« تا به حال فکر کرده بودید که می‌شود کمتر داشت و بیشتر خوشحال بود؟»
این شعار عارفه قدسی‌زاده در تارنمای «لذت کمتر داشتن» است. این سایت نقشی برجسته در معرفی و ترویج سبک زندگی مینیمال در میان فارسی‌زبانان داشته است. با وجود مشغله‌های فراوان، ایشان فروتنانه درخواست صدانت برای نگارش یادداشتی در همین‌باره را پذیرفتند. با هم این یادداشت را می‌خوانیم:
یک سبک زندگی معنی‌بخش: مینیمالیسم
یک چرخه‌ی باطل و پایان‌ناپذیر، حس مشترک بسیاری از ماست وقتی که به زندگیمان فکر می‌کنیم. تلاش روزانه برای پر کردن نیاز‌هایی که خودمان هم نمی‌دانیم از کجا می‌آیند ولی راهی به جز تلاش بیشتر و بیشتر برای برطرف کردنشان هم پیش رو نمی‌بینیم. چه بسا همین سر زدن به پایگاهی مانند صدانت و مطالعات فلسفی و فرهنگی روزنه کوچکی باشد تا برای فرار از آن چرخه‌ی باطل به روی خودمان باز می‌کنیم. هم درد مشترک است و هم تلاش برای یافتن نوری و روزنه‌ای برای رهایی، یک تلاش مشترک.
حدود دو سال پیش، در مسیر یکی از همین تلاش‌ها با سبک زندگی مینیمال آشنا شدم. این سبک زندگی – که در سنت فرهنگی ما هم با عنوان ساده‌زیستی سابقه طولانی دارد – می‌تواند ما را به ابزار‌هایی مسلط کند که به نظر من پاسخگوی بخش قابل توجهی از دغدغه‌های انسان در جهان پرشتاب امروز است. یکی از روزنه‌هایی که می‌تواند به بسیاری ما برای فرار از آن چرخه‌ی باطل زندگی کمک کند.
اما این سبک زندگی چیست؟ مینیمالیسم به عنوان یک مکتب هنری و ادبی، بیشتر شناخته شده است تا یک سبک زندگی. ولی سبک زندگی مینیمال در جذابیت چیزی کم از آثار هنری ندارد. مثل مکتب ادبی مینیمالیسم، در این سبک زندگی هم کوتاه و مختصر و مفید بودن و استفاده از کمترین‌ّها، عامل تمایزدهنده است. ولی در سبک زندگی مینیمال این کمتر داشتن بیشتر یک نتیجه است تا هدف.
رسیدن به این میل که زندگی ساده و خلوتی داشته باشیم، از اولویت‌های ما شروع می‌شود. همان اولویت‌هایی که انگیزه ما در ادامه دادن به تلاش هرچه بیشتر و بیشتر در چرخه از پیش تعریف شده زندگی مدرن هستند. داستان زندگی اکثر مینیمالیست‌ها از یک بازبینی اساسی در مورد این‌که از زندگی چه می‌خواهند شروع می‌شود. ما خیلی از نیاز‌ها و اولویت‌هایمان را به طور پیش‌فرض پذیرفته‌ایم. یک بازبینی اساسی این اولویت‌ها و پیدا کردن چیزی که واقعا برای ما ارزش دارد اولین گام به سوی یک زندگی مینیمال است. نوشته‌های استاد ملکیان در مورد ٬زندگی اصیل٬ یک منبع الهام‌بخش و بومی در این زمینه است.
وقتی به جایی رسیدیم که با اطمینان می‌توانستیم بگوییم این داشته، یا این فعالیت برای من ارزشمند است و به زندگی من معنا می‌دهد، خالی کردن زندگی از هر آن‌چه این شرط را برآورده نمی‌کند کار راحتی است. اگرچه وقتی به این ارزشیابی می‌پردازیم، برای بیشتر ما روشن می‌شود که اکثر داشته‌های فیزیکی ما ارزشی ندارند. اگر مدتی وقت بگذارید و به آن‌چه واقعا به زندگی شما معنا می‌دهد بیاندیشید، برایتان روشن می‌شود که ارزش واقعی زندگی، نیازمند تلاش دائمی برای پر کردن نیاز‌های ظاهری و القا شده از جامعه، و بیشتر و بیشتر داشتن نیست.
