اسپینوزا سعادت شناسی خود را مبتنی بر تصویری غیر انسان‌وار از خداوند می‌سازد و بدین جهت با تشخیص علل گرایش‌های انسان‌وار انگارانه در حوزۀ الهیات و به طور خاص خداشناسی، به نقد چنین خدایی می‌پردازد. مقالۀ حاضر با روش منظومه گرایی مفهومی در صدد بیان نقدهای اسپینوزا بر انسان‌وار انگاری خداست. بدین صورت که مفاهیم اصلی و اشتقاقی‌ای را که اسپینوزا در اطراف این مسئله مطرح می‌سازد، مشخص کرده تا به منظومه‌ای از مفاهیم به هم مرتبط دست یابد و بحث‌های مرتبط با آن‌ها را نظام بخشد. این مقاله نشان می‌دهد که اسپینوزا ریشۀ انسان‌وار انگاری را اصولاً در نقص معرفتی بشر می‌داند. وی با نقد دو مفهوم اصلی «خلق» و «حدوث»، مفاهیم اشتقاقیِ عقل و اراده و حکمت (غایتمداری در فعل) را در این منظومۀ مفهومی مشخص کرده و چنین صفاتی را از جانب ذات ربوبی نفی می‌کند و بدین واسطه اطلاق خیر و شر اخلاقی و انفعالات عاطفی را نیز بر خداوند بی مبنا می‌سازد.
نویسندگان مقاله:
حمید طالب زاده (دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران)
حسین صابری ورزنه (دانش‌آموخته دکترای فلسفه دانشگاه تهران)
pdf مقاله نقدهای اسپینوزا بر انسان‌وار انگاریِ خدا
.
مجله: فلسفه » پائیز و زمستان ۱۳۹۳، سال چهل و دوم – شماره ۲۴ [علمی-پژوهشی/ISC] (۱۸ صفحه – از ۷۳ تا ۹۰)