به صورت کلی، نظریه‌های درباره مدرنیته را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: ادعای دسته اول -که می‌توان آن‌ها را نظریه مدرنیزاسیون نامید- آن است که تنها یک شکل زندگی مدرن وجود دارد و آن همان چیزی است که اکنون در غرب محقق شده است؛ یعنی شکل زندگی‌ای که نظام اقتصادی‌اش، نظام سرمایه‌داری مبتنی بر […]
شک‌‌‌گرایی و نظریه سیاسی در اندیشه اوکشات عارف عبادی، پست‌‌‌دکترا نظریه سیاسی اجتماعی، دانشگاه کمبریج مجله ماهنامه قلم یاران شماره ۳۰ در یک تقسیم‌‌‌بندی کلی، شاید بتوان متفکران سیاسی مغرب زمین را (از عصر روشنگری به این سو) به دو اردوگاه اصلی تقسیم کرد. یک طرف، اندیشمندانی قرار دارند معتقد بر اینکه عقل آدمی عنصری […]
اگر بخواهیم وضع مطلوب آدمی را توصیف کنیم، دو اصطلاح بسیار پرکاربرد است: شادکامی [happiness] و نیک‌زیستی [well-being]. کل مباحثی که در این حوزه مطرح می‌شود به سه بخش مهم تقسیم‌کرده‌اند: ۱) نظریه‌های شادکامی یا نیک‌زیستی؛ ۲) چه چیزی ما را شادکام میکنند یا علل نیک‌زیستی کدامند؛ ۳) چگونه می‌توان شادکامی یا نیک‌زیستی را در […]
سخنی با استاد رنانی؛ «خطای ترکیب» یا «ترکیب خطا»؟ سید حمید طباطبایی «اندیشمند معاصر جناب آقای دکتر محسن رنانی، اخیرا در یادداشتی نسبتا طولانی ،ریشه همه مشکلات کشور را ،به قول خودشان، در «خطای ترکیبی» برشمرده اند و می نویسند: « آیت‌الله خمینی در دهم اسفند ۱۳۵۷ در مدرسه فیضیه فرمود «ما، هم دنیا را […]
وقتی آیت‌الله خمینی در دهم اسفند ۱۳۵۷ در مدرسه فیضیه فرمود «ما، هم دنیا را آباد می‌کنیم و هم آخرت را…»، برای من نوجوان سیزده ساله‌ای که در یک خانواده مذهبی بالیده بودم خیلی خوشایند بود و خود را یکی از خوشبخت‌ترین آدمیانی می‌دیدم که بر‌حسب تصادف در زمانه و زمینی به دنیا آمده است […]
«خودفریبی» در فلسفۀ سارتر مصاحبه با مجلۀ «کرگدن» (سال ۱۳۹۶) با افزایش مصاحبه کننده: علیرضا نجفی کرگدن: چرا انسان‌‌ها می‌‌خواهند آن چیزی که هستند نباشند و چرا همواره به چیز دیگری وانمود میکنند و خود واقعی‌‌شان را پنهان می‌‌سازند؟ ژان پل سارتر، فیلسوف مشهور فرانسوی، در کتاب «هستی و نیستی» در پاسخ به این پرسش […]
دولت – ملت در ایران؛ نگرشی سیاسی ـ فلسفی احمد بستانی استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران منتشر شده برای اولین بار در فصلنامه علمی مطالعات خاورمیانه (MESJ)، دوره ۲۸، شماره ۱ – شماره پیاپی ۱۰۳، بهار ۱۴۰۰ ایران معاصر به مثابه جامعه‌ای پیچیده و متحول با گذارهای فراوانی دست به گریبان است، […]
نظرِ خبرگان یا سوگیریِ باورمندان: روایتی از یک توصیف و دو تبیین به مناسبت روز جهانی فلسفه تقدیم به فیلسوفان و اندیشه‌ورزان، خرمگس‌هایی که اسبِ کرختِ جامعه را هوشیار میکنند! زهیر میرکریمی در سال ۲۰۰۹ میلادی، پایگاه «مقاله‌های‌فلسفه» (PhilPapers)[1]، که دِیوید بورژِی[۲] و دِیوید چالمِرز[۳] سرویراستاران آن هستند، پیمایشی[۴] را انجام داد که بیش از […]
شعر «شِکوه» که اقبال لاهوری آن را در سال ۱۹۱۱ سروده، از چند جهت دارای اهمیت است.از یک سو، از جهتِ ادبی و زیبایی‌شناسانه این اثر جزِ شاهکارها و مفاخرِ ادبِ اردو محسوب می‌شود. و از سوی دیگر، از نگاه گفتمانِ تئودیسه دارای اهمیّت است. چرا که برای اولین بار در دل سنّت اسلامی، متفکری […]
آیا در ایران نئولیبرالیسم حاکم است؟ (فرار از امر سیاسی با نقد نئولیبرالیسم) دکتر نظام بهرامی کمیل فصلنامه پویه مهر، بهار و تابستان ۱۴۰۰ مقدمه قبل از انقلاب ۵۷؛ جریان‌ها و اندیشمندان چپ، نظام حاکم در ایران را نظامی کاپیتالیستی خوانده و خواهان نابودی آن بودند. همان دسته از چپ‌ها، در اوایل انقلاب نهضت […]
