صدانت

اندیشهٔ پویا: در شمارهٔ سی و سوم مباحثه‌ای با حضور مصطفی ملکیان و سعید حجاریان و با عنوان «سیاست‌زدگی یا سیاست زدایی» منتشر شد که به اولویت سنجی اصلاحات سیاسی و اصلاحات فرهنگی می پرداخت. این گفتوگو ادامه داشت و مشروح جلسهٔ دوم آن نیز درشمارهٔ سی‌وپنجم اندیشهٔ پویا منتشر شد. اما در ادامه برخی نیز به این گفتوگو پیوستند؛ از جمله دکتر محمدمهدی مجاهدی که نقد و نظر خود را به صورت مقاله‌ای در اختیار اندیشهٔ پویا گذاشت و در شمارهٔ سی و نهم منتشر شد. دیدگاه فردگرایانهٔ استاد ملکیان، مورد توجه برخی جامعه‌شناسان نیز قرار گرفته بود و از همین رو دکترمحمدامین قانعی راد، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران از استاد ملکیان دعوت کرد که در میزگردی با حضور دکتر هادی خانیکی، رئیس انجمن مطالعات فرهنگی، به بحث دربارهٔ دیدگاه‌های استاد ملکیان بپردازند. آنچه می‌خوانید برخاسته از این میزگرد و گفتگوی انتقادی دربارهٔ نسبت روشنفکری فرهنگی روشنفکری سیاسی و روشنفکری اجتماعی است به میزبانی دکترقانعی راد که توسط لیلا ابراهیمیان پیاده شده و برای انتشار در اختیار اندیشهٔ یویا گذاشته شده است. ادامه مطلب “مباحثه هادی خانیکی، مصطفی ملکیان و محمدامین قانعی‌راد در ماهنامه اندیشه‌ پویا”

آیا بی ایمانی می‌تواند راهی به ایمان باشد؟ اگر بلی، چرا و چگونه؟ و اگر نه، چرا؟ در پاسخ به این پرسش مهم، من در این نوشته می‌کوشم به سود این ادعا استدلال کنم که: تجربه‌ی بی‌ ایمانی ممکن است راهی به سوی ایمان (دوباره) به خداوند باشد. بر این اساس می‌توان ادعا کرد که بی ایمانی در مواردی نه وضعیتی علیه خداوند که ممکن است در نهایت وضعیتی رو به سوی خداوند باشد. علاوه بر آن استدلال می‌کنم که تجربه‌‌ی بی‌ایمانیِ منتهی به ایمان در مواردی می‌تواند به یکی از انواع اصیل   تجربه‌های ایمانی بینجامد. ادامه مطلب “آیا بی ایمانی ممکن است راهی به ایمان باشد؟”

آرش نراقی: در سخنرانی «مدلی تازه در فهم تجربه های وحیانی» که مضمون آن پیشتر در سخنرانی «آگاهی، تجربه وحیانی، و روایت رؤیا» مطرح شده است، می‌کوشم تا نگاهی تازه را در خصوص تحلیل ماهیت تجربه های وحیانی و زبان وحی پیشنهاد کنم. این سخنرانی در مرکز فرهنگی ابن سینا- ایرواین به تاریخ ۹ جولای ۲۰۱۷ انجام شده است. ادامه مطلب “مدلی تازه در فهم تجربه های وحیانی”

سارا شریعتی در یک سخنرانی به‌دعوت دبیرستان علوم انسانی شرف‌الدین، پاسخ‌های جالبی به این پرسش داده که «چرا باید علوم انسانی بخوانیم؟»

چرا باید علوم انسانی و علوم اجتماعی بخوانیم؟ به دلیل اینکه این علوم به ما این امکان را می‌دهد که ذهن پرسشگر داشته باشیم، به ما این امکان را می‌دهد که وضع موجود را به چالش بکشیم، به ما امکان می‌دهد که بهتر بفهمیم تا بهتر بتوانیم تغییر بدهیم. علوم انسانی و علوم اجتماعی در واقع یک خصلت رهایی‌بخش پیدا می‌کنند. از چه چیزی رهایی پیدا می‌کنیم؟ از همینی که هست؛ از دترمینیسم و تعین‌گرایی تام و تمام، از اینکه من زندانی طبقه‌ام بشوم، زندانی محیطم، زندانی محله‌ام، زندانی تعلقاتی که آن‌ها را نمی‌پسندم. ادامه مطلب “سارا شریعتی: چرا باید علوم انسانی بخوانیم؟”

یکی از عارفان مسیحی درباره‌ی خدا، تعبیر حیرت‌آوری دارد که به چشم من از گویاترین تعابیر است؛ گر چه ممکن است در نگاه برخی، کفرآمیز و یا یاوه بیاید. آنجلا فولینیویی می‌گوید: «جهان از خدا حامله است.»

