یک ترمینولوژی برای توصیف طعم و مزۀ چنین مواردی به دست دهد. با سپاس از دوست نازنین دکتر بابک عباسی عزیز که متن را ویرایش کرد. ادامه مطلب “کام کارکشتۀ آلیس”

این متن کوتاه از کتاب بسیار زیبای فلسفه زندگی نوشته کریستوفر همیلتون ترجمه میثم محمد امینی(فصل سوم) تقطیع شده است محور اصلی بحث در این جا لزوم و چگونگی تبدیل خود به اثری هنریست . ادامه مطلب “تبدیل خود به اثری هنری ؛ راهی برای رهایی از بی معنایی”

جریانی كه به عنوان «روشن‌فكری دینی» شناخته می‌شود، دو چهره متفاوت دارد: یك چهره سیاسی- اجتماعی و یك چهره اندیشگی. مناسب‌ترین چارچوب برای بررسی وجه اندیشگی روشن‌فكری دینی روش‌شناسی «برنامه پژوهشی» است. چون در این مورد به مناسبت‌های دیگری طرح بحث كرده‌ام در اینجا از تفصیل بیشتر آن خودداری می‌كنم. در اینجا ادعای من این است كه برنامه پژوهشی روشن‌فكری دینی، كه می‌توان آن را «نواندیشی دینی» نامید یك «برنامه پژوهشی پیشرو» است. در دیدگاه لاكاتوش «برنامه پژوهشی پیشرو» در مقابل «برنامه پژوهشی تباه شونده» قرار می‌گیرد. ادامه مطلب “برنامه پژوهشی پیشرو”

 اين مكتوب در پى بررسى تطبيقى الهيات عرفانى و الهيات فلسفى در فرهنگ اسلامى است. مدعاى اصلى نگارنده اين است كه اختلاف‏نظر عارفان و فيلسوفان مسلمان در باب الهيات از اختلافى عميق‏تر در باب تعريف و تصور خداوند سرچشمه مى‏گيرد. بويژه عقلانى‏بودن باور به وجود خداوند و نياز يا بى‏نيازى ما به دليل بر وجود او، كه يكى از موضوعات محورى الهيات فلسفى و عرفانى است، مبتنى بر تعريف و تصورى است كه عارفان و فيلسوفان از خداوند دارند. نياز يا بى‏نيازى وجود خداوند به استدلال، اوصاف خداوند، امكان شناخت‏خداوند و نحوه شناخت او، تشابه و تمايز او از خلق، رابطه خدا و خلق، و عقلانيت‏باورهاى دينى يا نسبت عقل و ايمان، از جمله مسائل و موضوعات اساسى الهيات است و چنانكه خواهيم ديد حل و فصل همه اين مسائل به نوعى مبتنى بر پيش‏فرضى است كه شخص در باب تعريف خداوند دارد. ادامه مطلب “خداى عرفان و خداى فلسفه”

زندگی بر کره زمین برای ما همواره با چالش همراه بوده است. می‌خواهیم زندگی راحت و بدون خطر و رنج روی کره‌ زمین داشته باشیم، بدین منظور گاهی در محیط زیست خود تغییراتی ایجاد می‌کنیم. با توجه به افزایش جمعیت انسان‌ها و به تبع آن افزایش ساخت و ساز، یکی از مشکلات به وجود آمده، تخریب یا تغییر محیط زیست است. به عنوان مثال، ممکن است یک جنگل به منظور ایجاد یک مجتمع مسکونی تخریب شود. می‌توان به این مسأله هم از نظر «اخلاقی» و هم از نظر «زیبایی‌شناسی» پرداخت که در این نوشتار سعی می‌کنیم هر دو موضوع را تبیین کنیم. ادامه مطلب “ورود به طبیعت تا به کجا ؟”

خبرگزاری مهر : انتشار کتاب «شناخت هگل‌گرایی»، نوشته رابرت سینربرینک، توسط انتشارات لاهیتا بهانه ای شد که در میزگردی با حضور مهدی بهرامی (مترجم کتاب)، محمدمهدی اردبیلی (ویراستار کتاب) و مهدی پارسا خانقاه، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به بررسی این کتاب و همچنین جایگاه هگل در تاریخ فلسفه بپردازیم.

در بخشی از این میزگرد که به نقد و بررسی خوانش های اندیشمندانی چون هایدگر و پوپر از هگل پرداخته می شود، اردبیلی مدعی است که نقدهای پوپر، شوپنهاور و هیدگر به هگل بی راه بوده و اساسا ما نه تنها باید روش پوپر را نقد کنیم، بلکه باید نقاب پلورالیسم را از چهره او برداریم تا فاشیسم او هویدا شود. مهدی پارسا نیز با بیان اینکه کار پوپر فلسفه است با این دیدگاه مخالفت می کند. ادامه مطلب “میزگرد بررسی کتاب «شناخت هگل‌گرایی» با حضور مهدی بهرامی و محمدمهدی اردبیلی”

آن‌چه امروزه عرب‌ستیزی ـ به عنوان نمونه‌ای از نژادپرستی ـ خوانده می‌شود، در دوران معاصر پدیده‌ای قابل مشاهده صرفاً در میان برخی ـ و تاکید می‌کنم، برخی ـ از ایرانیان (از سکولار گرفته تا مذهبی) نیست، بلکه آن را می‌توان در کشورهای دیگر نیز سراغ گرفت. مثلاً عرب‌ستیزی را پس از اشغال فلسطین، در میان برخی از اسراییلی‌ها و نیز به ویژه پس از یازده سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی در قالب اسلام‌هراسی در میان برخی از غربی‌ها و حتی در میان بعضی از عرب‌های غیرمسلمان یا سکولارِ منتقد فرهنگ اسلامی (به ویژه در میان برخی از مصریان) می‌توان مشاهده کرد. گرچه بررسی جنبه‌های تاریخی ـ هویتی و نیز سیاسی ـ بین‌المللی نژادپرستی برای فهم پدیده نژادپرستی اهمیت بسزایی دارد، من در این نوشته قصد ندارم به این جنبه‌ها بپردازم. قصد من در این نوشته صرفاً تلاش برای به دست دادن پاسخی کاملاً مقدماتی و گذرا به این پرسش مهم است که: نژادپرستی، به طور کل، چه اشکالی دارد؟ ادامه مطلب “نژادپرستی چه اشکالی دارد؟!”

در این نوشتار می کوشم نظریه معنویت ملکیان را با جزئیات بیشتری شرح دهم و در نوشتاربعدی به نقد رویکرد ملکیان متاخر به عقلانیت و معنویت بپردازم. ادامه مطلب “مروری بر نظریه اجتماعی-سیاسی مصطفی ملکیان- بخش دوم”