فرق عزت نفس با خودشیفتگی و تکبر این است که:
۱- خودشیفتگی و تکبر در ارتباط میان انسان و دیگری منعقد می‌شود اما عزت نفس در ارتباط میان انسان با خودش؛
۲- خودشیفتگی و تکبر وقتی پدید می‌آید که انسان خود را در مقام نظر در حال مقایسه و در مقام عمل در حال مسابقه با دیگران ببیند.
۳- خودشیفتگی و ناخودشیفتگی و تکبر و عدم تکبر در بستر زندگی اجتماعی پدید می‌آیند. در اینجا یک بحث این است که اساساً آیا مقایسه و مسابقه با دیگری اخلاقاً کار درستی است یا نه؟ بعضی معتقدند که مقایسه و مسابقه با دیگری همواره بدون استثنا غیراخلاقی است (من خود به این نظر قائلم)، اما بعضی گفته‌اند که مقایسه و مسابقه با دیگری اگر در حوزه خاصی انجام پذیرد نتایج اخلاقی مثبت خواهد داشت، مثلاً گفته‌اند که انسان در امور معنوی باید خود را با بالاتر از خود مقایسه کند و در امور مادی با پایین‌تر از خود.
اما در عزت نفس انسان فقط به خودش نگاه می‌کنند.
۴- اصطلاحی هست در مابعدالطبیعه که از آن برای توضیح این مطلب می‌خواهم استفاده کنم. کسانی که در مابعدالطبیعه کار می‌کنند میان خاصه‌ها (properties) و نسبتها (relations) فرق گذاشته‌اند. خاصه‌ها ویژگیهایی هستند که هر موجود بدون مقایسه با دیگران از آن برخوردار است، مثل جرم. نسبتها ویژگیهایی هستند که در مقایسه با دیگر موجودات معلوم می‌شوند، مثل سنگینی یا سبکی. با استفاده از این تعابیر می‌خواهم بگویم که خودشیفتگی و تکبر جزو نسبتهای انسان‌اند و عزت نفس جزو خاصه‌های او.
.
.
صوت تفاوت عزت نفس با خودشیفتگی و تکبر
.
.
منبع: مصطفی ملکیان، روانشناسی اخلاق، ج۴۰ (موسسه پرسش)
تقطیع توسط کانال وزین استاد مصطفی ملکیان
.
.