ادامه مطلب “جهان، آبستن از خداست”

اصولا اگزیستانسیالیسم به سادگی قابل تعریف نیست! این اصطلاح نام مشترکی است که به فلسفه های بسیار مختلف داده شده است و نباید چنین تصور کرد که این فلسفه‌ها ضرورتا ارتباط استواری با هم دارند. اشتراک آن‌ها بیشتر از این جهت است که همگی «فلسفۀ زندگی‌اند»؛ در همۀ آن‌ها سعی می‌شود به طُرق مختلف به سؤالاتی پاسخ داده شود که آدمیان دربارۀ هستی و تجربۀ انسان می‌پرسند. اغلب نویسندگان کتاب‌های تاریخ فلسفه، به هنگام مواجه با مُعضل ارائۀ تعریفی دقیق و جامع از اگزیستانسیالیسم، با فهرست کردن موضوعات مرتبط با هستی همچون اصالت وجود، انتخاب، آزادی، مرگ، تنهایی و پوچی، سعی کرده‌اند تا حدودی این مسئله را برطرف نمایند. در چنین وضعی، یک فیلسوف اگزیستانسیل، فیلسوفی است که آثارش را وقف پرداختن به این موضوعات کرده باشد. ادامه مطلب “هر‌فرد مسئول تمام افراد بشر است!؟”

نسبت شریعتی با امروز ما چیست؟ این سؤالی بود كه در سمینار چهلمین یادمان شریعتی در سالن ابن‌خلدون در‌گرفت. موضع توأمان شریعتی نسبت به سوسیالیسم و اسلام و ایجاد ترکیبی مناقشه‌انگیز با عنوان ماركسیسم اسلامی را چگونه می‌توان همچنان برای شرایط امروز ایران مهم دانست؟ این سؤالی بود كه در نهایت مخاطبان درباره آن چیزی نشنیدند، مخاطبان زیادی كه بی‌نظمی‌هایی همچون كمبود جا، گرما و تهویه نامناسب و صحبت‌های طولانی مجری آنها را كلافه كرده بود. در این نشست هاشم آقاجری از تکرار، بازسازی و به‌روزکردن دقیق پروژه ناتمام شریعتی گفت تا شاید نتیجه‌ای متفاوت از آن بیرون آید، بدون پاسخ به اینکه آیا آنچه در واقعیت تاریخی به وقوع پیوست نتیجه منطقی پروژه شریعتی بود یا انحرافی از آن. یوسف اباذری سخنرانی خود را پاسخ به نقدهایی دانست که به شریعتی وارد می‌شود. به نظر او شریعتی به نوعی اسطوره بدل شده و به جهت دال‌های زیادی که حول آن ساخته شده با مدلول واحدی طرف نیستیم. پس نمی‌توان از یک شریعتی سخن گفت. احسان شریعتی از تفاوت دوران ما و دوران شریعتی گفت و اینکه شریعتی فرصت تعمیق در پژوهش دیدگاه‌های پویای خود را نداشت. با‌این‌حال، او هسته منسجم اندیشه شریعتی را ارائه بدیلی در برابر تثلیث «زر و زور و تزویر» دانست. نشست «اکنون، ما و شریعتی» دیروز در دانشکده علوم اجتماعی برگزار شد و آنچه در ادامه می‌آید خلاصه‌ای از سخنرانی‌های این جلسه است. ادامه مطلب “سخنرانی هاشم آقاجری، یوسف اباذری و احسان شریعتی در چهلمین یادمان شریعتی”

نشست صمیمانه با مصطفی ملکیان در شهرضا با عنوان نقد ماتریالیسم اخلاقی ادامه مطلب “سخنرانی مصطفی ملکیان با عنوان نقد ماتریالیسم اخلاقی”

مصاحبه انجمن اسلامی دانشگاه زنجان با مصطفی ملکیان با عنوان عللِ انحطاطِ اخلاقی جامعه ایران ادامه مطلب “عللِ انحطاطِ اخلاقی جامعه ایران”