کسانی دردمندانه بر آیات و روایات و تفاسیری دست می‌گذارند که پیروان ادیان را به خون‌ریزی تحریض می‌کنند، و گاه بهت‌زده و گاه جست‌وجوگرانه می‌پرسند آیا خشونت‌ورزی متدینان را همین بهانه‌ها و مبرّرات کافی نیست. گمان می‌کنم ملامت نهفته در سخن ایشان را نیک درمی‌یابم و بیش از آن، با دردمندی و نیک‌خواهی پاره‌ای از […]
جریان روشنفکری دینی یکی از جریان‌های فکری تاحدی تأثیرگذار معاصر می‌باشد و با وجود طیف‌های مختلف روشنفکری، می‌توان جنبه‌های مشترکی نیز در این میان پیدا کرد. یکی از شخصیت‌های این جریان آقای مصطفی ملکیان است. این مقاله با رویكرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درصدد بررسی دیدگاه‌های مصطفی ملکیان است. ابتدا تلاش شده است تا اجزای […]
نشاطِ دائم داشتن را نباید صرفاً یک وضعیتِ روانشناختی دانست و آن را رفتارشناسانه تعبیر کرد. اگرچه خِردمند را نباید با چهرۀ تلخ و خشک و سیمایی عبوس و دُژم تصوّر کرد، اما نباید اینگونه هم پنداشت که او کسی است که درد و غمی ندارد، و زندگی برای او، جز به خوش باشی و […]
«نیایش» خصوصا و «مناسک و شعائر» عموما، سلسله‌یی از کارکردهای اجتماعی دارند که در این نوبت به آنها نمی‌پردازم. در اینجا، بحث خود را تنها به جنبه‌های فردی یا به تعبیر بهتر کارکردهای فردی نیایش و به جا‌آوردن و گزاردن مناسک و شعائر دینی منحصر می‌کنم. برای آنکه به بیان خود سامان منطقی بخشم به […]
سید حسن اسلامی : از بد حادثه (شاید هم از خوش حادثه) محل اقامتم، در حدود ۳۰۰ متری باغ وحش بزرگ فرانکفورت است. همان روز اول، میزبان به من گفت برای آن که گم نشوم و مسیر را اشتباه نروم، همیشه یادم باشد که نزدیک باغ وحش هستم و این هم دیوارش. در همه مدت […]
كتاب “الدين وأسئلة الحداثة” (دين و پرسش‌های نو) شامل مجموعه‌ى چهار گفتار با چهار انديشمند معاصر (از جمله مصطفی ملکیان) در باب نيازها و پرسش‌ها نو از دين است. مصاحبه‌شوندگان همگي از اساتيد برتر حوزه الاهيات، فلسفه و كلام اسلامى هستند كه پاسخ‌های مبسوطی به پرسش‌های الرفاعى عرضه مي‌كنند. متن هريک از این مصاحبه‌ها پيش‌تر […]
این نوشتار در پی قدرشناسی از نظریه رویای رسولانه است. قدرشناسی هم به معنای تقدیر (و نه تکفیر) نسبت به صاحب نظریه و هم به معنای شناخت قدر نظریه و تعیین حدود قوت و ضعف آن. در وجه نخست، این نظریه، نشانگر تلاشی اندیشمندانه در کاوش دینی است و خود پاسخی به ضرورت اساسی در […]
این روزها مصادف است با سی و نهمین سالگرد وفات دکتر علی شریعتی؛ معلم انقلاب و روشنفکرِ دینی برجستهٔ معاصر. تاکنون توفیق داشته‌ام به تفاریق، دربارهٔ «کویری‌ات»، «اسلامی‌ات» و «اجتماعیاتِ» شریعتی بنویسم و سخن بگویم و از طریق بازخوانیِ انتقادی میراث شریعتی، دِین خود را به آن بزرگوار ادا کنم. [۱] نیازی به تذکار و […]
اسلام‌شناسی در غرب دارای سنت دیرینه ای است که شناخت و بررسی آن می تواند موضوع بسیار خوب و مناسبی برای یک تحقیق جامع باشد اما از آنجایی که ما در نظر داریم در این بحث بیشتر به وضعیت حاضر اسلام‌شناسی در غرب بپردازیم سئوال ابتدای من از شما این است که شما به خوبی می […]
آقای دکتر احمد پاکتچی در دومین جلسه کارگاه روش‌شناسی نقد هوش‌ورزی و تحلیل منطقی به بررسی تفاوت روش و عادت نزد عرف عام و عرف خاص پرداخت و سپس تعامل میان ذهنیت و عینیت و اصلاح بین آن ها را مورد واکاوی قرار دارد و در پایان جلسه، مساله اسطوره گرایی به عنوان یکی از […]
