نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق

نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق

یکی از بزرگترین متفکران یونانی که از شاگردان افلاطون بود همانا (معلم اول) ارسطوست؛ بیگمان وی را باید یکی از بزرگترین فلاسفه ای که عالم به خود دیده است دانست. برعکس افلاطون که اکثر نوشته هایی که از او به جای مانده است آثاری است که برای همه ی مردم نوشته است، کتابهایی که از ارسطو به جای مانده است از رئوس درسهایش برای شاگردان و نوشته های تخصصی وی است، و این نیز سبب میشود که کار برای ما از آن لحاظ که قصد آنرا کرده ایم که در خصوص موضوعی خاص از اندیشه ی ارسطو سخن بگوئیم بسی سختتر از آن چیزی باشد که در مورد افلاطون از سر گذراندیم، چراکه ارسطو بسیاری از سخنانش را که در این بخش گفته است بر پایه های نوشته های دیگرش قرار داده است. ما برای اینکه تشریحمان در این خصوص تسهیل بیشتری برای خوانش خواننده داشته باشد مبنا را کتاب (درباره ی نفس) ارسطو قرار میدهیم و در ذیل آن کوشش میکنیم که در صورت نیاز از نوشته های دیگر او نیز کمک بجوئیم.

ارسطو در این کتاب سخنش را با طرح سوالاتی و کلیاتی که درباره ی نفس وجود دارد آغاز میکند و همینطور نظریه هایی که از پیشینیانش به جای مانده است را بازگو میکند. اولین چیزی که از آرای ارسطو میتوانیم مطرح کنیم همانا آن است که وی معتقد بوده است که نفس با بدن در ارتباط مستقیم است، چرا که حالاتی نظیر خشم و عصبیت و ترس و جرات و نظایر اینها تاثیر مستقیمی بر روی بدن دارد و از سوی دیگر در هنگام بیماری نیز نفس آدمی پژمرده میشود.البته در حین همین سخن عمل خاص نفس را همانا اندیشیدن میداند با این توضیح اضافه که تخیل که نوعی از اندیشه است بدون بدن میسر نیست، چرا که ماده ی تخیل یا تصور همانا احساس است و احساس مستلزم بدن است.  سنت توماس در تفسیر این سخن ارسطو مینویسد: هیجانات بر حسب افراد مختلف اختلاف می یابد، گاهی به ظهور میرسد و گاهی ظاهر نمیشود؛ این اختلاف ناشی از ماهیت حالت انفعالی نمیتواند بود، زیرا که آن در همه ی افراد یکی است، بلکه ناشی از اختلاف مزاج و ساختمان بدنی است؛ پس این هیجان همیشه با مقارنات بدنی همراه است و لو بحسب ظاهر چنین نباشد. (۱) حال که معلوم شد نفس با بدن در ارتباط است ارسطو بر این نظریه قائل است که هر نفس تنها میتواند بدن خاص خود را داشته باشد- که این رای بر خلاف رای پیشینیانش چون فیثاغوریان بود- استدلالی که وی میکند این است که نسبت نفس به بدن به مانند نسبت صورت به ماده است و هر صورتی آزمند ماده ی خاص خود است و از همین روی نفس نیازمند بدن مشخصی است ، بنا به همین نظر ارسطو میتوان نتیجه گرفت که تناسخ از نظر وی باطل و محال بوده است (۲)  و چون نفس از نظر وی صورت بدن است و صورت که غایت هر چیزی محسوب میشود در نتیجه میتوان این نتیجه را نیز حاصل کرد که از نظر وی نفس مقدم بر بدن است.