امروز که در خدمت شما هستيم براي شروع بحث، مطلبي است که ذهن ما را مي‌گزد. برخي اساتيد روانشناسي و دين‌پژوهي که تعلقات ديني دارند، بر اين باورند که ميان روانشناسي و دين هيچ سنخيتي نيست،و بنابراين اولاً، تلفيق اين دو با عنوان روانشناسي ديني، هم براي دين خطرزاست و هم اينکه اعتبار روانشناسي دچار […]
نکته اول در بحث این است که ما از تقریر دقیق اصل علیت صرف نظر می کنیم.چون مثلا بعضی از قدما می گفتند که تقریر دقیق اصل علیت این است که«هر حادثی نیازمند علت است.»بعضی ها میگفتند «هر ممکن الوجودی نیازمند علت است» کسانی هم می گفتند«هر فقیرالذاتی نیازمند علت است» تعابیر نادقیق دیگری هم […]
انسان‌های بزرگ با گذشت‌های عظیمی که کرده‌اند، جاودانگی و مانایی و نام نیک را برای خویش به ارمغان برده‌اند؛ در حالی که عموم آدمیان تخته بندِ زمان و مکانند و درگیر کف‌های دریا. بعد فرافقهی و فراکلامی قیام امام حسین (ع) عبارت است از پاکبازی و عبور کردن و همنورد افق‌های دور شدن و ترک […]
چندی پیش، مقالۀ «روشنفکری دینی و مسئله شر»، نوشتۀ محمدرضا نیکفر را در سایت «رادیو زمانه» خواندم. به نظرم، خطاهای چندی در تحلیل ایشان دربارۀ حدود و ثغورِ کند وکاوهای روشنفکرانه و دین اندیشانۀ جماعت ِموسوم به نواندیشان دینی و روشنفکران دینی به چشم می‌خورد. در سطور پیش رو می‌کوشم ابتدائا تلقیِ خود دربارۀ مدعیات […]
درجه‌بندی مسائل از حیث اهمیت و اولویت و تشخیص مسائل اصلی و زیربنایی و تفکیک آنها از مسائل فرعی و روبنایی و اولویت بخشیدن به حل و فصل مسائلی که در دسته‌ی نخست جای می‌گیرند یکی از فرایض عقلانی ما آدمیان است. یعنی عقلانیت از ما می‌خواهد که در مقام تحقیق و بررسی مسائل آنها […]
در دنیای پرشتاب کنونی که بسیاری از مفاهیم و هنجارها وارزش ها دگرگون شده اند، انسان زمانِ حال با خلایی روبروشده است. بسیاری از آنچه که به آنها متکی بوده وبه آنها جهت آرامش چنگ می زد، یا ضعیف شده اند و یا آنکه از بین رفته اند. لذا برای انسان در عصر پرشتاب کنونی، […]
در سخنرانی مصطفی ملکیان در کنگره والاپیامبر رحمت هشت ویژگی که هر مسلمان بلکه هر دینداری در دنیای مدرن به مصلحت است داشته باشد تا در این دهکده جهانی که بسیار تُرد و شکننده است به دیگران آسیب نزند را بدین قرار برمی‌شمارند: ۱_ دچار خودشیفتگی فردی و گروهی نباشیم. ۲_ مسلمان و دیندار بودن طالب حقیقت […]
کسی که نسبت به همجنس گرایی و شرابخواری حساسیت میورزد و برای مبارزه با کف زدن و بدجابی کفن میپوشد، اما نسبت به استبداد، ظلم سیاسی، خشونت، تبعیض و تضییع حقوق مردم هیچ حساسیتی از خود بروز نمی دهد، حساسیتهای او حساسیتهای اخلاقی نیست. به همین ترتیب، کسی که بر عدالت اقتصادی و توزیع عادلانه […]
مقاله حاضر را می‌توان تکمله‌ای بر نظریه سروش دانست؛ به این معنا که می‌کوشد تا در عداد سه نوع دین‌ورزی، از سه نوع اخلاق دینداری سخن بگوید.
نوشتن اینکه « لابد عثمان نوازنده ای بوده»، متناسب با شان یک کتاب با مخطاب عام نیست؛ با قدری تحقیق می شد دریافت که « شرف الدین عثمان» نوازندۀ رباب در عصر مولانا بوده و آنرا در « شعاع شمس» گنجاند. از این مهمتر، در صفحات متعددی از این اثر دو جلدی، نکاتی درباره فلسفۀ […]