جنبه‌های متفاوتی از زندگی هستند که می‌توان برای شروع یک زندگی ساده و مینیمال، آنها را تغییر داد. بعضی از ابعادی که معمولا پر از شاخ و برگ‌های اضافی هستند موارد زیر هستند:
- بدیهی‌ترین دسته، داشته‌ها (لوازم): در محیط کار و خانه به دور وبرمان نگاه کنیم. به جای فکر کردن به دور ریختن، فکر کنیم چه چیزهایی برای ما واقعا ارزشمند هستند و آنها را نگه داریم. برای ایده گرفتن می‌توانید از این‌جا شروع کنید.
- خرید: رها شدن از بار داشته‌های اضافی اگر بلافاصله آنها را با خریدهای تازه جایگزین کنیم سودی ندارد. مهم است که عادت کنیم از زندگی حس رضایت پیدا کنیم، نه از وسایل‌مان. به این ترتیب نیاز‌هایمان کاهش پیدا می‌کند. اگر عادت کنیم که شادی را در خرید بیشتر تعریف نکنیم، فقط آن‌چه را که لازم داریم خواهیم خرید.
- کارها و وظایف: با یک دست چند هندوانه برنداریم! داشتن یک لیست و انتخاب کارهایی که واقعا برایمان اهمیت دارد یک پیشنهاد موثر است. به وظایفی که بر عهده گرفته‌ایم فکر کنیم و ببینیم واقعا کدام یک به زندگی ما ارزش و معنا می‌دهند؟
- اهداف: اگر یک لیست بلند بالا از اهدافی داریم که در زندگی می‌خواهیم به آنها برسیم، شاید وقت تجدیدنظر باشد. داشتن یک هدف و رسیدن به آن ارزش خیلی بیشتر از یک لیست دست نیافتنی دارد.
مینیمالیسم و سادگی، نه فقط کیفیت عمر و رضایت از زندگی ما را افزایش می‌دهد، به حفظ محیط زیست، غرق نشدن در چاه مصرف‌گرایی و یک زندگی اخلاقی هم کمک می‌کند. امیدوارم این معرفی مختصر شما را به مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه علاقه‌مند کند. با توجه به افزایش روزافزون محبوبیت این سبک زندگی در غرب، نوشته‌های فراوانی در این زمینه در دنیای وب قابل دسترسی است. گسترش و معرفی این سبک به مخاطب ایرانی در حالی که تجمل بی حد و حصر به شدت در جامعه در حال گسترش است، به نظر من به کاهش فشار روانی و استرس بر بخش زیادی از جامعه کمک خواهد کرد. از یاری تمام دوستانی را که در این زمینه فرصت و تمایل به همکاری داشته باشند، استقبال می‌کنم.
همیشه خوب و خوش باشید!
بسیار عالی وکار بردی من وخیلی از دوستان عضو گروه flylady عارفه جان هستیم و سبک زندگیمان. خیلی بهتر وراحتتر شده است
من به واسطه وبلاگ شون با مینیمالیسم آشنا شدم. واقعا توی زندگیم تاثیر گذار بوده
سلام.من نویسنده داستان مینیمال هستم.کتاب بارامانت انتشارات هزاره ققنوس تهران.مریم برزویی(شایسته بخشایش)خوشحالم دارید مردم وبا مینیمال اشنا میکنیدحالا درهرزمینه ای.موفق باشید.درضمن درزمینه داستان هستم درخدمتتون.یک نمونه داستان مینیمال.(بار امانت)ان قدر غرق حاشیه ها شده بود که متن اصلی را کلا فراموش کرد.