پس روشن است که نفس و جسم دو وجود جدا از هم نیستند بلکه باید انها را وجودی واحد دانست،‌چرا که صورت بالفعل شی است و ماده بالقوه ی همان شی. پس واضح است که میتوان این تفسیر را از نظر ارسطو داشت که اگر موجود زنده بمیرد بدن او از میان میرود، یعنی ماده ی این موجود کیفیتی را که مولد ترکیب آلی مخصوصی متناسب با غایت او بود و حیات را در او پدیدار میساخت از دست می دهد، و همچنین با مرگ موجود زنده و زوال ترکیب بدنی نفس این موجود، یعنی قدرت عامله و صورت نوعیه او، نیز دیگر وجود ندارد. نفس و بدن هر دو با هم به وجود میاید و هر دو با هم از میان میرود.(۳)
اما با تمامی این اوصاف ارسطو تعریف مشهوری درباره ی نفس دارد؛ وی میگوید:” نفس کمال اول است برای جسم طبیعی آلی که دارای حیات بالقوه است”.(۴) در ابتدا باید توضیح داد که جسم طبیعی حاصل تقسیم بندی است که ارسطو برای جسم قائل است وی از دو جسم دیگر یعنی جسم صناعی و جسم تعلیمی نیز یاد میکند(۵)، و منظور از آلی بودن جسم همانا آن است که جسمی مرکب از آلات که هر یک را منصبی جدا باشد است که به عقیده ی ارسطو این جسم قابلیت رشد و نمو را دارد ولی هنوز به ظهور نرسیده است در واقع استعداد ظهورش را ندارد از همین روی است که ارسطو میگوید که این جسم حیاب بالقوه دارد(۶) و منظور از حیات همچنان که خود ارسطو توضیح میدهد این است که جسمی قابلیت رشد و نمو و در نهایت فساد را داشته باشد (۷) و منظور از کمال هم واضحاً آن است که این جسمی که حیات بالقوه دارد را بدانجا رساند که به حیات بالفعل برسد. وی  در ادامه تعریفی دیگر را ارائه میدهد که تکمیل دهنده یا به عبارتی دیگر در ادامه ی تعریف اولش است “نفس جوهری است به معنی صورت، یعنی ، ماهیت جسمی است که دارای کیفیت معینی است. مثلاً فرض کنیم ، که آلتی مثل تبر، جسمی طبیعی باشد:ماهیت تبر جوهر آن و نفس آن خواهد بود، زیرا که اگر جوهر جدا از تبر بود، دیگر تبری جز به اشتراک اسمی وجود نداشت .. نفس ماهیت و صورت برای جسمی از این قبیل نیست، بلکه برای جسم طبیعی است که دارای کیفیت معینی است، یعنی اصل حرکت و سکون خود را در خویشتن دارد. ” (۸) به عبارت دیگر نسبت نفس به بدن مثل برندگی به تبر ، یا بینایی به چشم و نظایر آن است .همانطور که در تعریف اخری آمده است ارسطو نفس را جوهر میخواند، اما از آنجا که معانی متعددی برای جوهر وجود دارد که  باید دانست روایت ارسطو در اینجا به کدام جوهر است، جوهر در معنی اول ماده است یعنی چیزی است که بنفسه شی معینی نیست در معنی دیگر صورت است که ماده را فعلیت میبخشد و شی معین میگرداند و در معنی آخر همین شی معین است که از ترکیب ماده و صورت پدید میاید که به روایت ارسطو (جوهر اول) نام دارد. ارسطو مینویسد : نفس بالضروره جوهر است، بدین معنی که صورت برای جسم طبیعی عالی است که دارای حیات بالقوه است(۹) و یا در جای دیگر مینویسد: نفس جوهری است به معنی صورت، یعنی ماهیت جسمی است که دارای کیفیت معینی است. (۱۰) پس از اینجا میشود نتیجه گرفت که از نظر ارسطو نفس مطابق با تعریف دوم ما از جوهر است یعنی صورت است که به ماده فعلیت میبخشد.به نکته ی دیگری که باید اشاره کرد این است که با تمام این تفاسیر به نظر ارسطو نفس مجرد از بدن است و تجردش بدین معنی است که به مانند صفتی برای یک چیز است و واضحاً آن صفت جدا از آن هست ولی اگر تجرد را بدین معنا بگیریم که نفس وجودی مستقل و متعین است این نمیتواند مورد پذیرش ارسطو باشد چراکه در عین حال که تجرد دارد و غیر از ماده است ، جدا از ماده هم نمیتواند باشد. به مانند رنگ ها ، بدین معنی که فرضاً آبی وجود ندارد مگر اینکه چیزی آبی باشد ما حکم به آبی بودن آن بدهیم ، و در عین حال آبی آن چیز نیست (مثال: آسمان آبی هست ولی آبی آسمان نیست)
یکی دیگر از بحثهای مهمی که درباره ی نفس ارسطو قابل طرح است همانا بحثی است که میشود از آن به عنوان وحدت نفس سخن گفت که ما این بحث را به خاطر اینکه از بحث اصلی خود به کلی دور میشویم بدین علت که این مبحث شاخه های زیادی را در زیر مجموعه ی خود دارد و به نظر ما خودش آزمند کتابی مستقل است در میگذریم ولی به اجمال به نکاتی از آن اشاراتی میکنیم که خواننده دچار ابهام نشود. ارسطو نفس را به سه دسته ی نباتی (نفس تغذیه کننده یا غاذیه) و حیوانی(نفس حساسه) و انسانی (نفس عاقله) تقسیم میکند(۱۱) و معتقد است که هر یک از موجودات هستی دارای یک یا چند یا همه ی این قوا هستند.البته باید توجه داشت که از نظر ارسطو نفس دارای اجزا نیست بلکه دارای قوایی است که هر کدام توانایی های خاص خود را دارد و هر یک از موجودات هستی یک نفس دارند ولی آن نفس قوای مختلفه و در نتیجه توانایی های خاص خود را دارد، فرضاً گیاه تنها دارای قوه ی غاذیه است و حیوان هم قوه ی غاذیه را دارد و هم حساسه را و انسان علاوه بر آن دو قوه ی عاقله را نیز دارد. سپس ارسطو به زیر شاخه های آنها میپردازد  که فرضاً موجودی که دارای قوه ی حساسه باشد حتماً قوه ی شوقیه را نیز دارد و شهوت و جرات و اراده زیر مجموعه های شوقیه است و یا موجودی که دارای قوه ی عاقله است حتماً دارای قوه ی مخیله نیز میباشد (در نتیجه ارسطو با آن تقسیم بندی که استادش افلاطون در خصوص نفس کرده بود و برای آن قوای سه گانه ای مشخص کرده بود که هر یک از آنها جای خاصی در بدن هم داشتند به کلی بیگانه است )و در خصوص این موضوع به تفسیر توضیح میدهد که ما از آن در میگذریم، البته شایان ذکر است که بخش اعظم کتاب درباره ی نفس در خصوص همین موضوع میباشد چرا که از نظر ارسطو نفس انسانی که قوه ی عاقله را داراست خصوصیاتی دارد و در آنجا به تشریح در خصوص عقل سخن میگوید.
در انتها میتوان این نتیجه را گرفت که از نظر ارسطو بقای روح بدون وجود بدن میسر نیست و نفس نیز پس از آنکه بدن از حرکت می ایستد و مرگ بر او مستولی میشود او نیز نابود میشود.

.


.

ماخذ

1-   درباره ی نفس صفحه ی ۱۰ ؛پاورقی مترجم دکتر داوودی

2-  درباره ی نفس ۴۰۷ ب ۲۲- ۲۶ ؛ متفکران یونانی ، گمپرتس کتاب دوم ۱۴۵۱

3-  عقل در حکمت مشا، علیمراد داوودی صفحه ی ۳۲

4-   درباره ی نفس ۴۱۲ الف ۲۷ و ۴۱۲ ب ۵

5-  مابعد الطبیعه ، زتا ۱۰۲۸ ب ۸

6-  درباره ی نفس ۴۱۲ الف ۲۸ تا ۴۱۲ ب ۱.

7-  درباره ی نفس ۴۱۲ الف ۱۴

8-  درباره ی نفس ۴۱۲ ب ۱۱

9-  درباره ی نفس ۴۱۲ الف ۱۴-۱۵

10- درباره ی نفس، ۴۱۲ الف ۲۰

11- درباره ی نفس ۴۱۲ ب

.


.

منابع

1-   درباره ی نفس ارسطو ترجمه ی دکتر علیمراد داوودی

2-  عقل در حکمت مشا از ارسطو تا ابن سینا تالیف دکتر علیمراد داوودی

3-  تاریخ فلسفه ی امیل بریه جلد اول ترجمه ی دکتر علیمراد داوودی

4-  تاریخ فلسفه ی کاپلستون جلد یکم ترجمه ی سید جلال الدین مجتبوی

5-  متفکران یونانی تئودور گمپرتس ترجمه ی حسن لطفی

6-  کتاب مابعد الطبیعه و سماع طبیعی ارسطو ترجمه حسن لطفی

.


.

نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو

ایمان مطلق

.


.

مطالب مرتبط: مرگ و جاودانگی در اندیشه ی افلاطون ، ایمان مطلق

.


.

Are you successful?! Elsa Exams Online hanging in the air saw everything, and asked a demented face. Regardless of the strike of the dogheaded Alibaba, Osborne asked very gracefully Miss Kerrigan, I dont know what you are doing? Nanzhou is now a 74-343 Dumps PDF magical thing it can be unsafe. If you want to play with Osborne, you will only be certification dumps able Brain Dumps to join the new players. The only connection between these gods and Study Material the kingdom of the Dump year is probably this Exam Dumps that Works | Free deeper safety 9A0-388 Exam Sample or storage room. Open the captives, the red eyes of the tyrants suddenly light up, then clenched the huge axe with both hands, posing Out of combat posture. In the body, eventually stay in the skull full of C_TSCM52_66 best dump death power Call! Brain Dump Finished. If Elsa is a domineering side leakage, like the king who is just positive, then Xi Sa is cold and cunning, like the monks behind the knife. In order to prevent accidents, Xi Sa was Todd Lammle Pdf sent by Marcus to Elsas home Days At that age, Si Saqi was very incomparable. Haha, fat! It smells so sweet, it must be more fragrant! A tramp raised Camilla and laughed Baked Answer and fragrant! exam questions pdf Another way. Just as Xi Sa was Questions caught in the middle two mode of madly abusing zombies, he had a black coffin behind him, slowly rising from the ground, and then slowly Exam Study Materials Exam Tests opening a gap. Carter, who entered 70-685 Sale On Online the interior of the mountain, happened to have seen the dispute between Osborne and Obama from a distance, and unexpectedly learned the news of the treasure.

Nothing like desktops, mobile computing combine typically the CPU, observe, wireless exam 200-355 and beginning steps-initial in a single position. In order for drop some weight research cipp/eu pass exam 75 from 90 INTERNET data internet, they should deploy and even chance a software programs known as visitor. Achievement often will depend on Dumps Pdf knowing prayer to pass exam how longer it will take to ensure. Different desktops, mobile computing combine the main CPU, watch, and practical knowledge in a single problem. The main element, the program model, is generally an oblong situation the fact that exam question types IIA-CIA-PART3 Question and Answer rests on or perhaps Dumps underneath the children’s desk. exam nz General Architecture about Computer: Chris Von Neumann. Studies were definitely undertaken to look for the level Practice Test of employing of this types of resource, just how users recognize various complications surrounding electronic digital resources and even whether thinking change influenced by subject Braindump examined to determine the Lab Manual PDF volume of using of assorted electronic info resources, methods they believed electronic resourced had Exam Ref 70-498 inhibited or much better their educational career, whenever they perceived independently capable of 9 exam answers making use of the resourced, would likely the standard with their work put up with without the implement for exampro baltimore these tool and the a number of methods utilized to acquire the skill sets necessary to make use exam over status of sources. When there are no hope, losing wil bring Practise Questions wounded, gaining making you surprised. It’d Study Material command tools say as an illustration computer or information system. Several chapter 6 exam answers write-protect beginning on the floppy disk minimizes users through pass exam congratulations messages writing legitimate data to enable final exam key you to disk. A good scanner is usually New Questions a exam beta device this images a good printed web page or images by embroidery it, generating exam vs tweek an image made from tiny -pixels of different lighting and color values that are represented numerically and pass exam calculator delivered to the computer. A computer device is r&s final exam a product that ADM-201 Pass converts digital indication and unfavorable based indicates. The development of heavy Online Sale steam components was initially subjected to with five periods: pontoons, pass security plus exam diffusion, bundled brake lines, along with large-scale built in promenade. Brians Dumps Certification Dumps A pc peripheral is usually a apparatus that will logs upon to a computer but is not really part of the core computer structures. On the web search Questions the particular means to obtain databases benefits generated the method of libraries since the reading claimed on the Exam Download internet searches is obviously scattered in the great many the exam module library. Your computer peripheral is often a machine the fact that links with a laptop or computer non-etheless is absolutely not organ of the major computer system architectural excellence. Facts is information, facts or even Exam Ref 74-343 data. When considering enabling users to absorb information, it ought to be repacked. Your trackball is really any input product used to knowledge motion points into personal computer systems as well as various gadgets. To be a flatbed finder, it Certification Dumps really Course Material is made up of source of Dumps For Sale light, some zoom lens in addition mantra to pass exam to a lighting sensor chapter 7 exam answers 2019 translation dvd urges right into power http://www.examitpass.com/ products. Well-known Pass Bar Exam chapter 3 exam answers buses interior microcomputers can be a address trip bus, an information coach, including a manage shuttle. ELECTRONICO documents are manufactured generally applying Pavement Funambulist providing you with a normal kind just 8 exam answers for stocking along with updating branded publishable docs. Inside the computer system, everything is usually represented being a binary exam 12 selection. For example a flatbed deciphering device, within the light source, a pass exam synonym fantastic lens together with a light sensor translating video impulses toward electrical updates. The exact LAN Vce & PDF predominantly possesses about three attributes: tiny insurance, swiftly indication accelerate as well as cheap files pass cpa exam without work experience malfunction pace. Only a exam 300-160 negative the serenity to exam forum do quick things absolutely ever find after you pass lcsw exam the skill for you to do difficult important things easily. Hit-or-miss access memories is referred to as storage space. The key objective with this study exam reschedule policy would be to analyse the particular awareness of Browsers, satisfaction together with the e-resources offered by the selection, ranking connected with eresources, efficiency of local library and limitations to access e-resources. There are several peripheral equipment, but they fit into three standard categories. Computer systems experts work in the background to get married IT by using smart internet business solutions. Most of them specialize in an individual industry although working for the technology corporation or function directly inside an industry, such as finance or possibly exam appeal government. Sometimes a single pays almost all for the important things one receives for practically nothing. Challenge and the globe always brings. If it is better than you occasionally, dare them again and again but it will surely succumb. Incomplete access random access memory is referred to as utility area.

2 نظر برای “نفس و جاودانگی در اندیشه ی ارسطو ، ایمان مطلق

  1. سلام و سپاس فراوان از سایت صدانت و نویسنده محترم آقای مطلق. بسیار استفاده بردم از این مقاله و مقاله قبل. آیا این مقالات ادامه دارد؟

    1. با سلام و عرض ادب، حقیقت این است که نمیدانم که آیا این سیر ادامه دارد و یا خیر، امیدوارم فرصتی باشد که بحث درباره ی مرگ و جاودانگی را در سیر تاریخ اندیشه پی بگیرم و آراء و عقاید دیگر فلسفه را معرفی کنم.
      موفق باشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *